Bakı, 26 oktyabr, Ramiz Quliyev, AZƏRTAC

Memarlar İttifaqının sədri Elbay Qasımzadə AZƏRTAC-ın suallarını cavablandırıb.

- Elbay müəllim, şəhərlərin Baş planları hazırlanarkən əsas hansı məsələlərə diqqət yetirilməlidir?

- Hazırda bir çox şəhərlərin, o cümlədən işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yerləşən şəhər və rayonların Baş planları hazırlanır. Bu baxımdan layihəçilərin üzərinə mühüm vəzifələr düşür. Belə ki, şəhərlərdə nəqliyyat sxeminin təkmilləşdirilməsi, ərazi zonalaşması, şəhərlərin mərkəzi və inzibati hissəsinin təşkili, yaşayış məhəllələrinin rahatlılığı, nəqliyyatın mərkəzlə əlaqələndirilməsi bu şəhərlərdə mövcud sosial infrastrukturun inkişafı layihəçilər qarşısında qoyulmuş əsas məsələlərdən biridir.

- Şəhər və qəsəbələrin Baş planların hazırlanmasında, həmçinin layihələndirmə sahəsində şəhərsalma normalarına və müvafiq qanunvericiliyin tələblərinə riayət olunurmu? Nəzarət mexanizmi necədir?

- Baş planların hazırlanması sahəsində görülən işlər mövcud texniki normalar və Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi əsasında həyata keçirilir. Azərbaycan Respublikasında Milli Məclis tərəfindən təsdiqlənmiş Şəhərsalma Məcəlləsi və Azərbaycan Respublikasının memarlıq fəaliyyəti haqqında qanun var. Bu iki qanun texniki normalarla yanaşı, görülən işlərin əsasını təşkil edir. Nəzarət kifayət qədər ciddidir.

Tikintilərə nəzarəti Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyi həyata keçirir. Bura həm tikintiyə nəzarət, həmçinin istifadə olunan materialların keyfiyyətinə nəzarət daxildir. Bundan başqa, ümumi nəzarət Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi tərəfindən aparılır. Ölkədə gedən bütün şəhərsalma və memarlıq proseslərinə sözügedən qurumlar tərəfindən çox diqqətlə yanaşılır. Layihələrin keyfiyyəti, binaların memarlıq görünüşü, müasir tələblərə cavab verməsi və eyni zamanda, tarixi irsimizdən istifadə olunması məsələlərinə çox diqqətlə yanaşılır. Nəhayət, yerli idarəetmə orqanlarında bu məsələlərə nəzarət edən memarlıq qurumu var.

-Respublikada, o cümlədən işğaldan azad edilmiş ərazilərdə mədəni-tarixi abidələrin bərpası və qorunması sahəsində Memarlar İttifaqının qarşısında hansı vəzifələr durur?

-Memarlar İttifaqı ölkədə gedən bütün memarlıq və şəhərsalma proseslərinin fəal iştirakçısıdır. Onu demək kifayətdir ki, bu işləri görən Azərbaycan memarlarıdır, onların da əksəriyyəti və ən qabaqcılları Memarlar İttifaqının üzvüdür. Mədəniyyət Nazirliyi, Fövqəladə Hallar Nazirliyi və digər qurumlarla əlaqələrimiz kifayət qədər sıxdır. Bildiyimiz kimi, respublikada tarixi abidələrin qorunması haqqında qanun var. Mədəniyyət Nazirliyi bu sahədə öz fəaliyyətini bu qanuna uyğun aparır. Tarixi irsin qorunub saxlanılması, bərpası və istifadəsi də gündəmdədir. Hətta bu aktual məsələdə ictimaiyyətin rəyi çox vacibdir. Bununla bağlı Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatı yaradılıb. Cəmiyyətin üzvləri arasında memarlarla yanaşı, ölkəmizin vətəndaşları, ayrı-ayrı şəhərlərin sakinləri də var.

Müəyyən problemlər yarandıqda cəmiyyət üzvləri mütləq Memarlar İttifaqı ilə əlaqə yaradırlar və biz öz tərəfimizdən bu məsələni müvafiq nazirlik və qurumlar qarşısında qaldırırıq. Yaxın zamanda bu proses daha yüksək səviyyədə aparılacaq.

Təkcə Bakı şəhərində bir il müddətində 70-ə yaxın tarixi abidənin qorunub saxlanılmasına nail olmuşuq. Sahibkarlar tərəfindən bu məsələyə yanaşma bir qədər birtərəflidir. Onlar üçün biznes maraqları daha önəmlidir. Bizim başlıca məqsədimiz xalqımızın mədəni-tarixi irsini qoruyub saxlamaq və gələcək nəsillərə çatdırmaqdır. Odur ki, müvafiq ərazilərdə söküntü halları cəhdlərinin qarşısını Mədəniyyət Nazirliyi, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin dəstəyi ilə almışıq. Bu istiqamətdə fəaliyyətimizi davam etdirəcəyik.

- Müasir memarlığın əsas inkişaf istiqamətləri hansılardır?

- İnsanların estetik baxışları daim dəyişir, müasirləşir. Təbii ki, memarlıq da bu tendensiyalara cavab verməli, müasir olmalıdır. Yeni texnologiyalar, yeni materiallar tətbiq edilir. Layihəçinin, memarın istifadə etdiyi palitra genişlənir. Ona görə memarlıq əsəri də müasir olmalıdır. Lakin bununla yanaşı, hər bir azərbaycanlı memar öz tarixi irsini bilməlidir. O irsin ön gözəl və vacib incilərini ustalıqla müasir memarlıqda tətbiq etməlidir. Bir sözlə, memarlıq sənəti öz tarixi irsinə söykənməlidir.