AZƏRTAC xəbər verir ki, aprelin 24-də Quba rayonunda ötən əsrin əvvəllərində ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmiş azərbaycanlıların cəsədlərinin yığıldığı məzarlığa Yeni Azərbaycan Partiyasının təşkilatçılığı ilə yürüş keçirilmişdir.

Yürüşdə YAP icra katibliyinin rəhbərliyi, Milli Məclisin deputatları, Türkiyə səfirliyinin, Azərbaycanda akkreditə olunmuş Türkiyə televiziya kanalları və yerli KİV-lərin nümayəndələri iştirak etmişlər.

Məzarlıqda AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun əməkdaşı Qəhrəman Ağayev yürüş iştirakçılarına məlumat verərək bildirmişdir ki, Qudyalçayın sağ sahilində tikinti ilə əlaqədar qazıntı işləri aparılan zaman kütləvi qətlləri təsdiq edən xeyli sayda insan sümükləri aşkar olunmuş və ilkin araşdırmalardan sonra bunların 1918-ci ildə erməni silahlı birləşmələrinin Qubaya basqını zamanı öldürülmüş yerli sakinlərə məxsus olduğu müəyyən edilmişdir. Təhqiqat zamanı ərazidə sümüklərin yığıldığı 2 quyu müəyyən edilmişdir. Birinci quyu 4 metr dərinliyində, 5 metr diametrində, ikinci quyu isə 2 metr dərinliyində, 2,5 metr diametrindədir. Aşkar edilmiş 35 insan kəlləsindən 4-ü 8-12 yaşlarında uşaqlara, 3-ü qadınlara, qalanları isə müxtəlif yaşlı kişilərə məxsusdur. Kəllə sümüklərində aşkar olunan küt alət izləri onların zorakılıqla qətlə yetirildiyini təsdiq edir. Yerli sakinlər şəhərdən kənarda qətlə yetirildikdən sonra gələcəkdə daşqınlar zamanı izin itirilməsi məqsədi ilə meyitlər çay kənarına gətirilərək yamacda qazılmış bu quyulara doldurulmuşdur. Meyitlər birinci quyuya yerləşmədiyindən ikinci quyu qazılmışdır. Tarixi parametrlər, ağsaqqalların dedikləri, arxiv sənədləri sübut edir ki, bu sümüklər XX əsrin əvvəllərində erməni silahlı dəstələri tərəfindən soyqırımına məruz qalmış yerli sakinlərə məxsusdur.

Məsələnin institutun elmi şurasında müzakirə olunduğunu bildirən Q.Ağayev qeyd etmişdir ki, bu fakt 100 ilə yaxın bir dövrdə ermənilərin türklər tərəfindən soyqırımına məruz qaldığı barədə iddialarının yalan olduğunu birbaşa sübut edir.

YAP-ın icra katibi, Milli Məclisin deputatı Əli Əhmədov bildirmişdir ki, aşkar edilmiş məzarlıq erməni-daşnak vəhşiliyinin nəticəsidir və qondarma “erməni soyqırımı”nın yalan olduğunu təsdiq edir. Təhqiqatların davam etdirilməsi ilə əlaqədar beynəlxalq komissiyanın yaradılacağını vurğulayan icra katibi araşdırmalara xarici ekspertlərin də cəlb ediləcəyini demişdir. Onun qənaətinə görə, həmin komissiya məsələyə daha düzgün və beynəlxalq səviyyədə qəbul ediləcək şərh verə bilər. Bundan sonra beynəlxalq aləm ermənilərin deyil, məhz azərbaycanlıların və türklərin soyqırımına məruz qaldığını etiraf etməli olacaq.

Milli Məclisin deputatı Yevda Abramov elmi araşdırmalardan sonra məsələnin İsrail Knessetinin gündəliyinə salınması barədə israilli deputatlarla müzakirələrin aparıldığını diqqətə çatdırmışdır. O vurğulamışdır ki, İsrail səfirliyi tərəfindən mayda keçiriləcəyi planlaşdırılan “Azərbaycanda tolerantlıq və yəhudilərin məişəti” mövzusunda konfransa səfirlər dəvət olunmuşlar və səfər çərçivəsində onların məzarlığa gətirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. “Qanlı dərə” döyüşündə yəhudilərin ermənilər tərəfindən qətlə yetirilməsi barədə sənədləri artıq ABŞ Senatına təqdim etdiyini bildirən Y.Abramov son məlumatlara görə, daha 14 yəhudi ailəsinin ermənilər tərəfindən soyqırımına məruz qaldığını qeyd etmişdir. Y.Abramov demişdir ki, ümumilikdə, əlimizdə olan sənədlər 1918-ci il hadisələri zamanı ermənilər tərəfindən 101 yəhudi ailəsinin qətliama məruz qaldığını təsdiq edir.

Məzarlıq ərazisində təhqiqatlar başa çatdıqdan sonra Xatirə kompleksinin yaradılacağı bildirilmişdir.