Fransanın “Mişel Lafon” nəşriyyatı “Qaynar nöqtələr” məqalələr məcmuəsini kütləvi tirajla çapdan buraxmışdır. Məcmuədə dünyanın müxtəlif bölgələrində ərazi, dini, etnik və digər zəminlərdə baş vermiş müharibələr barədə fransız oxucularına ətraflı məlumatlar verilmişdir. 

Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsindən bəhs edən məqalənin əvvəlində 1918-1998-ci illərdə Cənubi Qafqazın bu iki ölkəsinin tarixində baş vermiş mühüm hadisələr xronoloji baxımdan sadalanmışdır.

Cənubi Qafqazda sabitliyin pozulmasının əsl səbəbini ermənilər tərəfindən Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ Vilayətinin və ətraf rayonlarının işğal edilməsində görmüş müəllif həmin torpaqların azad olunması, qaçqınların doğma yurdlarına qaytarılması barədə BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə Ermənistanın əməl etmədiyini xüsusi vurğulamışdır. Müəllif Ermənistanın məqsədini açıqlayaraq yazmışdır: “Bəzi şəhərlərdə qəsdən törədilmiş qırğınlardan sonra ermənilərin ssenarisi azərbaycanlılar üçün aydın oldu: azərbaycanlı əhalini Dağlıq Qarabağdan çıxartmaq, öz müqəddəratını həll etmək üçün referendum keçirmək və beləliklə bu bölgəni Ermənistana birləşdirmək. Bu plan asanlıqla həyata keçirildi. Çünki azərbaycanlılar bir nəfər kimi Dağlıq Qarabağdan çıxarılmış və onu Ermənistanla birləşdirən dəhliz yaradılmışdır”.

Müəllif Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sülh yolu ilə həll olunmasında Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsinin (ATƏM), sonralar isə ATƏT adlandırılmış bu beynəlxalq təşkilatın Minsk qrupunun fəaliyyətindən bəhs etmiş, bu sahədə ölkəmizin Prezidenti cənab Heydər Əliyev və Ermənistanın keçmiş prezidenti Levon Ter-Petrosyan arasındakı danışıqlar nəticəsində müəyyən razılıqların əldə olunduğunu qeyd etmişdir. Məsələnin daima Ermənistanın xeyrinə həll olunmasına çalışan bəzi erməni qüvvələrinin danışıqların gedişinə maneçilik törətdiyindən bəhs edən müəllif yazır: “Daha radikal mövqe tutmuş ermənilər L.Ter-Petrosyanı 1998-ci ilin mart ayında istefa verməyə məcbur etdilər. Robert Koçaryan prezident seçildikdən sonra bu proses donduruldu”.

Məqalənin sonunda Rusiya, Türkiyə və İranın Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə münasibətləri qısa şəkildə xarakterizə olunmuş, ölkəmizin əhalisinin sayı göstərilmiş, ərazimizin 20 faizinin Ermənistan tərəfindən işğal edildiyi, 4.000 nəfərin əsir düşdüyü, bir milyon Azərbaycanlının doğma yurdundan zorla qovulduğu, müharibə dövründə ölən və yaralananların sayı barədə məlumatlar verilmişdir.

Əsgər Əliyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

PARİS