Bakı, 31 avqust, AZƏRTAC

Qarabağ iqtisadi rayonunda yerləşən və 47 ildir ki, istismar edilən Sərsəng su anbarı qəzalı vəziyyətə düşüb. Son on ildə anbara heç bir texniki baxış keçirilməyib, hidrotexniki qurğular yenilənməyib, bəndlər bərkidilməyib. Bizim müraciətimiz onunla əlaqədardır ki, Rusiya sülhməramlılarının nəzarəti altında olan Sərsəng su anbarı bütünlüklə Azərbaycan dövlət qurumlarının nəzarətinə verilsin, çünki qondarma rejim həmin nəhəng obyekti normalara uyğun olaraq istismar etmək gücündə deyil.

Bunu AZƏRTAC-a “Yaşıl Dünya” Ekoloji Maarifləndirmə İctimai Birliyinin sədri Elman Cəfərli Sərsəng su anbarında yaranmış qəza vəziyyəti ilə əlaqədar ekolojiyönümlü qeyri-hökumət təşkilatlarının bəyanatı ilə əlaqədar deyib.

Müraciətin müəlliflərindən olan İctimai Birliyin sədri fikrini davam etdirərək bildirib: “Ölkəmizin ən hündür su anbarı Tərtər çayının üzərində yerləşir. Əgər yağıntı normadan artıq düşərsə, su anbarının dolması nəticəsində daşqın və bəndlərin uçması təhlükəsi yaranacaq və bu da bənddən aşağıda yerləşən kəndlərin, yaşayış məntəqələrinin, əkin sahələrinin və infrastruktur obyektlərinin su altında qalmasına və məhvinə səbəb ola bilər. Biz indidən həyəcan təbili çalaraq beynəlxalq ictimaiyyəti buna laqeyd qalmamağa çağırırıq, çünki böyük bir ekoloji fəlakətin astanasındayıq. Bunun baş verməməsi üçün indidən hərəkətə keçmək lazımdır. Bizim fikrimizcə, vəziyyətin düzəldilməsi üçün çıxış yolu tükənməyib. Bunun üçün ilk növbədə monitorinqlərin aparılmasına icazə verilməli, Azərbaycan dövlət qurumları Sərsəng su anbarının sıradan çıxmış hidrotexniki qurğularının bərpası işinə cəlb edilməlidir. İşğaldan əvvəl Sərsəng su anbarı Ağdam, Bərdə, Ağcabədi, Yevlax, Tərtər və Goranboy rayonlarının əkin sahələrini su ilə təmin edirdi. 1993-cü ildə Tərtər-Kəlbəcər yolunun Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı altına düşəndən sonra ölkəmizin aidiyyəti qurumlarının nəzarətindən çıxdı. Son illər bir neçə dəfə aparılan monitorinqlərin nəticələri vəziyyətin acınacaqlı olduğunu göstərir. Dövlət qurumları əraziyə nəzarəti təcili şəkildə həyata keçirməli və bütövlükdə su anbarı Azərbaycanın nəzarətinə verilməlidir, çünki ölkəmizin təsərrüfatlarında əkinə yararlı torpaq sahələri sudan ciddi şəkildə korluq çəkir”.

E. Cəfərli qeyd edib ki, ermənilər qış aylarında suya ciddi tələbat olmayanda anbardakı suyu buraxır, bu isə təbii olaraq ətraf ərazilərdə daşqınlara səbəb olur, əkinə yararlı sahələrin şoranlaşmasına gətirib çıxarır: “Yay aylarında isə suya tələbat çoxalanda, torpaq susuzluqdan cadar-cadar olanda bəndin ağzını bağlayaraq ətrafa su axıtmırlar. Sovet standartları ilə tikilmiş bu su anbarı on ildən çoxdur ki, tamamilə baxımsız vəziyyətdədir. Onu da qeyd edim ki, ermənilər Xaçınçayın qarşısında da belə bir bənd yaradıb ekoloji fəlakətə yol açmışdılar. 100 hektardan çox sahəsi olan Sultanbud meşəsi susuzluqdan quruyub məhv olmuşdur. İndi orda yalnız Tərtər, Bərdə və Ağdam rayonlarının ərazisində yerləşən kiçik bir ərazi məhv olmaqdan qurtulub. Lakin Fərrux su anbarı ölkəmizin nəzarəti altına keçəndən sonra Xaçınçaya gələn su nəticəsində ətraf ərazilər, eyni zamanda, meşə sahələri dirçəlməyə başlayıb. Ümid edirik ki, Sərsəng su anbarının da taleyi müsbət həll olunacaq və astanasında olduğumuz ekoloji fəlakətdən xilas yolu tapılacaqdır”.