CƏMİYYƏT
TƏBİƏTİN NEMƏTLƏRİ İLƏ MÜALİCƏ OLUNUN
ANKARA. Yüksək texnologiyalar əsrinin və daimi psixoloji gərginliyin ayrılmaz əlamətinə çevrilən ürək xəstəliklərini təbiətin nemətləri ilə müalicə etmək lazımdır. Türk dietoloqları əmindirlər ki, bu nemətlər ürəyin əsas “qoruyuçusu və reanimatorudur”.
Onlar deyirlər ki, hər gün 10 pay yaşıl noxud və pomidor salat yemək ürəyin fəaliyyətini yaxşılaşdırır və kişilərdə prostatit xəstəliyi riskini 35 faiz azaldır.
Kəpəkdən bişirilmiş çörək ürək xəstəliklərinə qarşı çox əladır. Lakin onu gündə 12 qramdan artıq yemək məsləhət görülmür.
Türk həkimləri bildirirlər ki, gilas orqanizmi xərçəng xəstəliklərindən qoruyur, qan dövranını və ürəyin fəaliyyətini normallaşdırır.
Xiyar isə pəhriz saxlayanların əsas köməkçisidir. O, qanda xolesterini azaldır və ürək əzələlərini möhkəmləndirir. Türk dietoloqları xiyarı qabığını soymadan yeməyi məsləhət görürlər, çünki ürəyi möhkəmləndirən maddələr məhz onun qabığındadır.
Hər gün hökmən sarımsaq yemək lazımdır. O, əsəb sisteminin işini normallaşdırır və bir çox azar-bezara, o cümlədən ürək və xərçəng xəstəliklərinə qarşı təsirli vasitədir.
Bir neçə dilim yemiş orqanizmin S vitamininə olan gündəlik tələbatını ödəyir. Ürək və böyrək xəstəliklərinin müalicəsi üçün təbiətin bu nemətindən tez-tez istifadə edilir.
Bu, şaftalıya da aiddir. Onun karotinlə zəngin olan qabığı ürəyi möhkəmlətmək üçün ideal vasitədir.
Türk həkimləri ürək xəstəliklərinin müalicəsi üçün daha bir resept təklif edirlər. Onlar gündə iki stəkan çay içməyi, dörd alma, beş baş soğan və yeddi portağal yeməyi məsləhət görürlər. Bu pəhrizi çox hesab edənlər bir dilim qarpız, 125 qram hind toyuğu əti və ya bir badə qırmızı şərabla kifayətlənə bilərlər.
X X X
PRETORİYA. Keyptaunda Kristian Barnardın xəstəxanasında donor ürəyi köçürülmüş zimbabveli Temi Stokleus demişdir: “Mən hələ də inanmıram ki, sağ qalmışam”.
İnsana ürək köçürülməsinin pioneri Barnardın adını daşıyan xəstəxanada bu cür əməliyyatlar uzun illərdən bəri müntəzəm olaraq aparılır. Lakin belə əməliyyatlar hələ heç də adi hala çevrilməmişdir. Axı, hər bir əməliyyatın arxasında insanların mürəkkəb taleləri və Kristian Barnardın başladığı işi layiqincə davam etdirən və genişləndirən cərrahların yüksək peşəkar əməyi durur.
İTAR-TASS-ın verdiyi xəbərə görə, Cənubi Afrika Respublikası ilə qonşu Zimbabvenin 48 yaşlı sakini Stokleus ötən ilin sentyabr gecələrindən birində ürəyində kəskin ağrılar hiss etmişdir. Ona Zimbabve xəstəxanalarında heç nə ilə kömək edə bilməmişlər. Belə olduqda onu Keyptaundakı Kristian Barnard adına xəstəxananın ürək cərrahiyyəsi şöbəsinə aparmışlar. Həkimlər xəstəni müayinədən keçirərkən müəyyən etmişdilər ki, ürəyin əslində yalnız onda bir hissəsi fəaliyyət göstərir. Belə vəziyyətdə təkcə bir çarə - donor ürəyi əldə olunana qədər xəstəyə “Berlin ürəyi” ilə yaşamağı təklif etmək qalırdı. Bu süni ürək orqanizmə daxildən deyil, xaricdən qoşulur və qan dövranını təmin edir.
Cərrah doktor Vilyam Koen bildirmişdir ki, süni ürəkli xəstəyə donor ürəyi köçürülməsi əməliyyatı CAR-da ilk dəfə aparılmışdır. Koen hesab edir ki, onun yeni ürək qoyulmuş xəstəsi bundan sonra da normal, adi ömür sürəcəkdir və hətta daha bir övlad dünyaya gətirə bilər.
X X X
HELSİNKİ. Finlandiyanın qida məhsullarına nəzarət üzrə milli agentliyinin nümayəndəsi xanım Mayya Hataka İTAR-TASS-ın müxbirinə bildirmişdir ki, ölkənin qida məhsullarına nəzarət laboratoriyalarından biri Almaniyanın “Vixa” firmasının istehsal etdiyi Şato şokoladında salmonellez xəstəliyi törədiciləri aşkara çıxarmışdır.
Agentlikdə bildirmişlər ki, Avropanın müxtəlif bölgələrində 300-dək adam həmin bakteriyalarla yoluxmuşdur. Almaniya və Fransada da bu şokoladın tərkibində xəstəlik törədiciləri aşkara çıxarılmışdır. Lakin Mayya Hataka demişdir ki, hələlik Finlandiyada salmonellezlə xəstələnmə halı qeydə alınmayıbdır.
Almaniya, İsveç və Finlandiyanın apardıqları tədqiqatlar zamanı Şato şokoladının bir neçə növündə salmonellez törədiciləri tapılmışdır.
Finlandiyanın qida məhsullarına nəzarət üzrə milli agentliyi bütün bələdiyyələrə xəbərdarlıq etmişdir ki, Şato markalı şokoladın ölkə mağazalarında satış üçün təklif olunan bütün növlərini yoxlamaq lazımdır.