Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

SİYASƏT

“Kirli” siyasi texnologiyaların ifşası

“Kirli” siyasi texnologiyaların ifşası

Bakı, 18 sentyabr, AZƏRTAC

Siyasi texnologiyaların ölkələrin siyasi həyatında mövcudluğu artıq danılmaz həqiqətdir. Hətta onu da deyə bilərik ki, siyasi proseslərin bu və ya digər səpkidə cərəyan etməsi konkret siyasi texnologiyaların təsirinin nəticəsidir. Müasir həyatı mobil telefonsuz təsəvvür etmək çətin olduğu kimi müasir siyasi prosesləri də siyasi texnologiyalarsız təsəvvür etmək mümkünsüzdür, hətta bir qədər də sadəlövhlükdür. Bu gün siyasi texnologiyaların gücünü inkar edənlər daha çox İbn Sina dövründə tibb elminin mövcudluğunu inkar edən və elmi metodları cadu adlandıran cahillərə bənzəyirlər. Onların bu cür davranışının əsl səbəbləri aydındır. Bəllidir ki, elm hesab olunan siyasi texnologiyalar olan yerdə “cadu”lara ehtiyac qalmayacaq.

Bu fikirlər politoloq A.Adilin “Kirli” siyasi texnologiyaların ifşası sərlövhəli məqaləsində yer alıb. AZƏRTAC məqaləni təqdim edir.

Rəqəmsal texnologiyaların mütləq prioritet təşkil etdiyi bir dövrdə, eləcə də “qloballaşma”nı həzm edən internetin hökmranlığı şəraitində sıravi vətəndaş tərəfindən qərəzsiz informasiya mənbəyinin müəyyən edilməsi, həmçinin yalanı həqiqətdən ayırd etmək olduqca çətinləşir. Əlbəttə ki, yaranmış vəziyyətdən radikallar və onların xarici “ssenaristləri” faydalanmağa çalışırlar. Məhz elə bu səbəbdən hər bir vətəndaşın “kirli” siyasi texnologiyalar və onların insanların davranışına təsir etmə mexanizminin alqoritmi haqqında ən azından ibtidai məlumatları olmalıdır. Əks halda vətəndaş emosional demaqogiya və populizmin təsiri altına düşərək digərlərinin məkrli oyunlarının qurbanına çevrilə bilər.

Sözsüz ki, kiçik bir köşə yazısı çərçivəsində siyasi texnologiyaları təsvir etmək mümkünsüzdür. Siyasi texnologiyalar müxtəlif elmlərin metodologiyasını özündə ehtiva edir və onlar haqqında hər hansı fikir söyləmək hazırlıq tələb edir. Burada “demaqogiya” yetərli olmaz. Ancaq radikallar tərəfindən istifadə olunan bəzi “kirli” fəndləri ifşa etmək mümkündür. Mövcud məsələdə işi rahatlaşdıran amil ondan ibarətdir ki, həmin psevdopatriotların istifadə etdikləri metodlar postsovet məkanında demokratiyanın “embrion” dövrü hesab olunan 1980-ci illərdə yazılıb. İndi də həmin “saralmış” təlimatlar əsasında fəaliyyət göstərən radikalların siyasi təfəkkürü görünür ki, ta “ibtidai” demokratiya dövründə donmuş şəkildə qalıb.

Əlbəttə ki, mövcud kontekstdə bütün “kirli” texnologiyaların “şahı” cəmiyyətdə süni gərginlik yaradan emosional nitqdir. Sözügedən siyasi texnologiyanın təsir etmə alqoritminə aydınlıq gətirmək üçün mürəkkəb elmi yanaşmalardan uzaq duraraq cəmi iki müqayisəni diqqətinizə təqdim edək. Oxuduğunuz kitablardan və baxdığınız filmlərdən Şərqin məşhur bazarlarının satıcılarını xatırlayın. Bazarda potensial alıcının diqqətini cəlb etmək üçün onlar yüksək səslə alıcıya “sırımaq” istədikləri malı müxtəlif yalanlarla bəzəyirlər. Əlbəttə ki, burada heç bir səmimiyyətdən söhbət belə gedə bilməz.

Emosional manipulyasiyalar kontekstində daha bir nümunəvi müqayisəni diqqətinizə təqdim edə bilərik. Körpə uşaq öz işlərinə başı qarışmış insanların (valideynin) diqqətini yalnız ağlamaq və möhkəm səslə qışqırmaqla cəlb edə bilir. Radikalların emosional ritorikası da tamamilə eyni sosial-psixoloji qanunauyğunluğa söykənib. Radikal ritorika emosionallığı ilə ətraf səsləri “boğur” və reallığın təhrif olunmasına səbəb olur. Odur ki, ictimaiyyətin diqqətini əsasən neqativ təzahürlər üzərində fokuslaşdıran emosional nitq radikal demaqogiyanın əsas təsir alətidir.

Sözsüz ki, qeyd olunan siyasi texnologiyanın iş mexanizmi göstərilənlərlə bitmir. Uşağın möhkəm səslə ağlaması bəzən valideynin qeyri-iradi olaraq qeyri-adekvat hərəkətlərinə səbəb olur. Valideyn uşağı sakitləşdirməyə can atır və bəzən də hətta böyük güzəştlərə getməyə hazır olur. Uşaq özgə insanların yanında ağlamağa başlayanda isə vəziyyət daha da mürəkkəbləşir. O zaman gərginlik artır, çünki valideyn kənar şəxslərin tənbeh və müdaxilə etmək ehtimalından çəkinir.

Tamamilə analoji təsir etmə prinsipinə söykənərək psevdopatriotlar təxribatların sponsorları olan xarici ölkələrin diqqətini çəkmək üçün müxtəlif manipulyasiyalar vasitəsilə emosional gərginliyi süni şəkildə artırırlar. Onların ritorikasına diqqət yetirsəniz görə bilərsiniz ki, söylədiklərinin hamısı sanki xaricə yönəlibdir.

Radikal müxalifətin “kirli” siyasi texnologiyalarına həsr olunmuş kiçik bir yazı çərçivəsində mütləq olaraq israrla cəmiyyətdə təşviq etməyə cəhd göstərdikləri etiraz mədəniyyətinə də toxunmalıyıq. Liberalizm ideyalarının ifrat çalarlarının, habelə demokratiya haqqında təhrif olunmuş, hətta “eybəcər” təsəvvürlərin cəmiyyətdə təbliğ edilməsi nəticəsində sabitlik üçün real təhdidlər yaranır. Qeyd olunanlar heç də ehtimal deyil, onlar xarici ölkələrin tarixidir. Təsadüfi deyil ki, “yox” sözü və mümkün olan hər şeyi inkar etmək kimi amillər klassik radikal təfəkkür və fəaliyyətin əsas əlamətləridir. Qeyd olunan xarakteristikaya uyğun gələn istənilən siyasətciklərin ritorika və çıxış tərzinə diqqət yetirsəniz, qeyd olunan təsbitləri aşkar şəkildə görə bilərsiniz.

Beləliklə, hər kəsə agah olmalıdır ki, radikalların bütün bu davranış tərzləri təsadüfi deyil, hamısı bir strategiyanın tərkib hissəsidir. Məhz elə bu səbəbdən də onların manipulyasiya qurbanlarına çevrilməməsi üçün siyasi texnologiyalar haqqında ibtidai məlumatlarımız olmalıdır. Emosiyalara qapanmaq insanın öz həyatında edə biləcəyi ən böyük yanlışlıqların səbəbinə çevrilə bilər. Bilavasitə maniakal ambisiyaların təzahürü olan radikallığın əsas manipulyasiya aləti də məhz emosiyadır. Emosiya olan yerdə isə cəmiyyətdə toplum psixologiyası üstünlük təşkil edir. Toplum psixologiyası isə öz növbəsində xaos və radikallıq kimi “parazit” təzahürlərinin inkişafı üçün ən ideal mühitdir.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Tanzaniyanın Vitse-prezidenti Azərbaycana səfərə gəlib

Tovuzun Dövlət Rəmzləri Muzeyindən - REPORTAJ FOTO

Qaydar Abdikerimov: Prezident İlham Əliyev təkcə Azərbaycanın deyil, bütün Türk dünyasının əsl vətənpərvər övladıdır

Ərdoğan: ABŞ-ın Yaxın Şərqdə hazırkı kursunun davam etdirilməsi münaqişələrin yayılmasına səbəb ola bilər

“Böyük Qayıdış” Gənclər Təşkilatı Zəfər Günü və Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı bir sıra tədbirlər keçirib

“Alimlərin Zəfər düşərgə”sində 100 alim iştirak edir

“Microsoft” Müqəddəs Pyotr Bazilikasında süni intellektlə gücləndirilmiş layihə təqdim edəcək

Türk Ticarət Sərgisində Azərbaycanın yaratdığı investisiya imkanları barədə geniş məlumat verilib

Eskişehirdə Zəfər Günü qeyd edilib

8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə Praqada tədbir keçirilib

Türkiyə parlamentinin sədri Azərbaycanı təbrik edib: Qardaşlığımız əbədi olsun!

Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyində Zəfər Günü tədbir keçirilib

Qalata Qülləsində Azərbaycan Bayrağı və Xarıbülbül təsviri əks olunub VİDEO

Tbilisidə Zəfər Gününə həsr olunmuş aksiya keçirilib

Naxçıvanda Zəfər Günü qeyd edilib VİDEO

Xətaidə bayram konserti təşkil edilib

Sumqayıtda Zəfər bayramı geniş konsert proqramı və atəşfəşanlıqla başa çatıb

Azərbaycan Könüllüləri Zəfər Günü münasibətilə silsilə tədbirlərdə iştirak ediblər

Zəfər Günü Tbilisidə silsilə tədbirlərlə qeyd olunub

Qazi Ramin Şirinov: Dörd il əvvəl bu gün biz uzun illərdən sonra möcüzəni gerçəkləşdirmişik

Zəfər Günü münasibətilə Xankəndidə bayram konserti və atəşfəşanlıq olub VİDEO

Füzulidə Zəfər Gününə həsr edilən atəşfəşanlıq olub VİDEO

Bakıda möhtəşəm Zəfər atəşfəşanlığı VİDEO

Şuşada Zəfər Günü münasibətilə konsert keçirilib VİDEO

Türkiyədə TDT-nin xatirə sikkəsi satışa buraxılıb

Zəfər Günü Qarabağ bölgəsində yüksək bayram əhval-ruhiyyəsi ilə qeyd edilib

Şəhid bacısı: 20 əsgəri ölümdən qurtaran SADİQ snayperlə vurularaq şəhid olub

Lənkəranda Zəfər Günü coşquyla qeyd olunub

Ağalı kəndində 8 noyabr Zəfər Günü qeyd olunub VİDEO

Gəncədə "Zəfərin mübarək, Azərbaycan!" adlı konsert proqramı keçirilir

Deputat: Dünya 44 gündə Azərbaycanın şanlı qələbəsinin şahidi oldu

Bakıda Zəfər Günü münasibətilə hərbi orkestrlərin ifasında nümunəvi çıxışlar olub

Şamaxı Rayon Ağsaqqallar Şurasının hesabat konfransı keçirilib

8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə Bakıda təntənəli bayram konserti keçirilib YENİLƏNİB

Azərbaycan Ordusunda andiçmə mərasimləri keçirilib

Zəfər Günündə son qərinənin qəhrəmanları minnətdarlıqla anılıb YENİLƏNİB VİDEO

COP29-un media tərəfdaşları açıqlanıb

Zəfər Günü Abşeron rayonunda coşqu ilə qeyd olunub

Rektor: Qəhrəman əsgər və zabitlərimizin şücaətlərini gələcək nəsillərə ötürmək əsas vəzifələrimizdən biridir

Vətəndaşlar Zəfər parkını ziyarət ediblər YENİLƏNİB VİDEO

8 Noyabr - Zəfər Günü Bolqarıstanda qeyd edilib

“Yaşıl və rəqəmsal transformasiyalar: qarşılıqlı təsirləri, pozitiv və neqativ aspektləri” - elmi-praktik konfrans

Füzulidə Zəfər Günü münasibətilə konsert olub VİDEO

Zəfər tariximiz şanlı qələbəmizdir - ŞƏRH

Dövlət Bayrağı Muzeyində Vətən müharibəsinə həsr edilən “Zəfər qalereyası” adlı ekspozisiya sərgilənir VİDEO

Füzulidə Zəfər Gününə həsr edilən rəsm sərgisi açılıb VİDEO

Şəki-Zaqatala bölgəsində Zəfər Günü silsilə tədbirlərlə qeyd olunub

Zəfər Günü münasibətilə Daşkəsəndə şəhid ailələri və qazilər ziyarət edilib

Özbəkistan Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun üzv ölkələri sırasına daxil olur

YAP Nəsimi rayon təşkilatı Zəfər Günü münasibətilə tədbir keçirib

Azərbaycanın Zəfər Günü Buxarestdə də qeyd olunub

Qələbəmiz xalqımızın əbədi qürur mənbəyidir – ŞƏRH

Sarayevoda Azərbaycanın Zəfər Günü qeyd olunub

Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri: Qarabağ Azərbaycandır!

BMU-da 8 Noyabr - Zəfər Günü təntənəli şəkildə qeyd olunub

Prezident İlham Əliyev Bakıda Dövlət Bayrağı Meydanında olub, Azərbaycanın üçrəngli Bayrağını ucaldıb  YENİLƏNİB VİDEO

Aşqarlar Kimyası İnstitutunda COP29-a həsr edilən beynəlxalq seminar keçirilib

Misli Premyer Liqası: "Neftçi" - "Şamaxı" oyununda qalib müəyyənləşməyib

Bakıda Olimpiya mükafatçıları və dünya çempionlarının iştirakı ilə fləş-mob keçirilib VİDEO

Hava Limanından paytaxtın 2 istiqamətində ödənişsiz ekspres xətlər fəaliyyət göstərəcək

8 Noyabr Zəfərinin 8 mühüm faktoru - MƏQALƏ

On beş il əvvəl Naxçıvandan başlayan yol və gündən-günə güclənən birlik - RƏY

Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı

İsmayıllı rayonunda 8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə tədbir keçirilib VİDEO

Dövlət Sərhəd Xidməti ağacəkmə aksiyası keçirib

Cəbrayıl şəhərində 8 Noyabr - Zəfər Günü qeyd olunub VİDEO

Türkiyə Müdafiə Nazirliyi Azərbaycanı Zəfər Günü münasibətilə təbrik edib

Prezident Ərdoğan: Azərbaycan xalqının Zəfər Gününü ürəkdən təbrik edirəm

COP29 çərçivəsində “Dayanıqlı, rəqəmsal Orta Dəhliz və onun hüdudlarından kənar” mövzusunda dəyirmi masa keçiriləcək

Qobustan Təbiət Qoruğunda Zəfər Günü münasibətilə tədbir keçirilib

Sumqayıtlılar Zəfər Günündə şəhidlərin xatirəsini anıblar

DTX-nin Mədəniyyət Mərkəzində Zəfər Günü ilə bağlı konsert proqramı təşkil olunub

Azərbaycan Türk dünyasına mənsub olduğunu qürurla nümayiş etdirir ŞƏRH

Tələbə gənclər Zəfər və Dövlət Bayrağı günləri ilə əlaqədar silsilə tədbirlər keçiriblər

Ermənistan üzərində qazanılmış hərbi uğurlar beynəlxalq hüququn təntənəsidir ŞƏRH

Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyevdən

Vətən müharibəsi Azərbaycan xalqının, bütün dünya azərbaycanlılarının haqq savaşı idi

Zəfər Günü münasibətilə Berlində təntənəli tədbir təşkil olunub

“AzərEnerji”də Zəfər Günü ilə bağlı silsilə tədbirlər keçirilib

® “Azercell Cup 2024” qalibləri beynəlxalq olimpiadalara hazırlaşırlar

Zəfər Günündə hərbi orkestrlərin müşayiəti ilə yürüşlər keçirilib  YENİLƏNİB 3

Şuşa Zəfəri - Qələbəmizin təntənəsi ŞƏRH

Şuşanın azad edilməsi Vətən müharibəsinin həlledici anı və Zəfərin rəmzi oldu ŞƏRH

Media qurumlarının rəhbərləri və nümayəndələri COP29-a hazırlıqla bağlı yekun işlərlə tanış olublar

“Dinlər və ekoetika” kitabı işıq üzü görüb

Zəfər Günü münasibətilə Azərbaycanın Türkmənistandakı səfirliyində tədbir keçirilib VİDEO

Zəfər Gününə həsr olunan “Könlüm Qarabağda, könlüm Zəngəzurda” düşərgəsi təşkil edilib

Füzulidə Zəfər bayramı ağacəkmə aksiyası ilə başlayıb VİDEO

Qalib Azərbaycanın Zəfər günü - Məqalə

Gürcü politoloq: Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü təmin etməsi bütün geosiyasi dövr üçün mühüm hadisədir

İtaliyada nəqliyyat işçiləri tətil edirlər

Gürcüstanın valyuta ehtiyatları 1,4 milyard dollardan çox azalıb

Xarkovda Azərbaycanın Zəfər Gününə həsr edilən tədbir keçirilib

Anar Zeynalov: COP29-da qidaların 90 faizdən çoxunu yerli məhsullar təşkil edəcək

Azərbaycanın Zəfər Günü Daşkənddə qeyd edilib VİDEO

COP29 Məlumat mərkəzləri fəaliyyətə başlayıb

Leyla Mahmudova: İctimaiyyətə açıq olacaq Yaşıl Zona öz fəaliyyətinə noyabrın 11-də başlayacaq

Milli Qəhrəmanın tələbə qızı atasının məzarı önündə - Pedaqoji Universitetdə Zəfər silsiləsi

Şuşa şəhərinin tarixi və mədəniyyəti qədim əlyazmalarda və əski çap kitablarında

Azərbaycan xalqı tarixi Zəfərimizlə dünyaya yenidən gəlmiş oldu ŞƏRH