Bakı, 6 dekabr, AZƏRTAC

Bu ilin 3-cü rübündə əldə edilən razılaşmaya əsasən Macarıstanın “MVM Group” şirkəti Şahdəniz qaz yatağında 5 faiz, ixraç boru kəməri sistemində Azərbaycan Qaz Təchizatı Şirkətinin (AGSC) 4 faiz səhminə malik olub. “MVM Group”un bu sövdələşməsi Macarıstanın qaz mənbələrinin şaxələndirilməsi və enerji təchizatçısından asılılığın azaldılması strategiyasına, eləcə də Avropa İttifaqının diversifikasiya səylərinə uyğun olaraq həyata keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, “MVM Group”un rəhbərliyi imzaladıqları layihələrin həyata keçirilməsində mühüm rol oynayan Səngəçal terminalı ilə tanış olmaq üçün bu mühüm strateji obyektə səfər ediblər.

Macarıstan şirkətinin nümayəndələrini Səngəçal terminalının istehsalat üzrə meneceri Eldəniz Məmmədov və bp şirkətinin hökumətlə işlər üzrə baş müşaviri Qivami Rəhimli qarşılayıblar.

Səngəçal terminalı ilə tanışlıq Azərbaycanın neft-qaz sənayesinin tarixini dolğun əks etdirən Xəzər Enerji Mərkəzindən başladı. Mərkəzin istifadəyə verilməsi Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft ixrac boru kəmərinin Azərbaycan hissəsinin işə salınması və terminalda yerləşən BTC əsas nasos stansiyası ərazisində keçirilən təntənəli mərasim vaxtına təsadüf edib. 2005-ci il may ayının 25-də baş tutan bu tədbirdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Türkiyənin sabiq Prezidenti Əhməd Necdət Sezər, Gürcüstanın sabiq Prezidenti Mixail Saakaşvili, Qazaxıstanın sabiq Prezidenti Nursultan Nazarbayev, ABŞ-ın keçmiş energetika naziri Samuel Bodman, Böyük Britaniya Krallığından Şahzadə Endryu, bp şirkətinin sabiq baş icraçı direktoru Lord Con Braun və digər yüksəkvəzifəli şəxsləri iştirak edib.

Bildirilib ki, Prezident İlham Əliyev və Böyük Britaniya kral ailəsinin üzvü Şahzadə Endryu ilə birlikdə qırmızı lenti kəsərək Xəzər Enerji Mərkəzinin rəsmi açılışını elan edib. Tədbirdə iştirak edən ali qonaqlar açılış mərasimində rəmzi nişan kimi gipsdən olan kərpiclər üzərində öz əl izlərini qoyub və bu nişan Xəzər Enerji Mərkəzinin rəmzinə çevrilib.

Qivami Rəhimli qonaqlara bp şirkətinin regionda fəaliyyəti barədə təqdimat edib. Təqdimatda dünya neft sənayesində Azərbaycanın əldə etdiyi birinciliklər qonaqların diqqətinə çatdırılıb. Bildirilib ki, dünyada ilk dəfə sənaye üsulu ilə neft quyusu 1846-cı ildə Bakıda - Bibiheybət ərazisində qazılıb. XIX əsrin ikinci yarısında Azərbaycanda biznes fəaliyyətinə başlayan Nobel qardaşlarının 1878-ci ildə Xəzər dənizində suya salınan “Zərdüşt” gəmisi dünyada ilk neft tankeri, 1897-1907-ci illərdə Bakıdan Batumiyə çəkilmiş 833 km boru xətti dünyada ilk ən böyük neft kəməri olub.

Azərbaycan həm də dünyada ilk dəfə olaraq 1949-cu ildə Xəzərin “Neft Daşları” yatağındakı platformadan neft çıxarmağa başlayıb və bu Ginnesin Rekordlar Kitabına ilk dəniz neft platforması kimi düşüb. 

1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa edən Azərbaycan yeni neft erasına qədəm qoyaraq, qlobal və regional güclərin maraqlarını balanslaşdıraraq, bp və tərəfdaşları ilə birlikdə Avro-Asiya məkanında enerji təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Xəzər regionunda dünyanın ən böyük enerji layihələrini həyata keçirərək mühüm infrastrukturlar yaradıb.

Qonaqlar avtobusla Səngəçal terminalının əməliyyatlar sahəsinə gedərək buradakı infrastrukturla, texnoloji qurğularla tanış olublar. Bildirilib ki, Xəzər dənizindəki yataqlardan hasil edilən neft və qazın qəbul edildiyi, emal olunduğu, saxlandığı və ixrac edildiyi məkan olaraq, “Şahdəniz” yatağından hasil edilən qaz, o cümlədən AÇG-dən çıxarılan neft terminala nəql olunur, Cənubi Qafqaz Boru Kəməri, Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Bakı-Supsa xətləri ilə dünya bazarına ixrac edilir.

Sahəsi 688 hektardan çox olan, dünyanın ən böyük inteqrasiya edilmiş neft və qaz terminalı olması baxımından unikal hesab olunan, Səngəçaldan başlayan əməliyyatlar qlobal enerji təchizatının şaxələndirilməsində və enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayır.

Qivami Rəhimli Azərbaycanın mühüm geostrateji məkanda yerləşməsi, Xəzərdən hasil olan karbohidrogenlərdən əlavə üçüncü tərəfin resurslarını mövcud infrastruktur və ixrac boru xətləri vasitəsi ilə nəql etmək imkanları barədə də qonaqları ətraflı məlumatlandırıb.

Qonaqlara Xəzərdən hasil olan karbohidrogenlərin ixrac boru kəmərləri ilə nəql etmək imkanları, istehsalatdan başlayaraq əməliyyatlara qədər, məhsulun həcmi, ölçmələrdən tutmuş həcmlərin nəzarəti, boru kəməri sisteminin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi barədə ətraflı məlumat verilib. Qonaqlar Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin fəaliyyətini nəzarətdə saxlayan, problemləri aşkara çıxara bilən nəzarət idarəetmə mərkəzi ilə də tanış olublar.

Sonda Qivami Rəhimli bp şirkəti adından “MVM Group”un terminala səfəri ilə əlaqədar simvolik məna daşıyan “Şahdəniz” suvenirini hədiyyə edib.