Bakı, 13 dekabr, AZƏRTAC

Dekabrın 14-də “YARAT” Müasir İncəsənət Məkanının təşkilatçılığı ilə “Artım” layihə məkanında “Sərhəd layları” adlı qrup sərgisi açılacaq.

“YARAT”dan AZƏRTAC-a bildirilib ki, sərgidə rəssamlar təbiətdə, sosial strukturlarda normal halda görünməyən, minimal laylara istinad edərək, sərhəd laylarına metaforik mənada müraciət edirlər. Bu isə yalnız arxada yerləşən sərt cisimli strukturları çalxalayaraq turbulentliyin aşkara çıxarılması ilə mümkündür.

Rəssam Yevi Joxovanın Qafqaz dağlarında çəkdiyi “Bu isti səhrada qar üçün darıxıram” filmi ənənələrin yaradılmasını, yaddaş, fərdi təcrübələr və münasibətləri araşdırır. Layihənin əsas mahiyyəti iqtisadi və siyasi miqrasiyalar ilə bağlı bir sıra fərdi hekayələr, insanın öz doğma mədəniyyətinə, habelə ailə tarixinə yenidən qovuşma arzusu və yerdəyişmə vasitəsilə dağlara qarşı nostalji məhəbbətlə bağlıdır. Rəssamın Qafqaz ritualları və ənənələri vasitəsilə Qafqazla şəxsi əlaqəsinə nəzər salan bu film və instalyasiya torpaq, ərazi və cəmiyyət arasındakı əlaqəyə istiqamətlənib.

Xüsusi olaraq hazırlanmış teatral rekvizitlər və kostyumlar ilə Xızı və Qobustanda təşkil edilmiş müasir ritual, Azərbaycan aktrisaları Nargilə Qəribova və Rumiyə Ağayevanın rəqsləri və ifası ilə müşayiət edilir.

Aurelien Lepetinin “Atar” adlı qarışıq medialardan ibarət məkana uyğun instalyasiyası, rəmzi olaraq Günəş kultunda “Od tanrısı” sayılan Atara istinad edir.

Birinci mərtəbəni rezident Emil Məcnunun qrafiti əsərləri əhatə edir. Əsərlərdə laylanma və dekonstruksiya konsepsiyasını tətbiq etməklə, o, Azərbaycan mədəniyyətinin şəhər, sənaye və reklam reallıqlarının vizuallığını bir araya gətirir. Rəssam divarı rəngləyir, rəngi silir, yenə rəngləyir və yeni obyektlər əlavə edir... Bununla o, məkanın daim transformasiyada və dəyişkən rejimdə olduğunu vurğulayır. Silinmiş seksiyalar vizual olaraq çox maraqlı və gözlənilməz müqayisələr doğuran altdakı hissələri aşkara çıxarır. Bunu həm destruktiv, həm də kreativ adlandırmaq olar.

Bu əsər, rəssamın Bakıda sürətlə dəyişən şəhər mühitinə və tarixi mirasa yanaşmasına, eləcə də strit-art mədəniyyətinin şəhər dekorasiyası, yoxsa vandalizm hərəkəti kimi qəbul edilməsi ilə bağlı ziddiyyətə nəzər salır.

“Wood-Wide-Web” adlı əsərində Aydan Mirzəyeva ağacın strukturu və möhtəşəm xüsusiyyətlərini işıqlandırmaqla, bu silsilədən olan əsərləri davam etdirir. Bu əsər, ağacların bir-biri ilə ünsiyyət qurmasına imkan verən köklər şəbəkəsi vasitəsilə, ağrıları “qeyd etməsi”, ətrafdakıları öyrənməsi və hətta, bir-birini müdafiə etməsi və qayğısına qalması haqqında son zamanların elmi biliklərindən ilhamlanıb. Öz incə kök sistemləri ilə, ağaclar və bitkilər onları bir-birinə bağlayan mikoriza adlı göbələk ilə əlaqədə olaraq, bu məlumatlar ağacdan-ağaca ötürülə bilər. İncə ağac çalarlarının müxtəlif rənglərindən istifadə etməklə, rəssam bu kompleks sistemin gözəlliyini daha dərindən araşdırır, havaya və inkişafa məruz qalan müvəqqəti obyektləri analiz edir və təbiətdə yer alan dinamika və proseslərin estetikasını göstərir.

Cuditta Vendramenin məkana uyğun instalyasiyası Xəzər dənizinin ortasında yerləşən, yüzlərlə kilometr körpü və platformalardan hazırlanmış şəhərin, Neft Daşlarının timsalında “qadağan olunmuş şəhərin” abstrakt modelinin analoji təsviridir. 1949-cu ildə dünyanın ilk ofşor neft hasilatı ərazisi kimi ucaldılmış bu şəhər, sahildən gözlə görünmür. Sərgi gələn il yanvarın 19-dək ziyarətçilər üçün açıq qalacaq.