Müasir urbanistik üsulların inteqrasiyası – ŞƏRH



Bakı, 11 aprel, AZƏRTAC
Azərbaycanın işğal olunmuş əraziləri azad edildikdən dərhal sonra orada genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işlərinə start verilib. Əminliklə demək olar ki, azad olunmuş ərazilərdə hazırda gedən proses İkinci Dünya müharibəsindən sonra postsovet məkanında aparılan ən miqyaslı reabilitasiya prosesidir. Bir çox kəndlər, qəsəbələr və şəhərlər sıfırdan bərpa olunur. Bu prosesə müasir memarlıq və şəhərsalma təcrübəsi prizmasından baxmaq maraqlı olardı.
Bu sözləri AZƏRTAC-a açıqlamasında memar, “MilliMetr” şirkətinin direktoru Ülkər Abdullayeva deyib.
Bir çox yaşayış məntəqələrinin yenidən salındığını qeyd edən Ü.Abdullayeva bunun memarlara, layihələndirmə işində iştirak edən mütəxəssislərə ən müasir memarlıq və şəhərsalma təcrübəsindən yararlanmaq üçün geniş şərait yaratdığını bildirib.
“Müasir şəhərsalma hətta 15 il bundan əvvəl ilə müqayisədə çox fərqlidir. Urbanistik nöqteyi-nəzərdən dayanıqlı inkişaf yerli icmaların cəlb olunması və insanlar üçün şəhər mühitinin yaradılması kimi yeni fikirlərə əsaslanır. Bunların içində insanların piyada təhlükəsiz hərəkəti üçün infrastrukturun qurulması başlıca yer tutur. Piyada zonaları, veloinfrastruktur, ictimai məkanlar və parklar prioritet təşkil edir. Şəhərlərimizdə geniş yer alan taktiki urbanizm də inkişaf edir. Taktiki urbanizm dedikdə kiçikbüdcəli və tez reallaşdırılan layihələr – küçə mebellərinin quraşdırılması, divarların və kiçik tikililərin rənglənməsi, kompleks yaşıllıq və abadlıq işləri nəzərdə tutulur. Bu cür yanaşma ideyanın irimiqyaslı tətbiqindən əvvəl test mərhələsini keçirmək imkanı verir və çox vaxt sakinlərin dəstəyi sayəsində davamlı olaraq qalır. Yaşıl infrastrukturun inkişafı şəhər mühitlərində mikroiqlimi yaxşılaşdırıb iqlim dayanıqlılığı konsepsiyasına töhfəsini verir”, - deyə o vurğulayıb.
Memar qeyd edib ki, müasir urbanizmin vacib tendensiyalarından biri də revitalizasiya və məkanların yenidən istifadəsi, baxımsız və istifadə olunmayan sənaye, yaxud tarixi abidələrin transformasiyası, memarlıq abidələrinin qorunması, bərpasıdır. Sözügedən obyektləri kreativ klasterlər, gənclər üçün müasir məkanların yaradılmasında istifadə etmək məqsədəuyğundur və dünyada bu təcrübədən geniş istifadə olunur.
“Günümüzdə memarlar və aidiyyəti mütəxəssislər təbiət və ətraf landşaftla daha çox ahəng yaradan, daha mobil, daha yaşıl və insanyönümlü şəhərsalma modellərinə diqqət yetirirlər. Bu yanaşmaları ölkəmizin Bakı, Sumqayıt, Gəncə kimi iri şəhərlərində tam şəkildə tətbiq etmək heç də hər zaman asan deyil. Qarabağda isə yenidən dirçələn yaşayış məskənlərimiz istisna sayıla bilər.
Yeni texnologiyaların inteqrasiyası, məlumatların analizi, rəqəmsal modelləşdirilmə ağıllı şəhərlərin əsasını təşkil edərək, şəhər proseslərinin idarəsinin effektivliyini artırır. Regionda belə miqyasda “Ağıllı kənd” və “Ağıllı şəhər” layihələri bundan əvvəl heç yerdə tətbiq olunmayıb. Azərbaycan mütəxəssisləri xarici tərəfdaşlarla birlikdə burada da bir ilkə imza atırlar. Külək, Günəş və hidroenerji ilə bəslənən müasir “ağıllı şəhərlər” təkcə region deyil, dünyanın inkişaf etməkdə olan bir çox ölkələri üçün səmərəli model rolunu oynaya bilər”, - deyə Ülkər Abdullayeva əlavə edib.
O qeyd edib ki, şəhərlərin və ya onların ayrı-ayrı hissələrinin reabilitasiyası təkcə müharibələrdən sonra deyil, iqtisadi tənəzzül və ya təbii fəlakətin nəticələrini aradan qaldırarkən də həyata keçirilən prosesdir.
Bu prosesdə vacib amillərdən biri bütün yeni texnologiya və yanaşmalardan istifadə etməklə yanaşı, həm də hər bir şəhərə xas olan milli və regional koloriti, üslubu qoruyub saxlamaqdır ki, bu da memarların üzərinə əlavə məsuliyyət qoyur. Bu istiqamətdə Azərbaycanın təcrübəsi bir çox ölkələr üçün artıq təcrübədən çıxmış bir yanaşma rolunu oynaya bilər.