Bakı, 23 may, AZƏRTAC

Mayın 23-də Bakıda Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının ev sahibliyi ilə ASOSAI təşkilatının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri (DİM) üzrə İşçi Qrupunun ilk fiziki toplantısı keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbiri giriş sözü ilə açan Hesablama Palatasının sədri Vüqar Gülməmmədov BMT Baş Assambleyasının “Dünyamızın dəyişdirilməsi: Dayanıqlı inkişaf üzrə gündəlik-2030”un icrası ilə əlaqədar Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri təşəbbüsünün beynəlxalq çağırış kimi qəbul edildiyini söyləyib. Bildirilib ki, BMT və Azərbaycanın Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olmaq istiqamətində birgə tərəfdaşlığı nəticəsində ölkəmiz dayanıqlı inkişafın iqtisadi, sosial və ekoloji aspektlərini əhatə edən 17 məqsədi, 88 hədəfi və 119 göstəricini prioritetləşdirib. Palata sədri əlavə edib ki, 2017 və 2019-cu illərdə iki Könüllü Milli Hesabat (KMH) təqdim etməklə Azərbaycan 2019-cu ilədək MDB məkanında iki Könüllü Milli Hesabat təqdim edən ilk ölkə olub. Həmçinin ölkəmiz ötən dövr ərzində “2030 Gündəliyi”nə sadiqliyini nümayiş etdirib.

“DİM-lərin icrasının institusional və siyasi baxımdan kompleks yanaşma tələb etdiyini nəzərə alaraq, daha dayanıqlı, əhatəli və şaxələndirilmiş iqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsi, sosial sahələrin tarazlı inkişafının təmin edilməsi üçün səmərəli milli icra mexanizminin formalaşdırılmasına ölkəmizdə xüsusi önəm verilir. Bu baxımdan 2016-cı ildə Prezident tərəfindən BMT-nin Azərbaycan hökumətinə göstərdiyi dəstəyin əlaqələndirilməsi üçün əsas tərəfdaş kimi fəaliyyət göstərən Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurasının yaradılmasına dair Fərman imzalanıb”, - deyə palata sədri qeyd edib.

Vurğulanıb ki, hazırda beynəlxalq müstəvidə Ali Audit Orqanları tərəfindən ciddi şəkildə dəstəklənən DİM dövlətin sosial-iqtisadi hədəflərinin reallaşdırılmasında mühüm təşəbbüs olaraq qəbul edilir. DİM Ali Audit Orqanlarının (AAO) fəaliyyətini koordinasiya edən INTOSAI (The International Organization of Supreme Audit Institutions), həmçinin Avropa ölkələri üzrə eyni fəaliyyəti həyata keçirən EUROSAI, Asiya regionu üzrə ASOSAI təşkilatı və AAO-ların digər beynəlxalq təşkilatları tərəfindən də davamlı şəkildə dəstəklənən təşəbbüsdür. AAO-ların birbaşa rolu bu istiqamətdə qəbul edilən layihə və proqramların fəaliyyət auditinin həyata keçirilməsidir. INTOSAI və EUROSAI uzun müddətli dövrdə öz strateji sənədlərində Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olunmasını əsas hədəflərdən biri kimi müəyyənləşdirib.

Bildirilib ki, 2016-cı ildə DİM-lə bağlı “Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri: Ali Audit Orqanlarının rolu” adlı ISSAI 5130 standartı qəbul edilib. 2019-cu ildən bir sıra metodoloji sənədlərin yenilənməsi nəticəsində bu sənəd GUİD 5202 olaraq “Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri: Ali Audit Orqanlarının rolu” adlı təlimat kimi qəbul edilib. Bu sənəd də ətraf mühit və dayanıqlı inkişaf auditləri keçirən AAQ-lar üçün əsas addımlar hesab olunur. Onun sözlərinə görə, qlobal məqsədlər kimi də tanınan Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri bütün insanların sülh və firavanlıq içində yaşaması, planetimizin mühafizəsi, ədalətin təmin edilməsi kimi ali məqsədlər daşımaqla dünyamızı dəyişdirməyi hədəfləyir. Təbii olaraq bu məqsədlərin həyata keçirilməsi böyük vəsaitlərin ayrılmasını tələb edir ki, bu da həmin vəsaitlərin məqsədyönlü istifadəsi, həmçinin şəffaflıq və hesabatlılığın təmin edilməsində AAO-ların mühüm iştirakını qaçılmaz edir.

Diqqətə çatdırılıb ki, Hesablama Palatasının 2021-2025-ci illəri əhatə edən Strateji Planında 9 strateji hədəf müəyyən edilib. Bu hədəflərdən üçüncüsü səmərəlilik (performans) auditinin əhatə dairəsinin artırılması ilə bağlıdır. Qeyd edilən çağırışlar nəzərə alınaraq performans auditi üzrə qarşıdakı illərdə seçilən mövzuların Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin hədəfləri ilə uzlaşması mühüm tələblərdən biri kimi müəyyənləşdirilib. Bu əsasda 2021-ci il üzrə 4, 2022-ci il üzrə isə 5 audit mövzusu seçilib. 2021-ci ildə seçilən mövzulardan 2-si, 2022-ci ildə isə 5-i üzrə Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri qiymətləndirilməsi aparılıb. Bu halda Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin hədəfləri audit meyarlarından biri kimi qəbul edilib. Keçirilən auditlərdə DİM-in qlobal göstəricilər sisteminə daxil olan indikatorları üzrə Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən hesablamaların audit nəticələri ilə uzlaşıb-uzlaşmadığı da təhlil olunub. Qeyd edilib ki, BMT-nin İqtisadi və Sosial Məsələlər Departamentinin “Hökumətlərarası Dəstək Ofisi” və “Dayanıqlı İnkişaf üçün Koordinasiya Mərkəzi” tərəfindən BMT-yə üzv ölkələr tərəfindən təqdim edilmiş Könüllü Milli hesabatlarda qabaqcıl təcrübələrə dair Hesabat “Dünyamızın transformasiyası: 2030 Gündəliyi”nin qəbulundan sonra hər il hazırlanmaqla qabaqcıl təcrübələri özündə ehtiva edir.

Auditorlar Palatasının sədri Vahid Novruzov isə çıxışında deyib ki, maliyyə nəzarəti qurumları Dayanıqlı İnkişafın Məqsədlərinə nail olmaqla da öz potensialını ortaya qoyurlar. V.Novruzov qeyd edib ki, maliyyə nəzarəti, ilk növbədə, Ali Audit Qurumlarının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin reallaşdırılması cəbhəsinin mühüm iştirakçısı kimi idarəetmənin bütün səviyyələrində DİM-in 16-cı məqsədinə uyğun, səmərəli və şəffaf hesabatlılığın bərqərar olmasında əvəzolunmaz potensiala malikdir.

Onun sözlərinə görə, 16-cı Dayanıqlı İnkişaf məqsədinin tələb etdiyi "Sülh, ədalət və səmərəli institutlar hökumətin və vətəndaş cəmiyyətinin koalisiyası”nı, başqa sözlə, "Açıq Hökumət" Proqramının icrasını zəruri edir. Bu zərurət Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin digər bəndlərində də tələb olunur.

Qeyd olunub ki, qazanılan uğurlu nəticələrlə yanaşı, korrupsiya və cinayət yolu ilə əmlakın əldə edilməsi və ondan istifadə halları tam aradan qaldırılmayıb. Belə halların yolverilməz olduğunu vurğulayan Prezident İlham Əliyevin 2023-cü il 28 fevral tarixli Sərəncamı ilə təsdiqlənmiş “Cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizəyə dair 2023-2025-ci illər üzrə Milli Fəaliyyət Planı" bu istiqamətdə çox mühüm kompleks tədbirlərin reallaşdırılmasını hədəfləyir.

Vurğulanıb ki, çox aktual problemlərdən biri də aparılan yoxlamalarla bağlı risk qiymətləndirilməsi sisteminin yaradılması və yoxlamaların risklərin idarə edilməsi əsasında tayin olunmasının təşkili problemidir. Bu problemin həlli beynəlxalq təcrübənin tətbiqini ön plana çəkir ki, bu da bugünkü tədbirin aktuallığına dəlalət edir.

Sonra Hesablama Palatasının yaradılmasının təşəbbüskarı olan Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi ilə bağlı film nümayiş etdirilib.

Tədbir digər çıxışlarla davam edib.

Qeyd edək ki, Hesablama Palatası da daxil olmaqla, 11 ali audit orqanının iştirakı ilə keçirilən toplantı mayın 25-dək davam edəcək. Tədbir zamanı üzv AAO-ların DİM-lərə hazırlıq və DİM-lərin auditi sahəsində əldə etdikləri nailiyyətlərdən, həmçinin qabaqcıl təcrübələrdən bəhs olunacaq.