Bakı, 13 sentyabr, AZƏRTAC

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin Daşkəsən, Kəlbəcər və Laçın istiqamətlərində törətdiyi son genişmiqyaslı təxribatların bütün məsuliyyəti, ilk növbədə, Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin üzərinə düşür. Tarixi aspektdən və beynəlxalq hüquq prizmasından tamamilə yanlış olan, üçtərəfli Bəyanatın imzalanmasından sonra vəzifə öhdəliklərini yerinə yetirməyən Ermənistan hətta beynəlxalq səviyyədə keçirilən görüşlər nəticəsində əldə olunmuş razılaşmalardan sonra da bu cür addımlara əl atırsa, deməli, ona kifayət qədər təzyiq də yoxdur. Təzyiqin olmaması həm də o deməkdir ki, Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşdırılması birbaşa beynəlxalq aktorların bölgədə öz maraqlarını təmin etmək məqsədləri ilə bilavasitə bağlıdır.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında politoloq Şəbnəm Həsənova söyləyib.

Politoloq deyib ki, mövqelərimizin müxtəlif çaplı silahlardan atəşə tutulması hallarının intensiv və sistemli xarakter daşıması, paralel olaraq Azərbaycan sərhədləri boyunca hücum təyinatlı silahların, ağır artilleriya vasitələrinin və şəxsi heyətin cəmləşdirilməsi özbaşına və ani deyil, verilən düşünülmüş və koordinasiyalı qərarların nəticəsidir. Son günlərdə Ermənistanın yüksək rütbəli şəxslərinin iki istiqamətə bölünərək reallaşdırdıqları səfərlər də bunu deməyə əsas verir. Qəti olaraq əzbər bilinməli ilkin, dəyişməz və dəyişdirilə bilməz reallıq mövcuddur. Bu reallıq Azərbaycan torpağı olan Qarabağın məhz ölkəmizin daxili işi olması, artıq bu məsələnin çoxtərəfli, hətta ikitərəfli kontekstdə müzakirə predmeti belə olmamasıdır. Bu baxımdan, Azərbaycan Qarabağ məsələsini haqlı olaraq bitmiş hesab edir, qanunsuz silahlı birləşmələrin ərazisindən çıxmasını tələb edərək Zəngəzur dəhlizinin reallaşmasına fokuslanır. Ermənistan isə hər vəchlə çalışır ki, bütün diqqəti yenidən retrospektiv şəkildə Qarabağa cəlb etsin. Bu məsələdə isə indiki məqamda maraqların toqquşmasından faydalanaraq hər tərəfdən bacardığı qədər maksimum təhlükəsizlik çətiri təmin etsin. Bu məqsədlə məsələlərin arealını genişləndirməyə cəhd göstərir, regiondan kənar qüvvələri bölgəyə cəlb etmək üçün əlindən gələni əsirgəmir.

“Avqustun 31-də Brüsseldə əldə olunan yekun bəyanat mövcud reallığa uyğun ortaq nəticənin olmasından xəbər verdi. Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin də ifadə etdiyi kimi, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin irəliləməsi istiqamətində substantiv işin sürətləndirilməsi ilə bağlı razılığa gəlindi, - deyə Ş.Həsənova qeyd edib.

O deyib ki, lakin sonradan Paşinyan tamamilə fərqli yanaşma nümayiş etdirdi və sentyabrın 8-də Vladivostokun erməni icmasının nümayəndələri ilə görüşdə Brüsseldə ən mühüm məsələlərlə bağlı ortaq mövqe müəyyənləşdirməyin mümkün olmadığını açıqladı. Bu isə ondan xəbər verir ki, Ermənistan sabit olmayan siyasət yürüdür. Ermənistan üzərində yeganə işlək mexanizm siyasi və hərbi metodun paralel tətbiqidir. Baş verən son hadisə Azərbaycan sərhədinə yaxın ərazidə təhlükəsiz bölgənin yaradılmasını da şərtləndirdi. Eyni zamanda, Azərbaycan bölmələrinin təminat yollarının çəkilməsi məqsədilə yol işləri aparan mülki şirkətə məxsus texnikanın atəşə məruz qalması bir tərəfdən Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda bərpa-quruculuq işlərinə mane olmaqla Böyük Qayıdışı əngəlləmək, digər tərəfdən isə bölgəni hələ də hərbi əməliyyatların getdiyi təhlükəli ərazi kimi göstərməklə investorları oradan uzaqlaşdırmaq cəhdləri idi. Bununla belə, Ermənistan Müdafiə Nazirliyi məhz ilkin olaraq Azərbaycan Ordusunun bölmələri tərəfindən Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədində guya atəş açılması və ya Ermənistan silahlı qüvvələrinin hərbi qulluqçusunun vəfat etməsi barədə yalan məlumatların yayılması kimi müxtəlif dezinformasiyalara əl atdı. Məqsəd isə aydındır - Azərbaycanı hərbi təxribatlara əl atan tərəf kimi göstərməklə beynəlxalq ictimaiyyətin gözündə aqressor kimi təqdim etmək, sülh müqaviləsinin imzalanmasının qarşısını almaqla bu işi maksimum yubatmaq, bu ləngimənin isə Rusiya-Ukrayna müharibəsinin nəticəsinə müvafiq hansı tərəfin üstünlük qazanmasına uyğun olaraq necə və nə cür addımlar atılacağını hesablamaq üçün vaxt qazanmaqdır.

“Ermənistanın özünün və ona diktə edilən addımların atılmasının bir səbəbi və məqsədi var”, - deyən politoloq diqqətə çatdırıb ki, mövcud gərgin iqtisadi şəraitə baxmayaraq, Azərbaycan işğaldan azad edilmiş əraziləri dirçəldir, bölgəyə xarici investorlar cəlb olunur, bütövlükdə regionun iqtisadi cəhətdən inkişafına kapital axını təmin edilir. Prezident İlham Əliyevin son İtaliya səfərinin məqsədlərindən də biri məhz bu idi.

“Yolların minalanması təsadüf deyil. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycan özünün və beynəlxalq ictimaiyyətin fokusunu Qarabağdan Zəngəzura yönəldir, deməli, ərazilərin və təminat yollarının minalanmasında məqsəd həm insan itkisinə, həm də təhlükə mənbəyi yaradaraq ordumuzun geri çəkilməsinə nail olunmaqdır. Nəzərə alsaq ki, son toqquşmalar əsasən Gorus, Qafan istiqamətində baş verib, deməli, məqsəd həm də nəqliyyat kommunikasiyalarına - Zəngəzur dəhlizinə mane olmaqdır.

Ermənistan anlamalıdır ki, bölgədə coğrafi baxımdan, hazırda isə fiziki cəhətdən mövcud olan heç bir aktor ona yardım edə bilməyəcək. “Dəmir yumruq” Azərbaycana, təzyiq dozasının müəyyənləşdirilməsi seçimi isə Ermənistana məxsusdur”, - deyə politoloq vurğulayıb.