Bakı, 19 aprel, AZƏRTAC

Ağrının azaldılması üçün akupunktura, stresin aradan qaldırılması üçün yoqa, bitkilərin və mineral mənbələrin müalicəvi xassələrindən istifadə edilməsi -Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) himayəsi altında Hindistanda yaradılacaq yeni Qlobal Xalq Təbabəti Mərkəzində ənənəvi təbabətin bu və digər metodları tədqiq ediləcək.

Bütün dünyanın mənafeyi naminə xalq təbabəti sahəsində müasir elmin və texnologiyaların istifadəsini təmin etməli olan bu yeni mərkəzin yaradılması üçün Hindistan hökuməti 250 milyon dollar vəsait ayırıb.

ÜST-nin yeni Qlobal Xalq Təbabəti Mərkəzinin açılış mərasimi aprelin 21-də Hindistanın Qucarat ştatındakı Camnaqar şəhərində keçiriləcək. AZƏRTAC BMT-nin rəsmi saytına istinadla xəbər verir ki, açılış mərasimində ÜST-nin baş direktoru və Hindistanın Baş naziri iştirak edəcək.

ÜST-nin məlumatına görə, hazırda dünya əhalisinin 80 faizi xalq təbabəti xidmətlərindən istifadə edir. Bu gün ÜST üzvü olan 194 dövlətdən 170-i xalq təbabəti metodlarından istifadə etdiyini bildirib.

ÜST-nin baş direktoru Tedros Qebreyesus deyib: “Bütün dünyada milyonlarla insan üçün çoxsaylı xəstəliklərin əsas müalicə vasitəsi xalq təbabətidir. Təhlükəsiz və səmərəli müalicənin bütün insanlar üçün əlçatan olmasının təmin edilməsi ÜST-nin missiyasının mühüm hissəsidir və bu yeni mərkəz xalq təbabətinin sübutlar bazasının möhkəmlətmək üçün elmin gücündən istifadə etməyə imkan yaradacaq”.

Bu layihənin dəstəklənməsinə görə Hindistan hökumətinə təşəkkür edən ÜST rəhbəri “bu layihənin uğurla həyata keçirilməsini səbirsizliklə gözlədiyini” bildirib.

Terapiyanın və praktikanın müxtəlif növlərini əhatə edən xalq təbabətində müxtəlif mədəniyyətlərə xas olan, sağlamlığın dəstəklənməsi və profilaktika, fiziki və psixi xəstəliklərin diaqnozlaşdırılması və müalicəsi, həmçinin xəstələrin vəziyyətini yaxşılaşdırmaq üçün istifadə olunan nəzəriyyələrə, inanclara və təcrübəyə əsaslanan bilik, bacarıq və praktikanı tətbiq edilir.

Belə müalicə üsullarına müxtəlif ölkələrdə münasibət fərqlidir. Məsələn, Afrika dövlətlərində və Sakit okeanın qərb hissəsində xalq təbabəti səhiyyənin prioritet istiqaməti hesab edilir.

ÜST bildirir ki, xalq təbabətinin biliciləri minilliklər boyu insanların sağlamlığının möhkəmlənməsinə töhfə verib, icmalar səviyyəsində ilkin tibbi-sanitar yardımı göstəriblər.

Hazırda əldə olan məlumata görə, xalq təbabətinin faydası, məsələn ağrının azaldılması üçün akupunkturanın səmərəliliyi təsdiqlənib. ÜST belə praktikaların təhlükəsizliyi, onların səmərəsi və keyfiyyəti ilə bağlı məsələlərin həllinə elmi cəhətdən əsaslandırılmış yanaşmalar tətbiq edilməsi üçün bir çox ölkələrlə iş aparır.

Milli səhiyyə sistemləri və strategiyaları xalq təbabəti sahəsində milyonlarla mütəxəssisin səhiyyə sisteminə tam inteqrasiyasını hələ təmin etmir.

Hindistanın Baş naziri Narendra Modi Qlobal Xalq Təbabəti Mərkəzinin yaradılması barədə ÜST ilə sazişi imzalayarkən bəyan edib ki, onun hökuməti profilaktik müalicənin ucuz və hər kəs üçün əlçatan olmasını istəyir. Baş nazir əmin olduğunu bildirib ki, Camnaqarda yaradılan mərkəz səhiyyə sahəsində optimal qərarlar tapmağa şərait yaradacaq. Modi qeyd edib ki, xalq təbabəti müasir elm aləmində getdikcə daha mühüm yer tutur.

Hazırda istifadə edilən əczaçılıq preparatlarının təqribən 40 faizi təbii maddələrdən alinır. Bu, biomüxtəlifliyi qoruyub saxlamağın vacibliyini təsdiq edir.

Məsələn, aspirin kəşf edilərkən xalq təbabətində tətbiq edilən tərkiblərə söyüd ağacı qabağı əlavə edilib; hamiləliyə qarşı həblər yam adlı yabanı bitkinin kökləri əsasında yaradılıb; uşaqlarda xərçəng xəstəliyinin müalicəsi üçün çəhrayı Cəzair bənövşəsindən istifadə edilib. Malyariyaya qarşı mübarizə üçün artemizinin tədqiqatı qədim Çin təbabətinə aid mətnlərin öyrənilməsindən başlanıb və alınmış nəticələr Nobel mükafatı ilə qeyd edilib.

Hazırda xalq təbabətinin öyrənilməsi üçün süni intellekt üsulları fəal modernləşdirilir. Beyinin fəallığının və relaksasiya reaksiyasının öyrənilməsi üçün tətbiq edilən funksional maqnit-rezonans tomoqrafiyası xalq təbabətinin meditasiya və yoqa kimi müalicə metodikalarının mühüm elementidir. Mobil əlavələr, onlayn məşğələlər və digər texnologiyalar sayəsində Xalq təbabətinin tətbiq edilməsi üsulları daim yeniləşir.

Yeni mərkəzin fəaliyyəti, o cümlədən xalq təbabəti sahəsində sübutlar bazası yaradılması və onun milli səhiyyə sistemlərinə inteqrasiyası üzərində cəmləşəcək.