Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev hava limanından birbaşa İstanbuldakı “Çırağan” sarayına gəldi. Günortadan sonra bu möhtəşəm sarayda türk dövlətləri rəhbərlərinin ikinci zirvə toplantısı öz işinə başladı.

Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkmənistan və Türkiyənin dövlət başçılarının və nümayəndə heyətlərinin iştirak etdiyi toplantını Türkiyə Respublikasının Prezidenti Süleyman Dəmirəl açdı. O, dövlət başçılarını, nümayəndə heyətlərinin üzvlərini və mətbuat işçilərini mehribanlıqla salamladı, bu mühüm tədbirdə iştirak etdiklərinə görə onlara minnətdarlığını və səmimi təşəkkürünü bildirdi.

Qeyd edildi ki, türk dövlətlərinin ilk belə zirvə toplantısı 1992-ci ildə Ankarada keçirilmişdir. Kökü, tarixi, mədəniyyəti və dili eyni olan bu qardaş ölkələrin ikinci zirvə toplantısı iştirakçı ölkələrin müxtəlif sahələrdə qarşılıqlı surətdə faydalı əlaqələr qurmasında mühüm rol oynayacaqdır. Bütün qardaş cümhuriyyətlər dünya dövlətləri ilə sıx əlaqələr, iqtisadi, ticarət və digər sahələrdə əməkdaşlığı genişləndirəcəklər. Qardaş respublikalar arasında əlaqələrin möhkəmləndirilməsi üçün xeyli layihələr işlənib hazırlanmış və bu sahədə iş davam etdirilir. Nəzərdə tutulur ki, iştirakçı dövlətlər arasında nəqliyyat əlaqələrinin, informasiya mübadiləsinin dünya sisteminə qoşulması istiqamətində yeni addımlar atılsın.

Qardaş ölkələrin malik olduğu zəngin təbii sərvətlərin birgə istifadəsinə, dünya dövlətlərinin cəlb olunmasına və bu ehtiyatlardan iştirakçı ölkələrin iqtisadi inkişafı üçün qarşılıqlı fayda götürülməsinə xüsusi diqqət yetiriləcəkdir. Bütün bunlar isə ölkələrimiz arasında iqtisadi əlaqələrin daha da sıxlaşdırılmasına şərait yaradacaqdır. Bu mənada Orta Asiyada Azərbaycan neftinin birgə istismarı və nəqli ən faydalı və perspektivli imkanlara malik işdir. Dünyanın ən iri dövlətləri, habelə nüfuzlu şirkətləri ilə əlaqələr qurulması, qarşılıqlı surətdə faydalı müqavilələr bağlanması qardaş respublikaların iqtisadi əməkdaşlığında mühüm yer tuta blər.

Qeyd edildi ki, zirvə toplantısının iştirakçısı olan dövlətlər, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının və digər beynəlxalq təşkilatların sənədlərində nəzərdə tutulan tələblərə və normalara hörmətlə yanaşırlar və gələcəkdə də bu istiqamətdə hərəkət edəcəklər.

Ermənistanın Azərbaycan torpqlarının 20 faizini işğal etməsindən və bunun nəticəsində bir milyondan çox azərbaycanlının qaçqın vəziyyətində yaşamasından da söhbət açıldı. Qeyd olundu ki, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə sülh yolu ilə son qoyulmalıdır. Toplantıda belə bir yekdil fikir söyləndi ki, ümumən Qafqazdakı vəziyyət Türkiyə ilə Orta Asiya arasında, Orta Asiya ilə Avropa arasında münasibətlərə ciddi əngəl törədir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev zirvə toplantısında çıxış etdi. Oktyabrın 19-da zirvə toplantısının işi İstanbul bəyannaməsinin imzalanması ilə davam etdirildi. Sonra toplantının iştirakçısı olan türk dövlətlərinin başçıları çıxış etdilər.

İlk söz Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevə verildi.

Bəyannamənin imzalanması mərasimində digər türkdilli dövlətlərin başçıları da çıxış etdilər.

Sonra mətbuat konfransı keçirildi.

Azərbaycan Prezidenti İstanbulda olarkən Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayevlə və Türkiyə Prezidenti Süleyman Dəmirəllə təkbətək görüşlər keçirdi.

Türkdilli dövlətlərin iqtisadi, siyasi, mədəni həyatında mühüm rol oynayacaq ikinci zirvə toplantısı xalqlarımız arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin daha da möhkəmləndirilməsinə, qarşılıqlı surətdə faydalı əməkdaşlığın genişləndirilməsinə güclü təkan verəcəkdir. Müstəqillik, suverenlik, ərazi bütövlüyünə hörmət, daxili işlərə qarışmamaq prinsiplərini rəhbər tutan zirvə toplantısının iştirakçıları zor işlətməklə dövlətlərin ərazi bütövlüyünə qəsd olunmasını və onların sərhədlərinin dəyişdirilməsini yolverilməz hesab etdilər, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsini BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələri əsasında dincliklə aradan qaldırmağın zəruriliyini xüsusi qeyd etdilər.

Oktyabrın 19-də Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Vətənə qayıtdı. Prezidenti bu səfərdə xarici işlər naziri Həsən Həsənov, dövlət müşavirləri Vəfa Quluzadə, Qabil Hüseynli və digər rəsmi şəxslər, alimlər, yazıçılar, mətbuat nümayəndələri müşayiət edirdilər.

Aslan Aslanov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Bakı-İstanbul-Bakı