Şamaxı, 3 mart (AZƏRTAC). Bu gün rayonda çoxları Şamaxının gələcəyini, böyük sosial-iqtisadi uğurlarını məhz üzümçülüyün inkişafında görürlər. Bu da, əlbəttə, təsadüfi deyildir. Axı, cəmi 25-30 il əvvəl üzüm Şamaxının böyük sərvəti, əsas gəlir mənbəyi, bir sözlə şöhrəti olub. Ötən əsrin 80-ci illərində rayonda plantasiyaların sahəsi 23 min hektardan çox idi. Hər il orta hesabla 230-240 min ton üzüm istehsal olundi ki, bu da Azərbaycanda yığılan ümimi məhsulun 12-15 fazini təşkil edirdi.

Vaxtilə ulu öndər Heydər Əliyevin bilavasitə təşəbbüsü və rəhbərliyi sayəsində Azərbaycanda üzümçülük sürətlə inkişaf etmişdir. Onun 1969-cu ildə Azərbaycana rəhbərliyə başladığı zaman üzüm istehsalı 272 min ton olduğu halda, sonrakı dövrlərdə görülmüş tədbirlər nəticəsində bu rəqəm 2 milyon tonu ötmüşdür. Bu da, öz növbəsində, aqrar-sənaye kompleksinin inkişafına, kənd əhalisinin həyat səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olmuşdur.

Təəssüf ki, o vaxt Sovet İttifaqının rəhbərliyi antialkoqol kampaniyasi adı ilə ölkəmizdə ağır zəhmət bahasına başa gələn üzümçülüyü məhv etdi. Nəticədə həm də Şamaxıda iqtisadiyyat tamamilə tənəzzülə uğradı.

Yalnız ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən və ümummilli lider Heydər Əliyev xalqın təkidli tələbi ilə yenidən hakimiyyətə gəldikdən sonra 90-cı illərin ikinci yarısından etibarən Azərbaycanda üzümçülüyün yenidən inkişafı üçün əlverişli şərait yaradılmış və bu istiqamətdə müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsinə başlanılmışdır. Belə ki, 2002-ci ildə “Üzümçülük və şərabçılıq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul olunmuş, üzümçülüyün inkişafı üzrə tədbirlərin də nəzərdə tutulduğu “Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər)”, “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı”, “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı”, “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” kimi mühüm sənədlər təsdiq edilmişdir.

Son illərdə də Şamaxıda üzümçülüyün inkişaf etdirilməsi istiqamətində müəyyən tədbirlər həyata keçirilir. Əlbəttə, 1 hektar məhsuldar bağın yetişdirlməsinə 17-18 min manat xərc tələb olunduğunu nəzərə alsaq bunun çətinliklərini təsəvvür etmək çox sadədir. Lakin bütün bunlara baxmayaraq torpaq mülkiyyətçiləri, o cümlədən yerli mütəxəssislər üzümçülüyün inkişafında çox maraqlıdırlar.

Məhz Prezident İlham Əliyevin 2011-ci il 15 dekabr tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2012-2020-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında üzümçülüyün inkişafına dair Dövlət Proqramı” rayonda böyük razılıq, ruh yüksəkliyi ilə qarşılanmışdır. Artıq yerli mütəxəssislərin qüvvəsi ilə Şamaxıda üzümçülüyün və şərabçılığın inkişafı ilə əlaqədar tədbirlər planı hazırlanmış, bu sahədə görüləcək əsas işlər müəyyənləşdirilmişdir. Sahibkarlara hər cür dəstək göstərilməsi, xüsusilə lazımi vaxtlarda rayona kifayət qədər məhsuldar, xəstəliklərə davamlı üzüm tinglərinin gətirilməsi, sadələşdirilmiş şərtlərlə uzun müddətli kreditlərin verilməsi, texniki köməklik və sair təbii ki, insanların üzümçülüklə məşğul olmalarına inamını artıracaqdır.

Hazırda Şamaxıda 1347 hektarda üzüm bağı vardır. Keçən il 221,8 hektarda yeni plantasiyalar salınmışdır. Yaxın zamanlarda ildə orta hesabla 300-400 hektarda yeni bağların salınması indi mütəxəssisləri düşündürən ən ümdə məsələdir.

Adil Ağayev

AZƏRTAC-ın müxbiri