Bakı, 26 may, Göyçək Mahmudlu, AZƏRTAC

Gəncə şəhərində Hüseyn Cavid və Qənbər Hüseynli küçələrinin kəsişdiyi yer... Hər gün bu ünvana turistlər, ziyarətçilər gəlir.

Uzun illərdir ki, Gəncənin sosial simasında özünəməxsus memarlıq abidəsi kimi tanınan yaşayış evi dünyanın müxtəlif ölkələrindən gələn ziyarətçilərin marağına səbəb olur. Onların arasında kimlər yoxdur: məşhur memar və mühəndislər, professorlar, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin ata-anası, İspaniyanın “Barselona” komandasının keçmiş futbolçusu Serxio Buskes, Olimpiya Oyunlarının bürünc mükafatçısı Mariya Stadnik...

Rəy və təkliflər kitabında saysız-hesabsız ürək sözləri əks olunub.1981-ci ildə ali məktəblərdə xarici dil tədris edən müəllimlərin konfransının iştirakçıları, səfirlər və ayrı-ayrı ölkələrdən gələn sultanlar, ABŞ, İsraildən, İtaliya, Almaniya, Fransa, İngiltərə, Çin, Koreya, Braziliya, Pakistan, Türkiyədən və başqa ölkələrdən turistlər...

Gəncə şəhərinin unikal yaşayış evlərindən olan bu tikili şəhər sakini İbrahim Cəfərova məxsusdur. İxtisasca memar olan İbrahim binanı İkinci Dünya müharibəsi cəbhəsindən geri dönməyən qardaşı Yusifin xatirəsinə inşa edib. Cəfərovlar ailəsi dörd qardaş və iki bacıdan ibarət imiş. Evin böyüyü olan İbrahimin Yusifdən başqa Zaur və Zelimxan adlı qardaşları, Rahilə və Şövkət adlı bacısı olub.

O, Stalinqrad döyüşlərində itkin düşən qardaşı Yusifin xatirəsinə qeyri-adi ev tikməyi qərara alıb. Ailə üzvlərinin dediyinə görə, evin tikintisində bir neçə min şampan butulkasından və Qara dəniz sahillərindən gətirdiyi çoxlu çay daşlarından istifadə olunub. Evdəki paxlava formasında olan naxışların və günbəzlərin düzəldilməsi üçün apteklərdən və digər yollarla əldə etdiyi boş yod butulkalarından istifadə edib. Azərbaycana çox böyük çətinliklə gətirdiyi həmin daşlardan çox maraqlı və unikal kompozisiyalar düzəldib. Hətta evin kənarında “Vətənin əbədi keşikçisi naməlum əsgərə eşq olsun” sözləri yazılıb, tavanda isə həm Yusifin, həm də özünün şəkilləri əks olunub. Ziyarətçilər həmin daşlardan düzəldilmiş dolablar, gülqabıları və xırda daşlar üzərində həkk edilmiş şəkillərə də heyranlıqla tamaşa edirlər. Evin divarları bütünlüklə milli ornament və naxışlardan ibarətdir.

Son illər aparılan yenidənqurma və bəzi kosmetik dəyişikliklər evin ümumi mənzərəsinə bir qədər xələl gətirərək onu ilkin görkəmindən bir qədər uzaqlaşdırsa da, gözəlliyi və baxımlığı ilə diqqəti çəkir. Ailə üzvlərinin dediyinə görə, İbrahim Cəfərov evin inşasını 1957-ci ildə başa çatdırıb. Öz layihəsi əsasında iki il ərzində tikdirdiyi ümumi sahəsi 245 kvadratmetr olan ev beş otaq və eyvandan ibarətdir.

İbrahimin gəlini Məhəbbət deyib: “Binanın tikintisində istifadə olunan butulkalar ovaxtkı toylarda istifadə olunan şampan şüşələri və apteklərdən alınan dərman yod qabları olub. Çay daşların gətirilməsi isə çox böyük zəhmət hesabına başa gəlib. O, dəfələrlə Soçi şəhərinə gedərək tikintidə istifadə olunan xüsusi daşları oradan əldə edirdi. O vaxt heç bir sənədin olmadığı belə yükləri gətirmək üçün xeyli maneələri dəf etmək lazım idi. Hər halda o, bütün çətinliklərə qatlaşaraq Gəncədə bənzəri olmayan bir yadigar qoymağa nail olub”.

Nəvəsi Rövşən: “Babam 1991-ci ildə vəfat edib. Onun yadigarı olan bu evdə oğlu İlhamın ailə üzvləri yaşayıb. 2006-cı ildə atam rəhmətə gedəndən sonra biz övladları - qardaşım Elşən, bacım Gülşən və mən bu evi baba yadigarı kimi qoruyuruq. Onun layihəsi, zövqü və fantaziyası ilə inşa olunmuş bu evin hər naxışı, hər daşı bizim üçün əzizdir”.

Cəfərovlar ailəsinə məxsus bu ev on illərdir ki, şəhərin qonaqlarının, turistlərin, inşaat həvəskarlarının maraq dairəsindədir. Elə gün olmaz ki, buraya üz tutan olmasın. Necə deyərlər, rəsmi olmasa da, bir növ qeyri-rəsmi şəkildə butulka-ev muzeyi kimi fəaliyyət göstərir...

...Gəncənin mərkəzində özünəməxsus üslubda butulka və çay daşları ilə tikilmiş ikimərtəbəli yaşayış evi müharibədən qayıtmayan itkin qardaşın adına inşa edilib. Bu gün ev təkcə onun yox, həm də öz memarı – İbrahim Cəfərovun da əziz və unudulmaz yadigarı kimi şəhərə gözəllik bəxş edir...