CƏMİYYƏT
Toydan sonra faciə, faciədən sonra ümid
Bakı, 28 aprel, AZƏRTAC
Bu hadisə 30 il əvvəl baş verib - 1993-cü il iyulun 2-də səhərin alatoranında erməni quldur birləşmələri qəflətən Füzuli rayonunun Gorazıllı kəndinə soxularaq 14 nəfəri qətlə yetirib, 21 nəfəri girov aparmışdılar. Üç gün əvvəl Vasiflə Fəridənin toyunun sədası çəkilməmiş camaat belə bir faciə ilə üzləşmişdi. Bu, nəinki kənddə, bütün Qozluçay dərəsində ən axırıncı toy olmuşdu...
Vasif Mahmudov AZƏRTAC-ın müxbiri ilə söhbətində həmin toyu xatırlayaraq deyib: “Bu, mənim həyatımda ən acı və dəhşətli hadisələrdən biridir. Kimin ağlına gələrdi ki, bu, bizim ailəmizin son sevinci olacaq? Bakıdan, Sumqayıtdan gələn qohumlar toydan sonra hələ bir neçə gün kənddə qalmaq arzusunda idilər. Lakin iyulun 2-də səhərə yaxın top-tüfəng, avtomat atəşlərinə yuxudan oyandıq. Kənddə hərə başını götürüb bir tərəfə qaçır, quldurların əlindən canını qurtarmağa çalışırdı...”.
Ermənilər səhərə yaxın - sakinlər yuxuda ikən atəş səsləri altında kəndə soxularaq bəzi evlərə od vurub, çıxmağa imkan tapa bilməyən sakinlərə qarşı amansız vəhşiliklər ediblər. Qarabağ müharibəsinin ən dəhşətli faciələrindən olan həmin hadisə zamanı sürücü Bəyəndik Məmmədov, İkinci Dünya müharibəsi veteranları Oruc Əliyev, Mürşüd Həziyev, feldşer Zümrüd Məmişova, kənd sakinləri Ədil Rüstəmov, Əsli Rüstəmova, görmə məhdudiyyətli Bərşad və Məhəmməd Namazov qardaşları, anaları Tutu Namazova, Muxtadur Namazov, Milli Ordunun əsgərləri İsmayıl İsmayılov və Rövşən Quliyev, məktəbli Şəlalə Feyziyeva qətlə yetirilib, kənd sakini Təhməz Namazov isə yaralanıb və həmin gün aldığı yaradan həyatını itirib.
Nə qədər çətin olsa da, Vasifin həyat yoldaşı Fəridə də həmin günlərə qayıdır: “Düşmən əsgərləri atam Vaqifi, anam Raisəni, bacılarım Sevil və Sevdanı, Bakıdan bizim toyumuza gələn əmilərim Arifi və Balayı, əmimin həyat yoldaşı Məxməri, oğlanları Rövşən və Elşəni, bibilərim Nadya və Rayanı, əmimin qaynanası Mayanı, həyat yoldaşı Raisəni, əmim qızları Mətanət və Arzunu, nənəm Tamaşanı, yaxın qohumumuz Marksı, həyat yoldaşı Lətafəti, qızları Leyla və Nərmini, daha bir qohumumuz İrəvanı girov götürdülər. Onların arasında dəhşətli əzab və işgəncələr nəticəsində əsirlikdə qətlə yetirilən də oldu, erməni əsirliyindən qayıdandan sonra vəfat edənlər də...”.
... Dünən isə onlar Sumqayıtdakı şadlıq saraylarından birində yeni ailə həyatı quran oğlanları Rasiflə əslən Laçın rayonundan olan Züleyxanın izdivacına xeyir-dua veriblər. Bəy atası qəhər içində boğularaq dedi: “O vaxt bizim toyumuz kənddə ən sonuncu toy olmuşdu. 2020-ci ilin payızında Azərbaycan Milli Ordusunun böyük qəhrəmanlıq və şücaəti sayəsində torpaqlarımız yağı düşmən işğalından azad ediləndən sonra arzum oğlumun toyunu doğma yerlərdə etmək idi. Çox şükür, böyük məhrumiyyət və qurbanlar bahasına olsa da, indi yurdumuza qayıtmışıq. Tale elə gətirdi ki, Rasifin toyu Sumqayıtda oldu. Qismət olsa, geri qayıdacağımız kənddə ilk toy da bizim qapıda olmasını arzulayıram. Elə bilirəm ki, bu, çox simvolık məna daşıyar. O vaxt sonuncu toy bizim həyətdə olub, qoy birinci toy da bizim həyətdən başlasın...”.
Atanın bu arzusu toyda iştirak edən hər kəsin ürəyindən oldu: “Kəndə qayıdaq, dağılmış yurd yerlərimzə yeni nəfəs verək, ocaq çataq, ev tikək, bağ-bağat salaq. Yenə də oğul evləndirək, qız köçürək, nəvə toyu görək. İlk toy da Vasifin ocağında olsun”, - dedilər.
Lap kiçik toy olsa da...