Bakı, 20 sentyabr, AZƏRTAC

“Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanın iqtisadi müstəqilliyi üçün çox önəmli rol oynayıb. “Əsrin müqaviləsi”nin bağlandığı dövrə, ölkədəki mövcud vəziyyətə nəzər yetirdikdə bu sənəd bir nicat yolu olduğunu görərik.

Bunu AZƏRTAC-a açıqlaması zamanı iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli söyləyib.

Ekspertin sözlərinə görə, Azəri-Çıraq-Günəşli yataqları üzrə üç ayrı müqavilə ətrafında danışıqlar gedirdi və məhz konsorsium yaradılması ideyası Ulu Öndərə məxsus olub.

“O zaman biz yeni müstəqillik qazanmış bir ölkə olaraq, ciddi maliyyə məhdudiyyətlərimiz var idi. 1993-1995-ci illər Azərbaycanda ciddi inflyasiya, qıtlıq dövrü idi. Ərazi bütövlüyümüz ciddi pozulmuşdu, suverenliyimiz təhlükə altına düşmüşdü. Ölkəmiz dağılmaq ərəfəsində olan zaman “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması Azərbaycan üçün sonradan maliyyə imkanlarının yaranması, iqtisadi, sosial inkişafa gətirib çıxartdı, eyni zamanda, bu müqavilə Azərbaycanın qorunmasına vəsilə oldu. Çünki ciddi sürətdə ölkəmizin həm cənub, həm şimal, həm də şimal-qərbində separatizm formalaşmışdı, paralel olaraq Qarabağda gedən döyüşlərdə böyük itkilər verirdik. Bu baxımdan “Əsrin müqaviləsi” ölkələrlə siyasi əlaqələrin qurulmasına da imkan verdi. Sonradan bizə önəmli maliyyə resurslarının cəlbinə, ixracımızın artmasına, əlaqələrimizin formalaşmasına imkan yaratdı”, - deyə ekspert bildirib.

“Əsrin müqaviləsi”nin postsovet ölkələrinin xarici neft şirkətləri ilə imzaladığı ilk beynəlxalq saziş olduğunu diqqətə çatdıran ekspert bu gün suverenliyimizin və ərazi bütövlüyümüzün bərpasında da bu mühüm sənədin müəyyən rol oynadığını deyib: ““Əsrin müqaviləsi”nin bağlanması ilə Dövlət Suverenliyi Gününün eyni günə düşməsi həm təsadüf ola bilər, həm də ciddi məntiqi səbəb-nəticə əlaqələri var. Çünki “Əsrin müqaviləsi” nəticəsində Azərbaycanın ixracat gəlirlərinin əhəmiyyətli hissəsini bu gün də neft və qaz sahəsi təşkil edir. Sonradan təbii qaz sənayesinində inkişaf etdirilməsi, sırf neftdən gələn gəlirlər nəticəsində oldu. Neftin ixracından əldə olunan gəlirlər hesabına ölkə yoxsulluğu azaltdı, məşğulluğu artırdı, infrastruktur yaratdı. Sovet dövründən qalmış və dağılmış infrastruktur tamamilə yeniləndi, eləcə də su, elektrik, qaz təchizatının səviyyəsi yüksəldi. Ölkəmizin sosial-iqtisadi baxımdan vəziyyəti yaxşılaşdı, güclü ordusu formalaşdırıldı, hərbi gücümüz artdı. Bunun nəticəsində ölkəmizin ərazi bütövlüyü, sonradan suverenliyimiz bərpa olundu. Bu gün də Azərbaycanın ixracında məhz “Əsrin müqaviləsi”nin birbaşa və dolayı nəticəsi olan neft və qaz gəlirləri əhəmiyyətli rol oynayır, Azərbaycanın büdcəsinin formalaşmasında, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpasında bu gəlirlərdən istifadə olunur”.