Dünən respublika Prezidenti Heydər Əliyev İsrailin aparıcı kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrindən ibarət heyəti qəbul edərkən bildirmişdir: “Azərbaycan İsrail ilə ticarət-iqtisadi əlaqələri fəallaşdırmaq niyyətindədir”. Nümayəndə heyəti bir gün əvvəl Bakıya respublikada ictimai-siyasi vəziyyətlə və onun yəhudi icmasının həyatı ilə tanış olmaq üçün gəlmişdir. Onun səfəri üç gün davam edəcək.

Azərbaycan dövlətinin başçısı həmçinin demişdir ki, iqtisadi xarakterli məsələləri, habelə hər iki ölkənin digər sahələrdə əməkdaşlığını, o, İsrailə özünün rəsmi səfəri zamanı müzakirə etməyi planlaşdırır. Azərbaycan Prezidenti İsrailə ölkənin Prezidenti Ezer Vetysman tərəfindən dəvət olunmuş və bu səfər cari il oktyabr ayının ikinci yarısı üçün nəzərdə tutulmuşdur. Respublika rəhbəri ümid edir ki, onun səfəri iki dövlət arasında çoxtərəfli və qarşılıqlı surətdə faydalı münasibətlərin inkişafına xidmət edəcəkdir.

Görüş zamanı Azərbaycan Prezidenti respublika rəhbərliyinin xarici siyasət konsepsiyasından ətraflı danışmışdır. Bu konsepsiya dünyanın bütün dövlətləri ilə qarşılıqlı fayda və təbii olaraq, onlardan hər birinin mənafeyinə hörmət bəslənməsi əsasında bərabərhüquqlu və çoxtərəfli əlaqələr yaradılmasından ibarətdir. Heydər Əliyev bununla əlaqədar nəzərə çarpdıraraq demişdir: “Biz qonşu ölkələrlə münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verir və hesab edirik ki, bu münasibətlər normal olmalı, dostluq xarakteri daşımalıdır”.

Dövlətin başçısı Ermənistanla münasibətlərlə əlaqədar təəssüfləndiyini bildirmiş və qeyd etmişdir ki, Azərbaycan müharibənin tezliklə qurtarması uğrunda çıxış edir. Münaqişə zonasında bütün hərbi əməliyyatların dayandırılması və Ermənistanla dinc, mehriban qonşuluq münasibətləri yaradılması mövqeyində durmuşdur.

Heydər Əliyev mayın 12-dən münaqişə zonasında müvəqqəti barışığa əməl olunmasını, habelə bu çox mürəkkəb problemin tənzimlənməsində Rusiyanın və ATƏM-in Minsk qrupunun fəal vasitəçilik rolunu müsbət amillər kimi qiymətləndirmişdir. O demişdir ki, bütün hərbi əməliyyatların dayandırılması haqqında böyük siyasi saziş (BSS) bağlanması məqsədilə hazırda tərəflər danışıqlar aparırlar. Onun dediyi kimi, Azərbaycanın tələbləri bunlardan ibarətdir: Ermənistanın silahlı birləşmələri işğal edilmiş ərazilərdən çıxarılmalı, bir milyon nəfərdən çox qaçqın buraya qayıtmalı, respublikanın ərazi bütövlüyü və sərhədlərinin toxunulmazlığı təmin olunmalıdır. Azərbaycan Prezidenti bunu istisna etmir ki, Dağlıq Qarabağın statusu məsələsinə də baxıla bilər. Heydər Əliyev bildirmişdir: “Respublikanın bu bölgəsində yaşayan ermənilər Azərbaycan dövlətinin vətəndaşlarıdır, onlar milli azlıq təşkil edirlər və Azərbaycan dövləti onların tam təhlükəsizliyinə təminat verir”. Bununla bərabər o hesab edir ki, münaqişənin gedişində ev-eşiyindən qovulmuş azərbaycanlılar buraya qaytarılmalıdır. Dövlətin başçısı qeyd etmişdir ki, Dağlıq Qarabağın statusu məsələsinin müzakirəsi zamanı həmin məsələyə də baxılacaqdır. O demişdir: “Təbiidir ki, biz dünya birliyinin həmrəyliyinə və köməyinə, respublikada baş verən mürəkkəb proseslərə obyektiv münasibət, o cümlədən də İsrail dövləti və onun ictimaiyyəti tərəfindən obyektiv münasibət göstəriləcəyinə ümid bəsləyirik”.

Prezident nəzərə çarpdırmışdır ki, iqtisadiyyat sahəsində respublikanın strateji xətti islahatlar aparmaqdan və bazar prinsiplərini bərqərar etməkdən ibarətdir. O bildirmişdir: “Dövlət quruculuğu və cəmiyyətin həyatı sahəsində biz hüquqi dövlət quruculuğu, azadlıq və demokratiya, siyasi plüralizm prinsiplərinin bərqərar edilməsi, şəxsiyyətin hüquqlarının təmin olunması mövqelərində möhkəm dayanmışıq, həm də dünya təcrübəsinə arxalanırıq”. Heydər Əliyev Azərbaycan dövlətinin çoxmillətli tərkibini müsbət hal sayır. Burada bütün vətəndaşlar bərabər hüquqlara malikdirlər.

Dövlətin başçısı demişdir: “Azərbaycanın yəhudi icması cəmiyyətimizin bir hissəsidir. Onun nümayəndələri XX əsrdə Azərbaycanda elm və incəsənətin, texnika və iqtisadiyyatın inkişafında böyük rol oynamışlar. Bu isə burada yüksək qiymətləndirilir və Azərbaycan xalqı bunu heç vaxt unutmayacaqdır”.

Azərbaycan Prezidenti İsrail jurnalistlərinin Xəzər şelfində neft yataqlarının birgə işlənməsi haqqında Qərb konsorsiumu ilə bağlaşma imzalanmasının perspektivləri barədə suallarına da cavab vermişdir. Onun dediyinə görə, indi tərəflər Amerikanın Hyuston şəhərində bu sənədin mətni üzərində işləyirlər. Bununla əlaqədar Heydər Əliyev həmçinin nəzərə çarpdırmışdır ki, Azərbaycan öz milli mənafelərini əsas tutaraq, xarici şirkətlərlə hər hansı əməli əməkdaşlığa hazırdır.

Görüşdə xarici siyasət məsələləri üzrə dövlət müşaviri Vəfa Quluzadə, İsrailin respublikadakı səfiri Eliezer Yotvat, “Soxnut” Ümumdünya Yəhudi Agentliyinin Bakıdakı nümayəndəliyinin başçısı Lev Bardani iştirak etmişlər.

Aslan Aslanov

AZƏRTAC-ın müxbiri