Bakı, 27 sentyabr, AZƏRTAC

AMEA Rəyasət Heyəti və A.A Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun birgə təşkilatçılığı ilə 27 Sentyabr – Anım Günü münasibətilə “Böyük zəfərdən tam və qəti qələbəyədək” adlı elmi konfrans keçirilib.

Bu barədə AZƏRTAC-a AMEA-dan məlumat verilib.

Əvvəlcə Vətən uğrunda canlarını qurban vermiş şəhidlərin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad olunub. Tədbiri açan AMEA-nın vitse-prezidenti vəzifəsini icra edən, Şərqşünaslıq İnstitutunun baş direktoru akademik Gövhər Baxşəliyeva Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi, Şanlı Ordumuzun rəşadəti, xalq və dövlətin birliyi ilə 2020-ci ilin 27 sentyabrında başlayan və 44 gün davam edən İkinci Qarabağ müharibəsində qazanılan zəfərin Azərbaycan tarixinin ən parlaq səhifələrindən biri olduğunu söyləyib. Bildirib ki, bu Qələbə xalqımızın və ordumuzun gücünü, birliyini, mübarizliyini bütün dünyaya sübut edib. Azərbaycan xalqı hər zaman qəhrəman övladlarının xidmətlərini yüksək qiymətləndirir, bütün şəhidlərimizin ruhuna hörmət və ehtiram göstərir, əziz xatirəsini uca tutur.

Daha sonra Tarix İnstitutunun baş direktoru tarix elmləri doktoru professor Kərim Şükürov “Böyük Zəfərdən Böyük Qayıdışa” adlı məruzə ilə çıxış edib. Qeyd edib ki, Birinci Qarabağ müharibəsinin ilkin dövrü SSRİ tərkibində başlayıb. Həm Ermənistan, həm də Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini elan etməsi və SSRİ-nin dağılması ilə müharibə yeni fazaya keçib. Bu dövrdə Ermənistan 1992-ci ilin fevralında Xocalıda soyqırımı törədib. 1992-ci il mayın 8-də Şuşanın işğalı ilə keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin (DQMV) ərazisinin (1991-ci noyabrın 26-da Azərbaycan tərəfindən rəsmən ləğv edilib) tutulması, əsasən, başa çatır. Konfliktin nizama salınması məqsədilə 1992-ci ilin yayında ATƏM-in (1995-ci ilin yanvarından ATƏT) Minsk qrupu yaradılır. Ermənistan Dağlıq Qarabağın hüdudlarından kənarda hərbi əməliyyatları genişləndirir. 1993-cü ilin aprelində Kəlbəcər işğal olunur. BMT Təhlükəsizlik Şurası ərazilərin qeyd-şərtsiz azad edilməsi haqqında 1993-cü il aprelin 30-da qətnamə (822) qəbul edir, lakin yerinə yetirilmir.

1993-cü ilin qışı -1994-cü ilin yazı Prezident Heydər Əliyevin həyata keçirdiyi tədbirlər nəticəsində ölkənin müdafiə qabiliyyəti möhkəmləndirilir. 1993-cü il 6 dekabr -1994-cü il 6 yanvar Horadiz əməliyyatı nəticəsində bir sıra ərazilər azad edilir.

Azərbaycan və Ermənistan arasında 1994-cü il mayın 8-də atəşkəs haqqında Bişkek protokolunun imzalanması ilə müharibə dayandırılır. Mayın 12-də isə atəşkəs elan edilir. Uzun illər ermənilər tərəfindən dinc əhalimiz terrora məruz qalıb, xalqımıza qarşı etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirilib və 30 ilə yaxın torpaqlarımız işğal altında qalıb. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin apardığı siyasət, xalq və rəşadətli Ordu Azərbaycanı öz tarixi torpaqlarına qovuşdurmağı bacardı. 44 gün davam edən İkinci Qarabağ müharibəsində qazanılan Zəfər Azərbaycan tarixinin ən yadda səhifələrindən biri kimi tariximizə yazıldı.

Tarix elmləri doktoru, professor Mais Əmrahov “44 günlük Zəfər tariximiz və 23 saatlıq tam qələbəmiz” adlı məruzə ilə çıxış edib. Bildirib ki, 44 günlük Vətən müharibəsi dünya hərb tarixinə həm də informasiya müharibəsi kimi düşdü. Müharibə dövründə Prezident İlham Əliyev xalqa müraciətlərində, dünyanın 30-a yaxın televiziya və mətbuat orqanlarına verdiyi müsahibələrdə, diplomatik görüşlərində, telefon danışıqlarında da Azərbaycanın mövqeyini əsaslandırdı. İnformasiya müharibəsində Prezident İlham Əliyevin nümayiş etdirdiyi “konspektsiz” sərbəst nitq, analitik təhlil mədəniyyəti, problemə kompleks yanaşmaq istedadı, ümumiləşdirmə və proqnozlaşdırmaq məharəti dövlətimizin başçısının dünya liderləri sırasında fərqli bir təfəkkür sahibi kimi qəbul olunmasını şərtləndirib. 44 günlük II Qarabağ - Vətən müharibəsində Azərbaycanın qələbəsini ön və arxa cəbhədə bir sıra amillər təmin etdi. Vətən müharibəsində Azərbaycanın qələbəsini şərtləndirən, zəfəri təmin edən başlıca faktor Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin vaxtında müəyyənləşdirdiyi düzgün döyüş strategiyası oldu.

Daha sonra Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun baş direktoru fəlsəfə elmləri doktoru, professor İlham Məmmədzadə “Qələbənin fəlsəfəsi və Cənubi Qafqazda yeni geosiyasi vəziyyət”, filologiya elmləri doktoru Esmira Fuad “ Azərbaycan ədəbiyyatında Zəfər diskursu” adlı məruzələrlə çıxış ediblər.