Bakı, 5 fevral, Elvin Camalov, AZƏRTAC

Azərbaycan iri nəqliyyat layihələrinin təşəbbüskarı və iştirakçısı olmaqla yanaşı, respublika daxilində də keyfiyyətli, sürətli və vətəndaşların rahatlığını təmin edəcək nəqliyyat layihələri reallaşdırır. Belə ki, cari ildə daha bir mühüm layihə - Bakıətrafı dairəvi dəmir yolu istifadəyə veriləcək. 2016-cı ilin sonlarından əsaslı təmirə başlanılan dairəvi dəmir yolunda hazırda işlər sürətlə davam etdirilir. Bu yolu bir növ Abşeron dairəvi dəmir yolu adlandırmaq olar. Çünki, bu dəmir yolu Xırdalan şəhəri də daxil olmaqla, bütün Abşeronu birləşdirir.

Cari ildə Bakı sərnişin stansiyasından başlayan, Biləcəri, Xırdalan, Sumqayıt, Pirşağı, Kürdəxanı, Zabrat, Sabunçu, Bakıxanov, Koroğlu, Keşlə, Nərimanov stansiyalarından keçməklə yenidən “28 May” stansiyasında başa çatan dəmir yolu istifadəyə veriləcək. Dairəvi yolun uzunluğu 92 kilometr, hər iki istiqamətdə hesablansa 180-185 kilometr, əlavə yollarla birlikdə isə 200 kilometrə yaxındır. Bütün yol kəsişmələri eyni səviyyəlilərdən müxtəlif səviyyəlilərə keçirilib. Hazırda dəmir yolu üzrə işlərin 80 faizi, elektrik, rabitə və işarəvermə işlərinin isə 70 faizi yerinə yetirilib, 11 yeni, modern stansiya tikilib. Yol üzərində 18 piyada və 6 avtomobil keçidi inşa olunub. Bundan əlavə Sumqayıtdan Xırdalana istiqamətində məcburi köçkünlərin yaşadığı yerlərdə bir neçə tunelin və kanal üzərindən körpünün tikintisini davam etdirilir. Bütün yolboyu çirkab və tullantı suları yığışdırılıb.

Bu yolda qatarların hərəkətinin daha sürətli, yəni saatda 140 kilometr olması nəzərdə tutulur. Abşeron dairəvi dəmir yolu xəttində ümumilikdə 17 stansiya və dayanacaq var. Aparılan yenidənqurma işləri çərçivəsində Zabrat-1, Məmmədli dayanacaqları, Pirşağı və Zabrat-2 stansiyaları yenidən qurulub. Dəmir yolunun avtomobil yolu ilə eyni səviyyədə kəsişmələrində hərəkətin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün 15 avtomobil tuneli layihələndirilib. Onlardan 8-i tamamlanaraq istismara verilib, 7 tuneldə isə tikinti-quraşdırma işləri davam etdirilir.

“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2019-2023-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının birinci ilinin yekunlarına həsr olunan konfransda Bakıətrafı dəmir yolu xəttinin çəkilişinin əhəmiyyətini qeyd edən Prezident İlham Əliyev deyib: “Keçən il, eyni zamanda, nəqliyyat sahəsində bizim böyük layihələrimiz icra edilib. Onların arasında Bakıətrafı dəmir yolu xəttinin çəkilişini xüsusilə qeyd etmək istərdim. Biz vaxtilə “elektriçka” adlandırılan dəmir yolu nəqliyyatını ən müasir səviyyədə bərpa etmişik, ən aparıcı şirkətin istehsal etdiyi qatarları gətizdirmişik. Qəsəbələrdə dəmir yolu stansiyaları tikilibdir və bu proses davam etdiriləcək. Bu il artıq Bakıətrafı dəmir yolunun çəkilişinin əsas mərhələsi başa çatacaq, yəni, dairə birləşəcək. Ondan sonra hələ ki, dəmir yolu olmayan qəsəbələrə dəmir yolunun çəkilişi nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, qonşularla bizi birləşdirən dəmir yollarında bərpa işləri aparılır ki, sürət daha da artsın. Buna böyük dərəcədə nail olmuşuq, xüsusilə qərb istiqamətində. Şimal və cənub istiqamətində görüləcək işlər üçün hazırlıq aparılır və bu il bu proses daha sürətlə gedəcək”.

Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyev ötən il Sabunçu dəmir yolu vağzalı kompleksinin və Bakı dairəvi dəmir yolunun Sabunçu-Pirşağı xəttinin yenidənqurmadan sonra açılışında iştirak edib.

Dairəvi dəmir yolunda görülən işlərin ümumi mənzərəsinə nəzər salaq. Belə ki, Bakı sərnişin - Sabunçu dəmir yolu xətti üzərindəki Bakıxanov, Koroğlu, Keşlə və Nərimanov dayanacaqları tamamilə yenidən qurulub. Bakıxanov dayanacağının ümumi sahəsi 7 min kvadratmetrdir. Burada iki turniket binası və platforma tikilib. Bundan başqa, 16 turniket, uzunluğu 30 metr, eni 3,9 metr olan yerüstü piyada keçidi inşa edilib. Bakıxanov dayanacağının ərazisində yaşıllıqlar salınıb, avtomobillər üçün dayanacaq yaradılıb. Müasir işıqlandırma sistemi ilə təchiz olunmuş platformalarda sərnişinlərin rahatlığı üçün hər cür şərait var. Koroğlu dayanacağının ümumi sahəsi isə 15 min kvadratmetrdir. Dayanacaqda iki turniket binası inşa edilib, 17 turniket, müasir işıqlandırma dirəkləri, oturacaqlar quraşdırılıb. Ümumi sahəsi 10 min kvadratmetr olan Keşlə dayanacağında da iki turniket binası tikilib. Bundan başqa, dayanacaqda iki platforma, 10 turniket, uzunluğu 39 metr, eni isə 2,5 metr olan yeraltı piyada keçidi mövcuddur. Ətrafda yaşıllıq və abadlıq işləri görülüb, avtomobillər üçün dayanacaq yaradılıb. Platformada müasir işıqlandırma və yanğınsöndürmə sistemi quraşdırılıb. Nərimanov stansiyasının binası da əsaslı təmir edilib, platformalar və buradakı yerüstü piyada keçidi yenidən qurulub. Stansiyada yeni dəmir yolları salınıb və müasir işıqlandırma dirəkləri quraşdırılıb. Bakı sərnişin - Sabunçu dəmir yolu xətti üzrə bütün rabitə və işarəvermə işləri tamamilə yenilənib, elektrik dirəkləri, rigelləri və kontakt şəbəkəsi yenidən qurulub.

Görülən bu işlər beynəlxalq təşkilatların da diqqətindən kənarda qalmayıb. Belə ki, qlobal miqyasda ən mötəbər təşkilatlardan biri olan Dünya İqtisadi Forumuna görə, Azərbaycan dünyada dəmir yollarının səmərəliliyi baxımından 11-ci, keyfiyyətinə görə isə 34-cü yerdədir. Ölkəmiz nəqliyyat infrastrukturunun səviyyəsinə görə dünyada 31-ci yerdə qərarlaşıb. Dəmir yolu xidmətlərinin səmərəliliyinə görə isə Azərbaycan dünya miqyasında 11-ci sırada yer alıb ki, bu göstəriciyə görə Ermənistan 67-cidir.