DÜNYA
YER KÜRƏSİ ƏHALİSİNİN ELEKTRİK ENERJİSİNDƏN İSTİFADƏ İMKANI HAQQINDA
Təxminən 1,6 milyard insanın, yaxud dünya əhalisinin 25 faizindən çoxu elektrik enerjisindən istifadə etmək imkanı yoxdur. Bu faktlar Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (BEA) məruzəsində göstərilir. Məruzə sabit inkişafa dair qarşıdakı ümumdünya zirvə görüşü çərçivəsində BEA-nın baş direktoru Robert Priddl tərəfindən Yohannesburqda (CAR) təqdim edilmişdir.
Əgər bu sahədə köklü bir tədbir görülməsə, təqribən 1,4 milyard insan qarşıadakı 30 ildə də elektrik enerjisindən istifadə imkanından məhrum olacaqdır. Hazırda 2,4 milyard insan yemək hazırlamaq üçün bəsit bioloji kütlədən istifadə edir. Onların böyük əksəriyyəti kənd yerlərində yaşayır. Priddlin dediyinə görə, belə vəziyyəti ümidverici gələcək adlandırmaq olmaz.
Bu insanların əsas hissəsi Afrikanın Böyük Səhradan cənub tərəfdəki kənd yerlərində, habelə Cənubi və Cənub-Şərqi Asiyada məskunlaşmışdır. Münasib qiymətə elektrik enerjisinin çatışmaması bu insanlara səmərəli fəaliyyət göstərməkdə, sağlamlığını yaxşılaşdırmaqda və təhsil almaqda çətinlik törədir. Nəticədə, yoxsullar yoxsul olaraq qalırlar.
BEA-nın proqnozlarına görə, qarşıdakı 30 ildə kənd əhalisinin şəhərlərə axını davam edəcəkdir. Bu proses iri şəhərlərin meydana gəldiyi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə xüsusilə nəzərə çarpır. Odur ki, həmin proses şəhər hakimiyyət orqanlarının və humanitar yardım agentliklərinin yeni siyasət aparmasını, habelə kənd əhalisinin dolanacaq səviyyəsinin yüksəldilməsi proqramlarının həyata keçirilməsini tələb edir.
Üçüncü ölkələrdə yemək hazırlanmasında bəsit bioloji kütlədən, o cümlədən odundan, kənd təsərrüfatı istehsalı tullantılarından və təzəkdən istifadə edilməsi müxtəlif xəstəliklərə səbəb olur və ətraf mühiti çirkləndirir. BEA direktorunun fikrincə, kənd və şəhər rayonlarının enerji bölməsinə yetərincə sərmayə qoyulmur. Qarşıdakı 30 ildə üçüncü ölkələr, enerjinin nəqli və bölgüsü nəzərə alınmamaqla, təkcə onun istehsalına 2,6 milyard dollar sərf etməli olacaqlar.
İTAR-TASS xəbər verir ki, 2000-ci ilin məlumatına görə, Afrikada 820 milyon əhalinin yalnız 272 milyonu elektrik enerjisindən istifadə etmişdir.
Əhalisinin 10 faizdən azının elektrik enerjisindən istifadə edə bildiyi ölkələr sırasında Uqandanın (3,7 faiz) və Efiopiyanın (4,7faiz) adları çəkilir.