Bakı, 24 may, AZƏRTAC

Yağlı qaraciyər xəstəliyi üzdə görünə bilən incə əlamətlər də daxil olmaqla, geniş təsirləri ilə artan bir sağlamlıq problemidir. Qaraciyər hüceyrələrində yığılan artıq yağ ilə səciyyələnən xəstəlik piylənməyə və oturaq həyat tərzinə səbəb olur. Erkən mərhələlərdə adətən simptomsuz olsa da, bəzi üzdəki incəliklər həmin əlamətləri erkən aşkar etməyə imkan yaradır.

AZƏRTAC “knowridge” saytının mövzu ilə bağlı araşdırmasını təqdim edir.

Xəstəlik iki əsas növə bölünür: alkoqolla əlaqəli yağlı qaraciyər xəstəliyi və alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi. Hər iki növ oxşar qaraciyər zədələnməsinə səbəb olur, lakin onların səbəbləri müəyyən dərəcədə fərqlənir. Zamanla müalicə olunmayan yağlı qaraciyər fibroz, sirroz və hətta qaraciyər xərçəngi kimi daha ağır xəstəliklərə çevrilə bilər. Erkən göstəricilərin olması onun qarşısının alınması üçün çox vacib amildir. Tədqiqatlar göstərir ki, yağlı qaraciyər xəstəliyinin müəyyən əlamətləri üzdə nəzərə çarpa bilər. Yalnız bu əlamətlər diaqnoz üçün kifayət etməsə də, əlavə tibbi araşdırmalara gətirib çıxarmaq iqtidarındadır. Dəqiq diaqnoz üçün bu üz əlamətlərini digər simptomlarla və tibbi qiymətləndirmə ilə birlikdə nəzərə almaq önəmlidir.

Sarılıq: Gözlərin və dərinin saralması. Qaraciyər problemlərini, o cümlədən yağlı qaraciyər xəstəliyini göstərə bilən əlamətlərdən biri sarılıqdır. Bu vəziyyət qırmızı qan hüceyrələrinin parçalanması zamanı yaranan sarı bir piqment olan bilirubinin yığılması nəticəsində yaranır. Qaraciyər bilirubini effektiv şəkildə emal edə bilmirsə, o, toplanır, gözlərin və dərinin ağlarına sarımtıl rəng verir.

Hörümçək hemangioması: Kiçik, hörümçəyə bənzər damarlar. Üzdə görünə bilən bu kiçik, hörümçəyə bənzər damarlara hörümçək hemangioması deyilir. Onlar kiçik qan damarlarının genişlənməsi nəticəsində yaranır və qaraciyər xəstəliklərindən yarana biləcək hormonal balanssızlıqlarla əlaqələndirilir. Hörümçək hemangioması sağlam insanlarda tapılsa belə bu damarların təsirli olması qaraciyər problemlərini göstərə bilər.

Şişmiş gözlər: Maye tutulmasının əlaməti. Göz ətrafındakı şişkinliyin bir çox səbəbi ola bilər, lakin qaraciyər sağlamlığı kontekstində bu, qaraciyər xəstəliyindən qaynaqlanan maye tutulma və ya böyrək problemləri ilə bağlı ola bilər. Bu simptom təkbaşına yağlı qaraciyərin göstəricisi deyil, lakin digər əlamətlərlə baş verdikdə, qaraciyərin sağlamlığının qiymətləndirilməsinə ehtiyac olduğunu göstərir.

Dərinin Rəngində Dəyişikliklər: Solğun və ya tünd dəri ləkələri. Dərinin rəngindəki dəyişikliklər, o cümlədən solğun və ya tünd ləkələr bəzən qaraciyər xəstəliyi ilə əlaqələndirilə bilər. Bu dəyişikliklər qaraciyər funksiyasının pozulması səbəbindən hormonal və ferment balanssızlığından qaynaqlanır. Bu əlamətlərə ehtiyatla yanaşmaq lazımdır, çünki bir çoxu digər sağlamlıq şərtləri və ya həyat tərzi faktorları ilə əlaqələndirilə bilər. Məsələn, hörümçək hemangioması hamilə qadınlarda hormonal dəyişikliklərə görə tez-tez rast gəlinir və göz şişməsi allergiya və ya yuxusuzluqdan yaranır.

Nəticə olaraq, bəzi üz əlamətləri qaraciyər problemlərini, o cümlədən yağlı qaraciyər xəstəliyini göstərə bilsə də, bu vəziyyətin hələ ki, bir sübutu deyil. Bu əlamətləri müşahidə etmək, xüsusən də yorğunluq, qarın ağrısı və ya səbəbsiz çəki itkisi kimi digər simptomlarla müşayiət olunduqda, həkimə müraciət etmək əhəmiyyətli olar. Yağlı qaraciyər xəstəliyinin erkən aşkarlanması, xəstəliyin gedişatını dayandıra və qaraciyərin sağlamlığını qoruya biləcək vaxtında müdaxilələr üçün çox vacibdir. Qaraciyərin yağlanmasının qarşısını almaq və onun mümkün təzahürlərini idarə etmək üçün sağlam həyat tərzi, o cümlədən balanslaşdırılmış pəhriz və müntəzəm fiziki fəaliyyət vacib olaraq qalır.