Moskva, 26 sentyabr, AZƏRTAC

Sentyabrın 30-da Rusiyanın Soçi şəhərində dünyanın məşhur “beyin mərkəzləri”ndən biri olan “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunun XVI illik iclası açılacaq.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu il iclas “Şərq şəfəqləri və dünya siyasi quruluşu” mövzusuna həsr olunacaq. Görüş iştirakçıları “Yaxın Şərq dünya siyasətinin laboratoriyası”, “Dini ekstremizm problemləri və onun siyasətə təsiri”, “Böyük Avrasiya geoiqtisadi məkanın təşkilinin yeni forması kimi” və digər mövzular ətrafında fikir mübadiləsi aparacaqlar. Bu il ilk dəfə olaraq dünya energetika bazarında vəziyyət, Rusiyanın İslam dünyası ilə qarşılıqlı münasibətləri diskussiyaların mövzusuna çevriləcək.

İclas çərçivəsində klubun təsis etdiyi “Valday” mükafatının təqdimatı da olacaq. Mükafat dünya siyasətində əhəmiyyətli dəyişikliklərin və meyillərin izahına töhfəyə görə verilir. Laureatların adları sentyabrın 30-da məlum olacaq.

“Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubu 2004-cü ildə yaradılıb. Klubun ilk konfransı Rusiyanın Veliki Novqorod şəhərində, Valday gölünün sahilində keçirilib. Elə klub adını da buradan götürüb.

Ötən illər ərzində dünyanın aparıcı ekspertlərinin görüş yerinə çevrilmiş klub öz tədqiqatlarında qlobal siyasət və iqtisadi proseslərin araşdırılmasına xüsusi yer verir. İndiyədək Klubun işinə 74 ölkədən dünya elmi birliyini təmsil edən 1000-dən çox nümayəndə, o cümlədən Harvard, Kolumbiya, Corctaun, Stenford, Karlton, Sarbonna, London, Qahirə, Tehran, Tokio, Təl-Əviv və digər universitetlərin tanınmış professorları qatılıb. Finlandiya, Çexiya, Avstriya, Fransa, İtaliya, İran, CAR və digər ölkələrin prezidentləri və baş nazirləri “Valday” klubunun qonağı olublar. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Klub yarandığı vaxtdan hər il diskussiyaların iştirakçıları ilə görüşür və ətraflı fikir mübadiləsi aparır.

Başlıca məqsədlərindən biri dünya sisteminin böhrandan çıxarılmasına dair qərarlar qəbul etmək üçün intellektual elitanın bir araya gətirilməsi olan Klub beynəlxalq münasibətlər, qlobal siyasət, iqtisadiyyat, təhlükəsizlik, energetika, sosiologiya və digər sahələrdə aparıcı ekspertlərlə əməkdaşlıq edir. Klub Asiya, Yaxın Şərq, Avratlantika dialoqları kimi regional konfranslar da təşkil edir.

2011-ci ildə Klubun nəzdində İnkişaf və Dəstək Fondu yaradılıb. Rusiya Xarici və Müdafiə Şurası, Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu, Rusiya Beynəlxalq Əlaqələr Şurası, Ali İqtisadiyyat Məktəbi tərəfindən yaradılan Fond hazırda “Valday” Klubunun bütün layihələrinə rəhbərlik edir. Fondun rəhbəri tanınmış Rusiya media meneceri Andrey Bıstritskidir.

Avropada analitik mərkəzlərin yaradılmasına Birinci Dünya müharibəsindən sonra başlanılıb. O vaxtadək mövcud olan patriarxal həyat tərzi, imperiya və zümrələr, norma sayılan xristian əxlaq qaydaları öz əhəmiyyətini itirdi. Yeni reallıq dövlət institutlarının, idarəçilik metod və qaydalarının, siyasi və hərbi-strateji planlaşdırmanın yenidən qurulmasını tələb edilirdi. Fundamental tədqiqatlarla məşğul olan, təbiət və ictimaiyyət qanunlarını öyrənən ənənəvi elmlər yeni yaranan çağırışlara cavablar tapa bilmirdilər. Bununla əlaqədar, XX əsrdə prinsipcə yeni təşkilatlar - təhlil mərkəzləri yaranmağa başladı. Onları “beyin mərkəzləri”, “fikir fabriki” də adlandırırlar. Mərkəzlər yeni şəraitdə siyasi elitaya və hakimiyyət orqanlarına əhəmiyyətli məsələlərin həllində kömək etmək, yeni ideyalar təklif etmək məqsədi daşıyırdı. ABŞ-da isə “beyin mərkəzləri” 1910-cu ildən yaranmağa başlayıb. İlk belə mərkəz olan Brukinqs İnstitutu öz başlanğıcını 1916-cı ildən götürür.

Dünyanın ən iri “beyin mərkəzləri”nin reytinqində ilk yerləri ABŞ-ın Brukinqs İnstitutu, Fransa Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu və ABŞ-ın Karnegi Fondu tutur. Azərbaycan analitik mərkəzləri arasında “Baku International Policy and Security Network” mərkəzi keçən il aparıcı analitik mərkəzlərin ümumdünya indeks-reytinqinə daxil edilib. Bu indeks-reytinq hər il ABŞ-ın Pensilvaniya Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən Loder İnstitutu tərəfindən dərc olunur.

Fəridə Abdullayeva

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Moskva