Bakı, 14 noyabr, Emil Məlikov, AZƏRTAC

Bildiyiniz kimi, 2023-cü ildə Azərbaycan kinematoqrafiyasının 125 illiyi qeyd olunacaq. Bu illər ərzində Azərbaycan kinematoqrafiyası şərəfli, şöhrətli inkişaf yolu keçib. Azərbaycan kinosunun inkişafı, səmərəli fəaliyyəti və formalaşması ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. 1969-cu ildə Heydər Əliyev Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçildikdən sonra Azərbaycanda bütün sahələr dinamik, geniş və səmərəli inkişaf etməyə başlayır. Təbii ki, Azərbaycan kinematoqrafiyası da mədəniyyətimizin tərkib hissəsi kimi inkişaf yoluna qədəm qoyur.

Bu sözləri AZƏRTAC-ın müxbirinə Azərbaycan Dövlət Film Fondunun direktoru, Əməkdar incəsənət xadimi Cəmil Quliyev söyləyib.

Ulu öndər Heydər Əliyevin ölkəmizdə kino sənətinin inkişafı naminə çoxşaxəli təşəbbüslərindən, sənət adamlarına diqqət və qayğısından danışan Fondun direktoru deyib: “Ulu öndər Heydər Əliyevin səyi və zəhməti nəticəsində Azərbaycan kinosunun maddi-texniki bazasının yaxşılaşdırılması, kino şəbəkəsinin inkişafı, yeni kinoteatrların tikilməsi, eyni zamanda, mühüm tarixi filmlərin ərsəyə gəlməsi istiqamətində bir çox işlər görülüb. 1976-ci ildə Azərbaycanda milli kinosunun geniş şəkildə yubileyi qeyd olundu. Həmin dövrdə Azərbaycan kinosunun tarixi 1916-cı ildən götürüldü. Yəni həmin ildə Azərbaycanda ilk səssiz “Neft və milyonlar səltənətində” filmi çəkilmişdi. Yubiley tədbirlərinə SSRİ-dən və xarici ölkələrdən qonaqlar dəvət olunmuşdu və xüsusi sərəncam verilmişdi. Bu sərəncamlara əsasən, "Azərbaycanfilm" kinostudiyası üçün yeni texnika və nəqliyyat vasitələri alındı, eyni zamanda, "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının inkişafına böyük diqqət yetirildi. Məhz ötən əsrin 70-ci illərdə Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində Azərbaycanda mühüm tarixi filmlər çəkildi. Bunların sırasında rejissor Həsən Seyidbəylinin “Nəsimi”, rejissor Tofiq Tağızadənin “Dədə Qorqud”, rejissor Eldar Quliyevin “Babək” və “Nizami” filmlərini qeyd edə bilərik ki, bu ekran əsərləri geniş tamaşaçı rəğbəti qazandı və bir çox ümumittifaq festivallarda mükafatlara layiq görüldü. 1979-cu ildə rejissor Rasim Ocaqovun kinodramaturq Rüstəm İbrahimbəyovun ssenarisi əsasında çəkdiyi “İstintaq” filmi Heydər Əliyevin köməyi və səyi nəticəsində ekranlara buraxıldı, həmçinin bu film SSRİ Dövlət mükafatına layiq görüldü".

Cəmil Quliyevin sözlərinə görə, ulu öndər Heydər Əliyev Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun üzvü kimi SSRİ Nazirlər Sovetinin birinci müavini vəzifəsində çalışarkən 1984-cü ildə Moskvada bütün SSRİ-nin kinematoqrafçılarını toplayaraq böyük bir tədbir keçirib. O zaman Heydər Əliyev SSRİ kinematoqrafiyasına da Nazirlər Sovetinin birinci müavini kimi rəhbərlik edirdi. Ulu Öndər bu toplantıda mühüm bir məruzə ilə çıxış etdi. O, məruzəsində SSRİ kinematoqrafiyasının vəzifələrindən, onların qarşısında duran məqsədlərdən danışdı. Heydər Əliyev SSRİ-də gənclər və yeniyetmələr üçün yeni filmlərin çəkilməsi, kinoşünaslığın inkişafı, beynəlxalq festivalların təşkil olunması, kinematoqrafiyanın maddi-texniki bazasının yaxşılaşdırılması, ssenari kollegiyalarının genişlənməsi və yeni ssenarilərin, eyni zamanda, yeni kinodramaturqların kino prosesinə cəlb olunması, yeni mövzuların, həmçinin formaların axtarışı və s. bu kimi mühüm məsələləri qaldırdı.

Bu çıxışdan sonra sovet kinematoqrafçıları çox böyük ruh yüksəkliyi ilə çalışmağa başladılar. Onlar Heydər Əliyevin bu çıxışını yüksək qiymətləndirdilər.

Dövlət Film Fondunun direktoru qeyd edib ki, Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra ulu öndər Heydər Əliyev 1993-cü ildə yenidən siyasi hakimiyyətə gəldiyi dövrdən başlayaraq Azərbaycan kinematoqrafiyası öz inkişafının yeni mərhələsinə qədəm qoyub: “Azərbaycanda yenidən kinematoqrafiyaya vəsait ayrıldı, yeni filmlər çəkilməyə başlanıldı. Həmin dövrdə, həmçinin Dövlət Film Fondu yaradıldı. Heydər Əliyevin 2000-ci il dekabrın 18-də imzaladığı müvafiq Sərəncama əsasən Azərbaycanda “Kino Günü” təsis olundu. Artıq Azərbaycan kinematoqrafçılarının, kino işçilərinin peşə bayramı qeyd olunmağa başlandı. Həmin dövrdə Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə görkəmli yazıçımız İlyas Əfəndiyevin əsəri əsasında “Hökmdarın taleyi” tarixi filmi çəkildi. Eyni zamanda, görkəmli yazıçımız Hüseyn Cavidə həsr olunmuş “Cavid ömrü” filmi ekranlaşdırıldı. Bütün bunlar Heydər Əliyevin daim kinematoqrafiya sahəsinə, eləcə də kinematoqrafçılara diqqət və qayğısının göstəricisi idi. Bir daha xüsusi olaraq qeyd etmək istəyirəm ki, ümummilli lider Heydər Əliyev hər zaman Azərbaycan kinosunun qayğısına qalıb və milli kinematoqrafiyanın hamisi olub”.