Tokio, 9 sentyabr, AZƏRTAC

Tokio Xarici Dillər Universitetində “İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan diplomatiyasından regional problemlərədək” mövzusunda onlayn təqdimat keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, təqdimatda keçmiş Sovet İttifaqı və Qafqaz regionu üzrə tanınmış mütəxəssis, Keyo Universitetinin siyasi idarəetmə fakültəsinin professoru Yoko Hirosenin mühazirəsi dinlənilib.

Tədbirdə müxtəlif universitetlərin mütəxəssisləri, Azərbaycanın Yaponiyadakı səfirliyinin əməkdaşı və Azərbaycan-Yaponiya Dostluq Mərkəzini rəhbərliyi iştirak ediblər.

Təqdimatda 1988-ci ilin əvvəllərindən başlayan Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin tarixi, Sovet İttifaqının dağılmasından sonra münaqişənin daha geniş miqyas alması barədə ətraflı məlumat verən professor nəticədə Azərbaycanın ərazilərinin 20 faizinin işğal edildiyini diqqətə çatdırıb. Qeyd edib ki, həmin ərəfədə Ermənistanda yaşayan təqribən 345 min azərbaycanlı ata-baba yurdlarını tərk etmək məcburiyyətində qalıb. 1994-cü il mayın 12-də atəşkəs barədə razılıq əldə edildikdən sonra ermənilər həmin ərazidə heç bir dövlət və beynəlxalq qurum tərəfindən tanınmayan qondarma respublika yaradıldığını elan ediblər. Ötən dövrdə ermənilər tərəfindən aparılan etnik təmizləmədən sonra ərazidə yaşayan bütün azərbaycanlılar doğma yurdlarından didərgin düşüblər. BMT Təhlükəsizlik Şurasının Ermənistan qoşunlarının ərazidən çıxarılması barədə dörd qətnaməsinə və ATƏT-in Minsk qrupunun cəhdlərinə baxmayaraq, münaqişə dondurulmuş şəkildə 2020-ci ilin sentyabrınadək davam edib. 2016-cı ilin aprelində Ermənistan ordusunun təxribatlarının qarşısını alan Azərbaycan Ordusu kiçik bir ərazini qaytarmağa nail olub. 2020-ci ilin iyulunda da Ermənistan ordusunun təxribatlarının qarşısı qətiyyətlə alınıb.

2020-ci il sentyabrın 27-də başlayan İkinci Qarabağ müharibəsindən bəhs edən Y.Hirose bildirib ki, həmin ərəfədə Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artması, Azərbaycan Ordusunun ən müasir silahlarla təchiz edilməsi və xalqın güclü dəstəyi nəticəsində çox qısa zaman kəsiyində şanlı Qələbə qazanıldı. Eyni zamanda, Azərbaycanın uğurlu xarici siyasəti sayəsində beynəlxalq ictimaiyyətin də geniş dəstəyini təmin etdi.

Birinci və İkinci Qarabağ müharibələri arasında müqayisə aparan professor bildirib ki, sonuncu müharibə Azərbaycanın həm müasir silahlardan peşəkarlıqla istifadəsi, həm də operativ informasiya yayımı sayəsində böyük üstünlüyü ilə diqqəti cəlb etdi. Nəticədə düşmənin həm döyüş texnikası, həm də canlı qüvvə sarıdan ağır itkilər verdi və ağır məğlubiyyətə uğradı. Erməni diasporunun yardımı ilə alınan yeni silahlar belə Azərbaycan Ordusunun qəhrəmanlığı qarşısında aciz qaldı. Həmçinin diasporu da informasiya savaşında açıq üstünlük nümayiş etdirdi. Noyabrın 8-də Azərbaycan Ordusunun Şuşanı azad etməsi ilə Ermənistan kapitulyasiya aktını imzalamağa məcbur qaldı. Noyabrın 10-da Moskvanın təşəbbüsü ilə üç ölkənin – Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin imzaladığı üçtərəfli bəyanatla müharibə başa çatdı.

Təqdimatda üçtərəfli bəyanatın məzmunu barədə də ətraflı məlumat verilib. Qeyd edilib ki, bu sənəd Azərbaycanın 44 günlük müharibədə qalib gəlməsinin birbaşa təsdiqidir. Professor bu Qələbənin Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunu daha da artırdığını, beynəlxalq əhəmiyyətli yeni nəqliyyat dəhlizlərinin açılması üçün imkanlar yaratdığını xüsusi qeyd edib. Bildirib ki, Zəngəzur dəhlizinin açılması region ölkələrinə böyük iqtisadi və geosiyasi mənfəət gətirəcək.

Tədbirdə müharibənin post-müharibə dövründə yaşanan proseslər, sülh müqaviləsinin imzalanması istiqamətində keçirilən görüşlər və digər məsələlər barədə də ətraflı məlumat verilib. Qeyd edilib ki, Azərbaycan işğaldan azad olunmuş ərazilərdə böyük layihələr həyata keçirir, erməni qoşunları tərəfindən basdırılmış minaların təmizlənməsi, dağıdılmış şəhər və kəndlərin, eyni zamanda, infrastrukturun bərpası, keçmiş məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qayıtması üçün fasiləsiz işlər görür.

Təqdimatdan sonra iştirakçıların suallarını cavablandıran professor Y.Hirose Ermənistan Respublikasının ərazisinin, o cümlədən paytaxt İrəvan şəhərinin tarixi Azərbaycan torpaqları olduğunu qeyd edib.

Vüqar Ağayev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Tokio