“İfaçı öz səsi ilə dinləyicini başqa aləmə aparmağı bacarmalıdır”

Bakı, 22 oktyabr, Gülay Nəzərova, AZƏRTAC

Dinləyicilərin ruhunu oxşamaqla yanaşı, həm də fəlsəfi çalarlara malik muğam özlüyündə böyük məktəbdir. Şair Bəxtiyar Vahabzadə demişkən,

“Daş ürəklərdə yanıb daşları sındırdı muğam,

Haqqa düşmən olanı haqqa tapındırdı muğam.”

Bəli, muğam heç bir sərhədə sığmayan, azad, özü-özündən bəhrələnən sənətdir. Bu sənət əsrlər boyu Azərbaycan xalqının milli kimlik nişanlarından olub, milli-mədəni irsimizin əsas hissəsini təşkil edib. Bu mənada, bizi millət kimi qoruyub saxlayan bu mədəni irsi, mədəni dəyərləri yaşatmaq və təbliğ etmək hər birimizin mənəvi borcudur.

Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın himayəçiliyi ilə muğam sənətinin qorunması və inkişafı üzrə müvafiq tədbirlər həyata keçirilir. Paytaxt Bakıda Beynəlxalq Muğam Mərkəzi yaradılıb, “Muğam dünyası” Beynəlxalq Muğam Festivalı keçirilir, gənc muğam ifaçılarının müsabiqələri təşkil olunur, arxiv yazıları bərpa edilir, elektron daşıyıcılara köçürülür və s.

İndi muğam gəncləşib desəm yanılmaram. Gənc ifaçılar arasında muğama üstünlük verənlər ötən illərlə müqayisədə daha çoxdur. AZƏRTAC-ın bugünkü həmsöhbəti də gənc və istedadlı muğam ifaçısı, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının Muğam (xanəndə) kafedrasının 2-ci kurs tələbəsi, respublika və beynəlxalq müsabiqələrin qalibi, Qran-Pri mükafatçısı Kənan Bayramlıdır.

Kənanın 18 yaşı var. Onun musiqiyə həvəsi hələ 3 yaşından yaranıb. Zümzümə etdiyi mahnılarla ailəsinin diqqətini çəkən Kənan valideynlərinin dəstəyi ilə musiqi sahəsinə yönəlib. 7 yaşında ikən Xırdalan şəhər Onbirillik Musiqi Məktəbində xanəndəlik üzrə təhsil alıb. Onun bu ixtisas üzrə ilk müəllimi Qasım Əliyev olub. Kənan müəllimindən muğamın sirlərini öyrəndikcə musiqiyə həvəsi daha da artıb, özünü inkişaf etdirmək üçün bir çox müsabiqəyə qoşulub. Sonra təhsilini Heydər Əliyev adına Müasir Təhsil Kompleksində davam etdirib. Uşaqlıqdan musiqiyə duyduğu sevgi ona bu yolda işıq tutub. Daha sonra Kənan Milli Konservatoriya Akademiyasında Mənsum İbrahimovun sinfinə qəbul olub. Təhsil aldığı bu illər ərzində ustadının da dəstəyi ilə özünü inkişaf etdirir, gənc muğam ifaçısı kimi Azərbaycanı dünyanın bir çox ölkəsində qürurla təmsil edir.

Gənc ifaçı sənətkar ailəsində böyüyüb. Valideynləri onun musiqiyə, muğama duyduğu sevgidə böyük rol oynayıb. Hələ kiçik yaşlarında qatıldığı bir çox müsabiqənin qalibi olub. Səkkiz yaşında 7-ci Uşaq Muğam Müsabiqəsində birinci yerə, 10 yaşında isə Xan Şuşinskinin 100 illiyinə həsr olunan müsabiqədə Qran-Pri mükafatına layiq görülüb. 2018-ci ildə Bakıda UNESCO-nun Dünya İrs Komitəsinin 43-cü sessiyasında Azərbaycanəsilli dünyada məşhur müğənni Sami Yusiflə eyni səhnəni bölüşüb. O, bu barədə danışarkən deyir: “Həmin an səhnədə hiss etdiyim duyğular məni bu sahədə özümü inkişaf etdirməyimdə önəmli rol oynadı. Çünki iştirak etdiyim hər bir tədbir mənə böyük təcrübə qazandırır, eyni zamanda, bu sənətə sevgimi daha da artırır. Deyə bilərəm ki, bu sənət artıq həyatımın bir hissəsinə çevrilib”.

2021-ci ildə Şuşada keçirilən “Xarıbülbül” musiqi festivalı onun həyatında silinməz iz buraxıb. Festivalda oxuduğu “Bayatı-Şiraz” ilə könülləri fəth edən, məlahətli ifası ilə dünyaya səs salan Kənan bu mühüm tədbirə dəvət almağından danışır: “Ailəmlə birlikdə “Xarıbülbül” festivalı barədə söhbət edirdik. Həmin vaxt atam telefonla zəng edərək, bu festivalda çıxış edəcəyimi bildirdi. O vaxt 14 yaşım var idi. Həmin an keçirdiyim hissləri sözlə ifadə edə bilmirəm. Bir həftə ərzində məşqləri davam etdirdik. Nəhayət, həmin gün gəlib çatdı. Ən əsası festivalda Prezident İlham Əliyev, Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva və bir-birindən gözəl sənətkarlarımız əyləşmişdi. Təbii ki, bu, mənim üçün çox qürurverici bir haldır”.

Gənc muğam ifaçısı hədəflərindən, qarşıya qoyulan planlarından da danışıb: “Bizim sənətkarlarımız, ustadlarımız Azərbaycanın necə gözəl, qədim tarixə malik musiqisi olduğunu bütün dünyaya tanıdıb və tanıdırlar. Arzum budur ki, gələcəkdə onların yolunu davam etdirim. Hazırda yaşımla əlaqədar səsim keçid dövründədir. Ona görə də səsimi qoruyuram və bir neçə ildir ki, canlı ifa etmirəm. Onu da deyim ki, ustadım Mənsum İbrahimovdan dərs almaq və bu sənət yolunda onun təcrübələrindən faydalanmaq mənim üçün böyük şansdır. Mən öz üzərimdə çox çalışıram. Gələcəkdə dünyanın böyük səhnələrində Azərbaycan musiqisini tanıtmaq, təbliğ etmək əsas hədəfimdir”.

Kənanın ifasına qulaq asdıqca o səsin sehrinə düşürsən, düşüncəyə dalırsan. Bu barədə danışarkən deyir ki, tamaşaçılarının muğama böyük zövqlə qulaq asdığını görəndə bu, onun üçün də stimul olur. Əlbəttə, ifaçı da öz səsi ilə dinləyicini başqa aləmə aparmağı bacarmalıdır. Muğam sənətinin ecazkarlığı, sehri də məhz bundadır.