Bakı, 21 sentyabr, AZƏRTAC

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, dünyada 55 milyondan çox Altsheymer xəstəsi var və hər il təxminən 10 milyon yeni xəstənin qeydə alınması səbəbindən bu rəqəmin 2050-ci ildə 139 milyona çatacağı gözlənilir. Dünyanın yaşlı sakinləri arasında sürətlə artan Altsheymer xəstəliyi haqqında insanları maarifləndirmək və həmin problemlə mübarizə aparanlara dəstək olmaq üçün hər il sentyabrın 21-də Ümumdünya Altsheymer Xəstəliyi ilə bağlı Məlumatlandırma Günü çərçivəsində tədbirlər təşkil edilir.

AZƏRTAC tibbi saytlara istinadla bildirir ki, Altsheymer demensiyanın ən çox yayılan növüdür. Xəstəliyin inkişafı beyin hüceyrələrinin zamanla ölməsi, yaddaş itkisi, ümumi koqnitiv funksiyaların azalması ilə nəticələnir. Altsheymer xəstəliyi dünyada hər il minlərlə insanın ölümünə səbəb olur.

İlk dəfə 1906-cı ildə alman psixiatr və patoloqu Alois Altsheymer tərəfindən aşkarlanan və 65 yaşdan yuxarı insanlarda beyin hüceyrələrinə ciddi ziyan vurduğu müəyyən edilən Altsheymer xəstəliyi "21-ci əsrin kabusu" olaraq təsvir olunur.

Sözügedən problem davranış dəyişiklikləri, gündəlik fəaliyyətlərin azalması və idrak qabiliyyətlərinin pisləşməsi ilə xarakterizə olunan neyrodegenerativ xəstəlikdir və tibbə məlum olan dəqiq müalicəsi yoxdur.

Altsheymer xəstəliyinin qlobal maliyyə xərcləri 1,3 trilyon ABŞ dollarıdır

Altsheymer xəstələrinin 60 faizindən çoxu aşağı, orta gəlirli ölkələrdə yaşayır və hər il 10 milyon yeni xəstədə aşkarlanır. Dünyada hər 3,2 saniyədən bir yeni Altsheymer xəstəsi müəyyən olunur. Məhz bu səbəbdən 2050-ci ilə qədər 139 milyon Altsheymer xəstəsinin olacağı güman edilir. Hazırda Altsheymer xəstəliyinin qlobal maliyyə xərcləri 1,3 trilyon ABŞ dollarından çoxdur. Bu rəqəmin 2030-cu ildə 2,8 trilyon ABŞ dollarına yüksələcəyi gözlənilir.

Altsheymer xəstəliyi demensiyanın bir növüdür

Altsheymer xəstəliyi zamanla beyin hüceyrələrini öldürür, bu isə yaddaş itkisi və idrak funksiyalarının ümumi azalması ilə nəticələnir. Demensiyanın bir növü olaraq xarakterizə edilən Altsheymer xəstəliyi daha çox yaşlı insanlarda təsadüf edilir. Statistikaya görə, dünyada demensiyalı insanların 75 faizinə diaqnoz qoyulmayıb. Məlumatlılığın olmaması diaqnozun qoyulmasında əhəmiyyətli maneə kimi göstərilsə də, bəzi aşağı və orta gəlirli ölkələrdə diaqnoz qoyulmayan xəstələrin nisbəti 90 faizə çatıb.

Hazırda Altsheymeri müalicə etmək və ya onun mütərəqqi gedişatını dəyişdirmək üçün dəqiq müalicə mövcud deyil. Lakin, klinik sınaqların müxtəlif mərhələlərində bir çox yeni müalicə üsulları araşdırılır.

Tədqiqatlar göstərir ki, insanlar müntəzəm məşq etməklə, siqaret və spirtdən uzaq durmaqla, çəkilərinə nəzarət etməklə, sağlam qidalanmaqla, qan təzyiqi, xolesterin və qan şəkəri səviyyələrini normada saxlamaqla özlərində demensiya riskini azalda bilər.