RƏSMİ XRONİKA
İQTİSADİ İNKİŞAF NAZİRİ HEYDƏR BABAYEVİN ÇIXIŞI
Bu ilin iki ayında xarici ticarət dövriyyəsi 28 faiz, ixrac 11 faiz artıb. 2007-ci ilin ilk üç ayının yekunları göstərir ki, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi iqtisadi islahatlar siyasəti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi altında uğurla davam etdirilir. Bu ilin birinci rübündə ümumi daxili məhsulun artımı 39,7 faiz təşkil etmişdir. Ölkəmiz ötən il olduğu kimi, bu göstəriciyə görə dünyada ön sıralardadır. Belə yüksək inkişaf templəri bir tərəfdən transmilli layihələrin uğurla həyata keçirilməsi, neft hasilatının və ixracının artması ilə bağlıdırsa, digər tərəfdən qeyri-neft sahələrinin inkişafına, investisiya mühitinin daha da yaxşılaşdırılmasına, dünyanın aparıcı iqtisadi mərkəzləri ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsinə yönəldilmiş siyasətin real nəticəsidir.
Neft-qaz hasilatının artması, Heydər Əliyev adına Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərinin fəaliyyətə başlaması, Cənubi Qafqaz qaz kəmərinin inşasının yekunlaşması, həmçinin Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun yaxın gələcəkdə inşası gəlirlərin əhəmiyyətli dərəcədə artmasına və ölkəmizin davamlı inkişafına əlverişli zəmin yaradır.
İqtisadiyyatın aparıcı sahəsi olan neft-qaz sektorundakı yüksəliş öz növbəsində, digər istehsal sahələrinə də müsbət təsir göstərir. Bu ilin birinci rübündə sənaye məhsulunun ümumi artımı 38,6 faiz təşkil etmişdir. Azərbaycanın ümumi daxili məhsulunda böyük xüsusi çəkiyə malik olan xidmətlər sferasında son illərdə ciddi yüksəliş müşahidə olunur. Cari ilin birinci rübündə ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə yük daşımaları 18,2 faiz, rabitə xidmətləri 16,6 faiz, əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin həcmi 37,6 faiz artmışdır. Bu sahədəki artım bir tərəfdən istehsalın inkişafı ilə bağlıdırsa, digər tərəfdən əhalinin maliyyə imkanlarının yaxşılaşdırılmasından xəbər verir. Ölkəmizin maliyyə imkanlarının genişlənməsi, investisiya mühitinin daha da yaxşılaşması ilə bağlı görülən tədbirlər investisiya qoyuluşunun artmasına müsbət təsir göstərməkdədir. Hesabat dövründə əsas kapitala yönəldilən investisiyalar təxminən 12,3 faiz artmışdır. Burada əhəmiyyətli məqam ondan ibarətdir ki, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə qeyri-neft sahələrinə investisiya qoyuluşunun həcmi 37,7 faiz artmışdır.
Yeri gəlmişkən qeyd etmək istərdim ki, ölkəmizin başçısının Sərəncamı ilə yaradılmış Dövlət İnvestisiya Şirkətinin qeyri-neft sahələrinə investisiya qoyuluşlarının artımı ilə bağlı fəaliyyəti genişlənməkdədir. Azərbaycan İnvestisiya Şirkətinin yaradılması ölkə təcrübəsi üçün yeni olan maliyyələşdirmə mexanizminin tətbiqinin bu istiqamətdə aparılan ardıcıl dövlət siyasətinin növbəti uğurlu addımı hesab etmək olar. Ötən müddətdə şirkət 50-dən artıq layihə üzrə təhlili işləri, yerli və xarici tərəfdaşlarla danışıqlar aparmış, bir neçə layihənin icrasına artıq başlamışdır. Konkret olaraq, şirkətin Müşahidə Şurası ilk investisiya qoyuluşunun həyata keçirilməsinə qərar vermişdir. Bu investisiya qoyuluşu ölkədə süd və süd məhsullarının, təbii şirələrin istehsalına, habelə ixracının genişləndirilməsi ilə bağlıdır. Burada investisiya qoyuluşunun obyekti kimi müvafiq sahə üzrə ölkədə aparıcı mövqelərdən birini tutan “Milk Pro” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti çıxış edir. Tərəfdaş kimi isə Avropanın Yenidənqurma və İnkişaf Bankı ilə birlikdə işlər aparılır. Layihədə Bakı şəhərində yeni süd zavodunun inşası və Göyçayda yerləşən süd zavodunun beynəlxalq standartlara cavab verən məhsul istehsalının təmin ediılməsi üçün zəruri olan yenidənqurma işlərinin aparılması nəzərdə tutulmuşdur.
Qida sənayesində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan başqa bir layihə çərçivəsində “Azərsun Holdinq” Şirkətlər Qrupunun iştirakı ilə gündəlik istehlak gücü 100 ton və daha artıq olan yodlaşdırılmış və saflaşdırılmış duz istehsalı zavodunun inşası planlaşdırılır.
Bakıda, ölkənin digər şəhər və rayonlarında abadlıq işlərinin aparılması, habelə digər inşaat layihələrinin həyata keçirilməsi sementə olan tələbatı artırmışdır. Bunu nəzərə alaraq, yeni sement zavodunun inşasına dair bu məhsulun istehsalı sahəsində dünyada aparıcı şirkətlərdən olan Fransanın “Lafarge” şirkəti ilə anlaşma memorandumu imzalanmışdır. “Lafarge” şirkətinin əməkdaşları tərəfindən sement istehsalı üçün zəruri olan xammal yataqlarının yerləşdiyi ərazilərə baxış keçirilmiş və hazırda layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırılmasının hazırlanması üzrə işlər aparılır.
Bundan əlavə, cənab Prezidentin Koreya Respublikasına gözlənilən səfəri zamanı “STS” şirkəti ilə gəmi tikintisi və enerji istehsalı ilə bağlı yeni layihələrin həyata keçirilməsi üzrə investisiya şirkəti ilə anlaşma memorandumunun imzalanması nəzərdə tutulur.
Sadalanan layihələrlə yanaşı, Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti tərəfindən nəqliyyat, əczaçılıq, kənd təsərrüfatı, kimya sənayesi, daşımalar və digər sahələrdə investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi üzrə işlər aparılır.
Cənab Prezidentin xüsusi iqtisadi zonaların yaradılması haqqında Sərəncamı iqtisadiyyata xarici investisiyaların cəlb edilməsi və ölkəmizin ixrac imkanlarının artırılması baxımından böyük əhəmiyyətə malikdir. Sərəncama uyğun olaraq, müvafiq qanun layihəsinin və digər sənədlərin hazırlanması işi davam etdirilir. Bu il, həmçinin ümumi məbləği təxminən 1,6 milyard manat olacaq dövlət investisiyaları hesabına daha əhəmiyyətli infrastruktur, kommunal və sosial obyektlərin inşası və yenidən qurulması həyata keçiriləcəkdir.
Qeyd olunanlarla bərabər bildirmək istərdim ki, Bakı şəhərində bərk məişət və sənaye tullantılarının emalı zavodunun tikilməsi ilə bağlı təqdim edilmiş layihələrin qiymətləndirilməsi işi başa çatmaq üzrədir. Paytaxtımızın ekoloji vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədi ilə digər bir layihənin - tullantı poliqonlarında yığılmış metan qazının utilizasiyası layihəsinin də həyata keçirilməsi planlaşdırılır. Bununla əlaqədar, bir neçə gün öncə Yaponiyanın “Mitsubishi” şirkəti ilə anlaşma memorandumu imzalanmışdır. Həmçinin ölkədə elektrik enerjisi bazarının yaradılması istiqamətində birinci addım kimi özəl elektrik stansiyasının inşası ilə bağlı təkliflər də araşdırılır.
Hörmətli müşavirə iştirakçıları, cənab Prezidentin siyasətinin ən mühüm istiqamətlərindən biri iqtisadiyyatın regional baxımdan tarazlı inkişafının təmin edilməsindən ibarətdir. Belə ki, məhz bu yanaşma inkişafın davamlılığını təmin edə bilər. Təsadüfi deyil ki, bu gün cənab Prezident regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramının icrasına xüsusi diqqət yetirir və ötən müddət ərzində cənab Prezident bir sıra şəhər və rayonlara səfər etmiş, proqramın icrasının gedişi ilə şəxsən tanış olmuşdur. Belə diqqətin nəticəsidir ki, 2007-ci ilin ötən dövrü ərzində 34 mindən artıq yeni iş yeri yaradılmışdır. Ötən illərdə olduğu kimi, bu il də sahibkarlığın dəstəklənməsi siyasəti davam etdirilir və yeni qaydalara uyğun olaraq, güzəştli kreditlərin verilməsi ilə bərabər, sahibkarlara texniki yardımların göstərilməsinə, onların beynəlxalq əlaqələrinin genişləndirilməsinə əməli kömək göstərilir. Bu ilin birinci rübündə artıq Almaniyada, Avstriyada, Sloveniyada və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində biznes-forumlar təşkil olunmuşdur. Ölkəmizin iqtisadi qüdrəti və maliyyə imkanları möhkəmləndikcə əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün əlverişli zəmin yaranır, minimum əmək haqqı və pensiya, müavinətlər davamlı olaraq artırılır.
Eyni zamanda, bildirmək istərdim ki, vətəndaşlarımızın həyat səviyyəsinin yüksəldilməsini, yoxsulluğun azaldılması prosesini daim diqqət mərkəzində saxlayan cənab Prezidentin tapşırığına uyğun olaraq, 2015-ci ilədək olan müddəti əhatə edən yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf proqramı layihəsi artıq hazırlanmış, Nazirlər Kabinetinə təqdim edilmiş və bu gün yekun razılaşdırılma mərhələsindədir.