Bakı, 17 oktyabr, AZƏRTAC

Fransa həmişə Ermənistana meyilli olub, lakin əgər əvvəllər bu ölkənin siyasi rəhbərliyi diplomatik etikaya riayət edirdisə və Cənubi Qafqazdakı vəziyyətlə bağlı qiymətləndirmələrində daha təmkinli ifadələrdən istifadə edirdisə, Fransanın hazırkı prezidenti Emmanuel Makron qərəzli şəkildə hirslidir. O, artıq “makronizm” adlandırılan əsassız ittihamlar və gülünc ifadələrlə Azərbaycanla münasibətləri xeyli korlamağa nail olub. O dərəcəyə çatıb ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev açıq şəkildə Emmanuel Makronu Azərbaycan xalqından üzr istəməyə çağırıb.

Fransanın uzaq, cılız, diqqətə layiq olmayan Ermənistanın maraqlarını müdafiə etməklə bağlı azğın istəyi haradan qaynaqlanır?

“Fransa üçün Ermənistan onun regional maraqlarının açarıdır. Fransa Qarabağ ermənilərini də canfəşanlıqla dəstəkləyirdi. Bu, nə ilə nəticələndi - onların Qarabağdan könüllü getməsi ilə”, - deyə tarixçi, Qafqaz tarixi mərkəzinin rəhbəri Rizvan Hüseynov qeyd edir.

Tarixçinin sözlərinə görə, Ermənistanın rəsmi Parisə ehtiramının səbəblərindən biri də Fransanın XVII-XVIII əsrlərin sonlarında müasir erməni millətçiliyi layihəsinin formalaşmasının əsasında dayanan aparıcı ölkələrdən biri olmasıdır. “Üstəlik, hələ orta əsrlərdə, Səlib müharibələri zamanı avropalıların, ilk növbədə, fransızların Yaxın Şərqdə, Anadoluda erməni icmaları ilə sıx əlaqələri var idi. Bir çox hallarda səlibçilərin irəliləməsi ermənilərin yerli hökmdarlara qarşı xəyanəti sayəsində mümkün oldu”, - deyən R.Hüseynov əlavə edib ki, ümumilikdə ermənilərlə fransızlar arasında tarixi paralellər çoxdur.

Bəs Makron Ermənistana verdiyi dəstəkdə səmimidirmi?! İndiki Fransa Prezidentində ana babası Frederik Massonun erməni genləri özünü göstərirmi və onun antitürk, islamofob əhval-ruhiyyəsinin mənbəyi budurmu? Yoxsa məzmunsuz siyasətinə görə seçicilərdən dəstək almayan Makron seçki kampaniyalarına səxavətlə dotasiya verən Fransadakı erməni diasporuna yaltaqlanır? Yaxud onun ideoloqu və köməyi ilə hakimiyyətə gəldiyi “İrəli, Respublika!” siyasi hərəkatının həmtəsisçilərindən biri olan Astrid Panosyanın diktəsi ilə o, ermənilərə sevgi ilə alışıb yanır? Sadə dillə desək, Makron zəngin həyat naminə öz ambisiyalarının və sevgisinin girovuna çevrilibmi?! Yeri gəlmişkən, Fransa Prezidenti israfçılığa görə dəfələrlə qınaq obyektinə çevrilib. “Puen” jurnalı hesablayıb ki, Makronun təkcə ötən il futbol üzrə dünya çempionatının matçlarına səfərləri Fransanın büdcəsinə yarım milyon avroya başa gəlib ki, bu da 31 il ərzində adi fransızların yaşayış minimumuna bərabərdir! Fransa Hesablama Palatasının rəsmi hesabatına görə, ölkənin birinci xanımı Bricit Makronun “saxlanma xərcləri” 2022-ci ildə fransız vergi ödəyicilərinə 315 min avroya başa gəlib. Aydındır ki, əbəs yerə deyil ki, 2017-ci ildə, Emmanuel Makronun hələ prezidentliyə namizəd olduğu zaman məşhur yazıçı, jurnalist və Fransanın ən yaxşı analitiklərindən biri Alen Soral prezident seçkilərində qalib gələcəyi təqdirdə, Fransada adi insanların problemlərinə tamamilə biganə olan “qızıl oğlanlar” hakimiyyətini uzaqgörənliklə proqnozlaşdırırdı.

Lakin qayıdaq ermənilərə…

Politoloq Rasim Musabəyovun qeyd etdiyi kimi, Makronun Ermənistanla bağlı davranışı və bəyanatları onun Fransadakı nüfuzlu erməni diasporundan əhəmiyyətli dərəcədə asılı olduğunu göstərir. “Buraya Fransanın özünün və onun arxasında duran, öz maraqlarının təbliği üçün çox mühüm platforma təşkil edən Cənubi Qafqazı əldə etmək arzusunda olan qüvvələrin geosiyasi iştahalarını da əlavə etmək lazımdır. Fransa əmindir ki, Gürcüstan maneə törətməyəcək, çünki bu ölkənin hazırkı prezidenti Salome Zurabişvili fransız diplomatıdır, onun Fransa pasportu var. O, Ermənistanı regional maraqlarının forpostu hesab edir. Azərbaycan isə Fransaya maneə törədir. Bundan əlavə, Fransa Türkiyəyə qarşı düşmən mövqedədir, onu bölgədə əsas rəqibi hesab edir. Cənubi Qafqaz çox vacibdir, çünki zəngin resursları və strateji mövqeyi olan Mərkəzi Asiyaya yol açır. Perspektivdə də molla rejimi çökəndə və ya liberallaşanda Cənubi Qafqazdan İran istiqamətində irəliləmək olar", - deyə ekspert əlavə edib.

Belə çıxır ki, Fransa cəlbedici perspektivlər vəd edərək, sadəcə, ermənilərin hissləri ilə oynayır. Əslində isə o, Ermənistan-Rusiya münasibətlərində soyuqluqdan istifadə edərək, Ermənistanın bir növ himayədar şüarları altında tamamilə praqmatik maraqların, o cümlədən Rusiyanın Cənubi Qafqazdan sıxışdırılmasının carçısıdır, eyni zamanda, İrana yaxınlaşmaq istəyir. Üstəlik, bunun üçün bütün ilkin şərtlər var - Ermənistanın anti-Rusiya çıxışları və Rusiyanı öz təxribatlarına cəlb etməklə bağlı uğursuz cəhdlər fonunda Paşinyanın reveransları. “Bizim işimiz yoldan çıxarmaqdır”, - deyə Makron müsahibələrinin birində etiraf edib və görünür, yalan demirdi.

“Rusiya Azərbaycanla birlikdədir. Fransa Ermənistan xalqını dəstəkləyəcək”, - deyə Emmanuel Makron bu yaxınlarda “TF-1” telekanalının efirində bildirib və dərhal əlavə edib ki, siyasi və humanitar məsələlərdə.

Ermənistan rəhbərliyini Qərbdən dəstək almağa ümid edən dövlətlərin taleyi barədə diqqətlə düşünməyə çağıran Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov MDB Xarici İşlər Nazirləri Şurasının Bişkekdə keçirilən iclasının yekunlarına dair Ermənistanın Qərbə olan ümidlərinin kədərli nəticələrini qeyd edib.

Aydındır ki, Fransa üçün Ermənistan bir vasitədir, məqsəd deyil, belə demək mümkünsə, “Ermənistana sevgisi həm də öz maraqlarına xidmət edir”. Fransanın hazırkı Prezidentinin arxasında Amerikanın Rotşildləri, bankları və milyardları dayanır. “Cibdə pul olanda - bütün dostlar bizimlədir”, - məşhur atalar sözündə deyilir. Ermənistan üçün Makronun himayəsi “qızıl mədən”dir və havadarı dəyişmək imkanıdır, Makronun ifadə etdiyi Qərb və Avropa üçün isə Ermənistanı bütövlükdə almaq, onu yenidən istiqamətləndirmək, eyni zamanda, İrana yaxınlaşmaq şansıdır. Makronun özü üçün isə bu, Afrika qitəsindəki uğursuzluqlara görə reabilitasiya olunmaq və uğursuzluqlarında günahlandırdığı Rusiyaya pislik etmək üçün bir fürsətdir. İndi seçim Ermənistandır: o, regional əməkdaşlığı seçərək, tamhüquqlu tərəfdaş olacaq və ya nüfuzlu cənabların maraqlarına xidmət edərək yanlış əllərdə oyuncaq olaraq qalacaq?

Nadiya Kafarova

publisist