ELM VƏ TƏHSİL
BDU-105: Prezident təqaüdçülərinin sayına görə ölkədə birinci yerdə olan Hüquq fakültəsi
Bakı, 18 sentyabr, AZƏRTAC
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin “Azərbaycanın xalqının, Azərbaycan Respublikasının milli sərvəti, milli iftixarı” adlandırdığı Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) auditoriyalarında Azərbaycan elminin, ictimai fikrinin, dövlətçiliyinin formalaşmasında mühüm rol oynamış elm və dövlət xadimləri yetişib. BDU-nun dünyaşöhrətli məzunu, müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu Heydər Əliyev BDU-nun Tarix fakültəsinin məzunudur.
BDU-dan AZƏRTAC-a bildirilib ki, Hüquq fakültəsi uzun illərdən bəri respublikanın hüquq‐mühafizə orqanlarını, dövlət və hökumət (qeyri‐hökumət) qurumlarını yüksəkixtisaslı hüquqşünas kadrlarla təmin edir. Azərbaycanda hüquq elminin inkişafında bu fakültənin yetirmələrinin rolu danılmazdır. Bu gün də fakültə respublikada hüquq elminin inkişafında və bu sahə üzrə elmi‐pedaqoji kadrların hazırlanmasında aparıcı mərkəzdir.
Hüquq fakültəsi 1928‐ci il dekabrın 17-də BDU-nun Hüquq şöbəsinin bazasında yaradılıb. Fakültənin yaradılmasında universitetin rektoru (ilk azərbaycanlı rektoru), görkəmli ədib və dövlət xadimi Tağı Şahbazinin müstəsna xidmətləri olub.
BDU-nun və onun Hüquq fakültəsinin inkişafında yeni mərhələ 1969‐cu ildən başlanıb. Respublikanın rəhbəri Heydər Əliyevin təşəbbüsü nəticəsində hüquq təhsili və elmi sahəsində çalışan alimlərin milliləşdirilməsi sürətlə həyata keçirilib. O zaman əsas istiqamətlərdən biri cəmiyyətdə hüquqi təfəkkürün, hüquqi mədəniyyətin və hüquqi düşüncə tərzinin inkişafı idi. Respublika çərçivəsində 1970‐ci il dekabr ayının 4‐də qəbul edilmiş “Zəhmətkeşlərin hüquqi tərbiyəsini yaxşılaşdırmaq tədbirləri haqqında” qərar da məhz Ulu Öndərin rəhbərliyi və təşəbbüsü ilə həyata keçirilib. 1971‐ci ildə universitetdə ictimai əsaslarla işləyən Hüquq məsləhətxanası açılıb. Həmin vaxtdan etibarən fakültənin müəllim heyətinin respublikanın şəhər və rayonlarına davamlı olaraq ezam edilməsinə başlanılıb.
Vaxtilə Hüquq fakültəsinə qəbul olanlar əsasən partiya və digər dövlət orqanlarının yüksəkvəzifəli şəxslərinin övladları idi. Ulu Öndər respublika rəhbəri kimi bu ədalətsizliyi aradan qaldırdı və Hüquq fakültəsini tamamilə xalqın fakültəsinə çevirdi.
Müxtəlif vaxtlarda Hüquq fakültəsinə professorlar İsa Məmmədov (1980-1985), Firudin Səməndərov (1985‒1989, eləcə də 2007-2011-ci illərdə dekan vəzifəsini müvəqqəti icra edib), Məmmədxan Rəsulov (1989‐1998), Namiq Əliyev (2001-2002), Yusif Mehdiyev (2002-2003), Kamilə Sarıcalinskaya (2003-2007), Əmir Əliyev (2011-2022) rəhbərlik edib. 2022‐ci ildən Hüquq fakültəsinin dekanı hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zaur Əliyevdir.
Hazırda fakültədə 25‐dən çox hüquq elmləri doktoru və 100‐ə yaxın hüquq üzrə fəlsəfə doktoru olmaqla 120‐dən artıq professor‐müəllim fəaliyyət göstərir. Hüquq ixtisası üzrə Avropa, ABŞ, Türkiyə və digər xarici dövlətlərdə təhsil almış azərbaycanlı məzunlar da bu gün fakültədə tədris prosesini uğurla aparırlar.
Fakültədə tədris bakalavriat, magistratura və ikipilləli doktorantura səviyyələri üzrə Azərbaycan, ingilis və rus dillərində həyata keçirilir. Bakalavriat səviyyəsi üzrə 1600-dən, magistratura səviyyəsi üzrə 200-dən artıq tələbə təhsil alır, doktoranturada isə 100-dən çox tədqiqatçı hüquq elminin müxtəlif sahələri üzrə elmi tədqiqat işi yerinə yetirir.
Prezident təqaüdçülərinin sayına görə fakültə ölkədə və BDU‐da birinci yerdədir.
Hüquq fakültəsi ABŞ, Almaniya, Rusiya, Türkiyə, Ukrayna, Gürcüstan, Qazaxıstan və digər ölkələrin elm‐təhsil ocaqları ilə geniş əlaqələr qurub. ABŞ-ın Tüleyn Universiteti Hüquq fakültəsi ilə BDU-nun Hüquq fakültəsi arasında dəniz və enerji hüququ sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağı niyyət protokolu imzalanıb. Bu fakültələrin birgə iki beynəlxalq konfransı keçirilib. Hazırda isə fakültənin magistraturasında dəniz və enerji hüququ ixtisası üzrə Qazaxıstanın Əl‐Fərabi adına Universiteti ilə ikili diplom üzrə əməkdaşlıq həyata keçirilir.
BDU ilə Almaniyanın Maks Plank adına Beynəlxalq və Müqayisəli Cinayət Hüququ İnstitutu arasında imzalanmış memorandumlara əsasən Hüquq fakültəsində transmilli cinayət hüququ ixtisası üzrə magistratura təhsili həyata keçirilir. Magistraturanın Avropa hüququ ixtisaslaşması Almaniyanın Vürzburq Universiteti ilə BDU arasında imzalanmış memorandumlara əsasən qurulub. Otuzdan çox məzuna BDU-nun diplomu ilə yanaşı, Avropa hüququ ixtisaslaşması üzrə Vürzburq Universitetinin diplomları verilib. Fransanın Lion‐2 Universiteti ilə əqli mülkiyyət hüququ magistratura ixtisaslaşması sahəsində də ikili diplom proqramı üzrə magistr hazırlanır.
Fakültənin tarixində ilk dəfə olaraq 2023-cü ildə müəllim və tələbə heyətinin Avropa Şurasının (AŞ) təşkilatçılığı ilə Strasburq şəhərinə AŞ-nin mənzil‐qərargahına təlim səfəri baş tutub. Eləcə də fakültənin tarixində ilk dəfə olaraq “Tələbədən tələbəyə” layihəsinin icrasına başlanılıb. Əsas məqsədi tələbələrin tədris prosesinə cəlb edilməsi işinin təşkilindən ibarət olan bu layihə çərçivəsində xüsusi təlim keçmiş yuxarı kurs tələbələri tərəfindən aşağı kurs tələbələri üçün hüquqa dair müxtəlif mövzular üzrə interaktiv təlimlər keçirilir.
Son iki il ərzində Hüquq fakültəsi tərəfindən onlarca dərslik, dərs vəsaiti, monoqrafiya, proqram nəşr olunub. Bu əsərlərin əksəriyyəti Ulu Öndər Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə və Hüquq fakültəsinin 95 illiyinə həsr edilib.
Hüquq fakültəsinin məzunları olan Vətən müharibəsi iştirakçılarına xüsusi qayğı göstərilməsi də tələbələrə vətənpərvərlik hissinin aşılanmasının bariz nümunəsidir. Bu istiqamətdə işlər çərçivəsində fakültənin kollektivi onlarla mütəmadi görüşlər təşkil edir. Qazilər, eləcə də Hüquq fakültəsinin məzunu, ölümündən sonra “Vətən uğrunda”, “Füzulinin azad olunmasına görə” medalları və 3‐cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edilmiş şəhid Ceyhun Şalıyevin ailəsi Zəfər Günü münasibətilə təşəkkürnamə ilə təltif ediliblər.
2024-cü ildə fakültənin keçirdiyi önəmli tədbirlərdən biri də Respublika Hüquq Olimpiadası olub. Ulu Öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümü ərəfəsində keçirilmiş bu olimpiada formatına və hüququn bütün əsas sahələrini əhatə etməsinə görə respublikamızda ilk dəfə təşkil edilib.
İstər ayrı-ayrı tədbirlərdə, istərsə də tələbələr qarşısında mütəmadi çıxışları zamanı fakültənin professor-müəllim heyəti Ümummilli Lider Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərlik etdiyi dövrdə elmin inkişafına böyük diqqət və qayğı göstərdiyini, respublikamızda elmin sürətli inkişaf mərhələsinin, köklü hüquqi islahatların məhz Ulu Öndərin adı ilə bağlı olduğunu, Ulu Öndərin başladığı səmərəli islahatların Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirildiyini, dövlətimizin başçısının imzaladığı aktların elm və təhsilin dinamik inkişafını təmin etdiyini xüsusi vurğulayır.
Bu il 105 illiyi qeyd olunan Bakı Dövlət Universitetinin 96 illik tarixə malik Hüquq fakültəsi ölkəmizdə hüquqşünas kadrların yetişdirildiyi, hüquq elminin aktual problemlərinin tədqiq olunduğu əsas mərkəz kimi fəaliyyətini bundan sonra da davam etdirəcək.