MƏDƏNİYYƏT
Azərbaycan kitabxana-informasiya sistemi zamanın fövqündə
Prezident İlham Əliyevin son 20 ildə kitabxana sahəsinə göstərdiyi diqqət və qayğı xalqın elmi, mədəni və intellektual səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir
Bakı, 13 oktyabr, AZƏRTAC
Ölkəmizin mədəni inkişafında kitab və kitabxana işinin mühüm rolu vardır. Kitabxanalar xalqın bilik və zəka mənbəyi kimi bu gün də öz aktuallığını qoruyub saxlamaqdadır. Xalqın milli ruhda inkişaf etməsi, soy-kökə bağlılıq, adət-ənənələrə sahiblik məsələlərinin ön planda çəkildiyi bir vaxtda kitabxana sahəsinin əhəmiyyəti xüsusi hiss olunmaqdadır.
Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, hələ müstəqilliyimizin ilk illərində çətin ictimai-siyasi bir durumda məhz Ulu Öndər Heydər Əliyev bütün sahələrə olduğu kimi, kitabxana sahəsinə də böyük qayğı və diqqət göstərmişdir.
Müasir dünya qloballaşan tendensiyalar fonunda yeni çağırışlarla çıxış etməyə başlamışdır. Bu yeni çağırış və tələblər, sözsüz ki, kitab və kitabxana sahəsində də özünü göstərməkdədir. Ona görə də kitabxana işinin təşkilində innovativ və struktur elementlərinə görə fərqlənən daha operativ və punktual amillərə diqqət yetirmək vacibdir. Bu, həm də böyük oxucu kütləsinin maraqlarına uyğun şəkildə işləmək və kitabxana işini daha səmərəli və faydalı şəkildə qurmaq deməkdir. Bu mənada çağdaş kitabxana sistemi səmərəli fəaliyyəti və faydalı iş əmsalına görə seçilir.
Bu fikirlər Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasının direktoru Aslan Cəfərovun AZƏRTAC-a təqdim etdiyi “Azərbaycan kitabxana-informasiya sistemi zamanın fövqündə” sərlövhəli yazıda yer alıb. Yazını təqdim edirik.
Azərbaycan öz kitabxana ənənəsini uzun illərdir böyük fədakarlıq və əzmlə davam etdirməkdədir. Burada əsas amillərdən biri və bəlkə də birincisi elə məhz bu sahəyə olan dövlət qayğısıdır. Bu gün kitabxana sahəsinə olan dövlət qayğısı özünü bir neçə sferada göstərir. Bu sferalardan başlıcası yeni kitabxanaların açılması, kitab işinə dövlət dəstəyi, kitabxana işçilərinin sosial-rifah halının yaxşılaşdırılmasıdır.
Prezident İlham Əliyevin son 20 ildə kitabxana sahəsinə göstərdiyi diqqət və qayğı xalqın elmi, mədəni və intellektual səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi, müasir dünya kitabxanası modelinə uyğunlaşdırlması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Dövlətimizin başçısı hələ 2004-cü ildə Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elektron Kitabxanası, 2006-cı ilin iyununda isə Prezident Kitabxanası ilə ətraflı tanış olmuş, kitabxanaların fəaliyyətinə, maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə dair tövsiyə və tapşırıqlarını vermişdir. Elə həmin ilin oktyabr ayında Prezident İlham Əliyev Minskdə səfərdə olarkən Belarus Milli Kitabxanasının işi ilə yaxından tanış olmuşdur. Bütün bunlar dövlət başçısının kitabxana sahəsinə olan diqqət və qayğısının bariz nümunəsidir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 6 oktyabr 2008-ci il tarixində “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi barədə Sərəncam imzalamışdır. Azərbaycanda kitabxana işinin inkişafında yeni bir dönəmin başlanğıcı hesab olunan bu sənəd öz əhəmiyyətini bir neçə istiqamətdə göstərir. İlk olaraq bu mühüm sənəd ölkə Prezidentinin bütövlükdə mədəniyyətə və mədəni dəyərlərimizə, kitab və kitabxana işinə diqqət və qayğısının təcəssümüdür. Bu, həm də Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xalqın intellektual səviyyəsinin daha da inkişaf etdirilməsi və mədəni quruculuq siyasətinin uğurla davam etdirilməsinin göstəricisidir.
Kitabxana-informasiya xidməti sahəsi güclü maddi yatırım tələb edən sahədir. Bu sahənin inkişaf səviyyəsi hər bir ölkənin iqtisadi durumuna uyğunlaşdırılır. Bu gün böyük iqtisadi yüksəlişə çatmış ölkəmizdə kitabxana sahəsinin sürətli inkişafı üçün hər cür şərait vardır.
Kitabxana sahəsinə diqqət və qayğı hər il özünü yeni müstəvidə və miqyasda göstərməyə davam edir. Belə tədbirlərdən biri kimi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Mərkəzi Elmi Kitabxanasının yeni binasının açılış mərasimini qeyd etmək olar. Mərkəzi Elmi Kitabxananın yeni binası Prezident İlham Əliyevin 2011-ci il 29 aprel tarixli Sərəncamına əsasən tikilmişdir.
Azərbaycan Milli Kitabxanasının yaradılmasının 90 və 100 illiyi ilə bağlı Prezident İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamlar son dərəcə vacib tarixi əhəmiyyətə malikdir. Sərəncamda qeyd olunur ki, fəaliyyətə başladığı dövrdən etibarən Azərbaycan Milli Kitabxanası zəngin inkişaf yolu keçərək böyük əhəmiyyətə malik nəşrləri mühafizə edən mədəni sərvətlər xəzinəsinə çevrilmişdir. Ötən müddət ərzində o, cəmiyyətin intellektual-mənəvi potensialının artırılmasında əvəzsiz rol oynamış, elm və mədəniyyət xadimlərinin bir neçə nəslinin formalaşmasına öz töhfəsini vermişdir.
Kitabxana fəaliyyəti sahəsində həyata keçirilən bütün bu kompleks tədbirlər spektrində kitabxana fondlarının komplektləşdirilməsi və mühafizəsi, kitabxanaların müasir tipli kompüter avadanlıqları və informasiya texnologiyaları ilə təmin edilməsi, idarəetmə strukturunun təkmilləşdirilməsi, yeni kitabxana binalarının inşası və onların maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi öz əksini tapmışdır.
Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanasının və aparıcı respublika kitabxanalarının - C.Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasının, F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının, Respublika Gözdən Əlillər Kitabxanasının, habelə şəhər və rayon mərkəzi kitabxanalarının modernləşdirilməsi və müasir tipli kompüter texnologiyaları ilə təchizatı məsələlərinə “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”ında xüsusi diqqət verilmişdir.
Qloballaşma dövründə kitab və kitabxana işinə bu cür diqqət və qayğı xalqın mənəvi inkişafına, onun dünyagörüşünə, əxlaq və tərbiyəsinə, gənc nəslin milli ruhda böyüməsinə, vətənpərvər və savadlı kadrlar kimi yetişməsinə böyük təkan verir.
Azərbaycan həqiqətləri ilə bağlı təbliğati işlərin aparılması, informasiya müharibəsində Azərbaycanın haqq işinin dünyaya yayılması istiqamətində kitabxanalar da mühüm işlər görüb. Belə ki, Azərbaycan və ingilis dillərində Xocalı faciəsinə dair silsilə materiallar - “Xocalı soyqırımı” adlı elektron məlumat bazası, videomaterial, metodiki vəsait, məlumat bülleteni, biblioqrafik yaddaş, icmal, ənənəvi və virtual kitab sərgiləri bu istiqamətdə aparılan işlərin əsas tərkib hissəsidir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Mədəniyyət Nazirliyi işğal altında olan şəhər və rayon mədəniyyət şöbələri və kitabxanaları ilə birlikdə apardığı tədqiqat işlərinin nəticəsi olaraq Azərbaycanın işğal altında olan torpaqlarında dağıdılmış kitabxanalar və onların sərvətləri haqqında “Məhv edilmiş sərvətlər, dağıdılmış kitabxanalar” adlı kitabça nəşr edib.
Kitabxana sahəsinin inkişafı bu gün də yüksələn xətlə inkişaf etməkdədir. Müxtəlif kitab satışı sərgiləri keçirilir, yeni kitabxana mərkəzləri yaradılır. Bu gün kitab sərgiləri bir bayram əhval-ruhiyyəsində, bir şadlıq, sevinc tədbiri kimi keçirilir. Bütün bunlar gələcəyə daha inamla, daha ümidlə baxmağa sövq edir.
Mübaliğəsiz qeyd edə bilərik ki, bu gün Azərbaycan kitabxana-informasiya sistemi Prezident İlham Əliyevin qayğı və diqqəti sayəsində özünün çiçəklənmə dövrünü yaşayır. İstər maddi-texniki bazası, istərsə də peşəkar kadr potensialı ilə Azərbaycan kitabxana sistemi dünya kitabxana sistemi ilə ayaqlaşa bilir. Bu da ölkə başçısının məhz bu sahəyə göstərdiyi diqqət və qayğının bariz nümunəsidir. Bu çiçəklənmə dövründə minlərlə oxucu nəsli yetişir, gələcək Azərbaycanın daha parlaq inkişafı üçün zəmin yaranır. Azərbaycan kitabxana-informasiya sistemi zamanın fövqündə bütün vacib elementləri ilə dünəni, bu günü və sabahı təmsil edir.