Bakı, 20 iyun, AZƏRTAC

Fransa və Ermənistanın regionda sabitliyi pozmağa və siyasi təsirini artırmağa yönəlmiş addımları həm Ermənistan, həm də Fransa üçün ciddi fəsadlarla nəticələnə bilər. Bu siyasi tandem müasir dünyada ən uğursuz variantlardan biridir və özündə hadisələrin inkişafı baxımından, potensial nəticələrin bir neçə mümkün ssenarisini ehtiva edir. Bundan başqa, Fransanın sülhə zidd addımları və Ermənistanın ikili standart siyasəti həm region, həm də bütövlükdə beynəlxalq ictimaiyyət üçün böyük ləkədir. Ermənistan ilə Fransanın qısamüddətli siyasi və ya iqtisadi faydalarını deyil, uzunmüddətli sülh və sabitlik maraqlarını nəzərə alaraq öz strategiyalarına yenidən baxması vacibdir.

Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında Beynəlxalq əlaqələr üzrə analitik Masil Dəmirov söyləyib.

O deyib ki, Fransa ənənəvi olaraq bu tərəfdaşlıqdan Ermənistana dəstək bayrağı altında Cənubi Qafqazda mövqelərini möhkəmləndirmək üçün istifadə etmək istəyir. 2024-cü il iyunun 18-də SEZAR artilleriya qurğularının tədarükü ilə bağlı imzalanmış müqavilə, eləcə də bir qrup fransız siyasətçinin Ermənistana qoşun yeritməyə çağırışla Fransa Prezidentinə müraciəti rəsmi Parisin məkrli strategiyasının tərkib hissəsidir. Bu hadisələr 2024-cü il aprelin 19-da sərhədlərin delimitasiyası üzrə mühüm razılaşmaların əldə olunmasından sonra Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması prosesi fonunda baş verir.

“Fransanın Ermənistan və Cənubi Qafqazla bağlı strategiyası siyasi, iqtisadi və hərbi məqsədlərin xaotik birləşməsidir. Öz məqsədlərinə çatmaq üçün rəsmi Paris Ermənistandan istifadə etməklə, Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması prosesinə xələl gətirə bilər. Ermənistan uzunmüddətli mənfi nəticələrin qarşısını almaq, müstəqilliyini və suverenliyini qorumaq üçün belə tərəfdaşlığın mümkün risklərini və faydalarını diqqətlə qiymətləndirməlidir. Fransa Ermənistandan istifadə edərək, bir tərəfdən bölgədə sülhün bərqərar olması prosesinə zərbə vurmaq, digər tərəfdən isə silah satışından gəlir əldə etmək istəyir. Bu strategiyanın bir neçə əsas aspekti var. Birincisi, Fransa siyasi manipulyasiya siyasəti yeritməklə, öz təsirini gücləndirmək üçün Ermənistanın ehtiyaclarından istifadə edir. Buraya təkcə hərbi yardım deyil, həm də beynəlxalq aləmdə diplomatik dəstək daxildir. İkincisi, müasir artilleriya qurğularının tədarükü Ermənistanı mövcud reallıqdan uzaqlaşdıraraq regionda gərginliyin artmasına səbəb ola bilər. Bu, Ermənistanın hərbi dəstək və texnologiya baxımından Fransadan asılılığını yaradır. Üçüncüsü, bu cür qeyri-konstruktiv addımlar Ermənistanın Fransadan iqtisadi asılılığını artırır ki, bu da Parisə lazım gəldikdə İrəvana təzyiq göstərməyə imkan verir”, - deyə Masil Dəmirov bildirib.

Ermənistanın belə tərəfdaşlığın nəticələri barədə ciddi düşünməli olduğunu vurğulayan analitik əlavə edib: “Hərbi dəstək qısa müddətdə öz mövqeyini gücləndirə bilsə də, uzunmüddətli nəticələr olduqca mənfi ola bilər. O cümlədən Fransanın siyasi təsirinin gücləndirilməsi Ermənistanın suverenliyini və beynəlxalq arenada müstəqil qərarlar qəbul etmək imkanlarını daha da məhdudlaşdırar. Hər bir halda, bu addımların mənfiliyi həm Ermənistana, həm də Fransaya ciddi təsir göstərəcək”.

M.Dəmirovun sözlərinə görə, müasir beynəlxalq ictimaiyyət getdikcə münaqişələrin sülh yolu ilə həllinə və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişafına daha çox diqqət yetirir. Fransanın militarizasiyaya və gərginliyi artırmağa yönəlmiş siyasəti digər dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən pislənilir.

“Rəsmi Parisin sülh əleyhinə addımları, o cümlədən Azərbaycanın regionda normallaşma prosesinə dair mövqeyinə təsir cəhdləri ciddi nəticə verməyəcək. Bu siyasət müasir sivil dünyanın reallıqlarından kənara çıxır və çoxdan dəbdən düşüb. Azərbaycan uğurlu diplomatik təşəbbüsləri və normallaşma prosesləri ilə dəstəklənən sabitliyə və iqtisadi inkişafa sadiqliyini nümayiş etdirir. Fransanın bölgənin hərbiləşdirilməsi siyasəti bu məqsədlərə çatmağa kömək etmir, sadəcə, əlavə maneələr yaradır.

Azərbaycanın Fransadan silah tədarükündən asılı olmamağa imkan verən əhəmiyyətli resursları və iqtisadi əlaqələri var. Bundan əlavə, Azərbaycan digər ölkələrlə əməkdaşlığı ciddi şəkildə inkişaf etdirir ki, bu da Fransanın regionda sabitliyi pozmaq səylərini faydasız edir.

Nəticədə bu siyasət Fransanın özünə ciddi zərbə vura bilər. Buna səbəb, münasibətlərin gərginləşməsinə can atan Fransanın, münaqişələrin sülh yolu ilə həllini müdafiə edən digər dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərinin pisləşməsinə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, münaqişə zonalarına silah satmaq və militarist təşəbbüsləri dəstəkləmək, Fransanın “sülh və beynəlxalq hüququn tərəfdarı” kimi reputasiyasına xələl gətirə bilər. Bu cür siyasət, xüsusilə sülh və sabitliyə qlobal diqqətin güclənməsi fonunda, Fransa cəmiyyəti arasında daxili ziddiyyətlərə və narazılıqlara səbəb ola bilər”, - deyə M.Dəmirov vurğulayıb.