DÜNYA
Fiziki aktivliyin zəifliyi 1,8 milyard yetkin insanda xəstəliklərə səbəb olur
![Fiziki aktivliyin zəifliyi 1,8 milyard yetkin insanda xəstəliklərə səbəb olur](/files/2024/2/1200x630/1719645438528884347_1200x630.jpg)
Bakı, 29 iyun, AZƏRTAC
Yeni tədqiqatların nəticələri göstərir ki, dünyada yetkin insanların təxminən üçdəbiri (31 faiz) – (təqribən 1,8 milyard nəfər) 2022-ci ildə tövsiyə olunan fiziki aktivlik səviyyələrinə cavab verməyib. Araşdırmalar ortaya narahatedici tendensiya qoyur: 2010-cu ildən 2022-ci ilə qədər yetkin insanlar arasında hərəkət çatışmazlığının yayılması təxminən 5 faiz bəndi artıb.
AZƏRTAC Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) saytına istinadla xəbər verir ki, mövcud tendensiya davam edərsə, bu rəqəm 2030-cu ilə qədər davamlı artaraq 35 faizə çatacaq və dünya birliyi həmin vaxtadək oturaq həyat səviyyəsinin azaldılması üzrə qlobal hədəfə çata bilməyəcək. Təşkilat böyüklərə hər həftə 150 dəqiqə orta fiziki aktivlik və ya 75 dəqiqə güclü hərəkətlilik ekvivalenti ilə məşğul olmağı tövsiyə edir. Yetkinlərdə fiziki fəaliyyətsizlik ürək-damar xəstəlikləri, xüsusilə infarkt və aritmiya, diabet, demensiya və xərçəng, o cümlədən döş və qalxanvari vəz xərçəngi riskini artırır.
Tədqiqat ÜST-nin tədqiqatçıları tərəfindən onların akademik qurumlardan olan həmkarları ilə birlikdə aparılıb və onun nəticələri “Lancet Global Health” jurnalında dərc olunub.
Oturaq həyat tərzinin ən çox yayılması Asiya-Sakit Okean hövzəsinin (48 faiz) və Cənubi Asiyanın yüksək gəlirli ölkələrində müşahidə olunub. Digər regionlarda bu göstəricilər Qərbin inkişaf etmiş ölkələrində 28 faizdən Okeaniyada 14 faizə qədər dəyişir.
Bu kontekstdə kişilərlə qadınlar və müxtəlif yaş qrupları arasındakı fərqlər narahatlıq doğurur. Qlobal miqyasda fiziki hərəkətsizlik qadınlar arasında (34 faiz) kişilərdən (29 faiz) daha çox rast gəlinir. Bəzi ölkələrdə bu fərq 20 faiz bəndinə çatır. Bundan əlavə, 60 yaşdan yuxarı insanlar digər kateqoriyalara nisbətən daha az aktivdirlər, bu da yaşlılar arasında fiziki fəaliyyətin təşviq edilməsinin vacibliyini göstərir.
Narahatedici statistikaya baxmayaraq, bəzi ölkələrdə vəziyyət tədricən yaxşılaşır. Araşdırma nəticəsində məlum olub ki, dünya ölkələrinin təxminən yarısı son onilliklər ərzində bu sahədə irəliləyiş əldə edib və mövcud tendensiyalar davam edərsə, 22 ölkə 2030-cu ilə qədər fiziki hərəkətsizliyin 15 faiz azaldılması hədəfinə çatmaq yolundadır.
Bu nəticələri nəzərə alaraq, ÜST ölkələri kütləvi və populyar idman növlərinin, aktiv asudə vaxtın və hərəkətliliyin (gəzinti, velosiped sürmək, ictimai nəqliyyatdan istifadə) və digər bənzər növlərin inkişafı vasitəsilə fiziki aktivliyə çıxışı təşviq etmək və artırmaq siyasətini daha effektiv həyata keçirməyə çağırır.