Bakı, 12 dekabr, AZƏRTAC

“Dünya yeni pandemiyaya həm hazırdır, həm də hazır deyil”.

AZƏRTAC Anadolu Agentliyinə istinadla xəbər verir ki, bu sözləri Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus 2024-cü ildə səhiyyə sahəsində baş verən qlobal hadisələr və gələcək perspektivlər barədə BMT-nin Cenevrə ofisində jurnalistlərə açıqlamasında deyib.

O, səhiyyə sahəsində əldə olunan uğurlardan bəhs edərək, 2024-cü ildə doqquz ölkənin bəzi xəstəliklərdən tamamilə azad olunduğunu, Afrikanın 17 ölkəsinə 12 milyondan çox malyariya peyvəndinin çatdırıldığını və 150 ölkədə siqaret istifadəsinin azaldığını vurğulayıb. Bildirib ki, bu nailiyyətlər səhiyyə siyasətinin və beynəlxalq əməkdaşlığın əhəmiyyətini bir daha nümayiş etdirir.

ÜST-ün baş direktoru Qəzza, Sudan və Ukraynada davam edən münaqişələrin səhiyyə infrastrukturuna ciddi zərbə vurduğunu bildirib. Təşkilatın qeydlərinə əsasən, son bir il ərzində səhiyyə xidmətləri 1370 dəfə hücuma məruz qalıb. Nəticədə 805 nəfər həlak olub, 1545 nəfər isə yaralanıb. Suriyada isə Hələb və İdlib şəhərlərində səhiyyə müəssisələrinə qarşı 19 hücum baş verib. Bu hücumlar səhiyyə sisteminə ağır zərbə vurub, nəticədə səhiyyə xidmətlərinin göstərilməsi məhdudlaşıb.

O, Suriyadakı inkişafın müəyyən ümid doğurduğunu bildirsə də, məcburi köçkünlərin və ölkəyə qayıdan insanların səhiyyə sisteminə yeni yük gətirdiyini qeyd edib. Suriyada xəstəxanaların üçdə ikisinin fəaliyyətsiz olması ölkədə səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyətini müəyyən dərəcədə aşağı salıb.

T.A.Qebreyesus yeni pandemiyanın ortaya çıxması ehtimalının yüksək olduğunu və dünyanın bu təhlükəyə tam hazır olmadığını vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, COVID-19 pandemiyasından öyrənilən dərslərə baxmayaraq, bəzi zəifliklər hələ də mövcuddur: “Bu zəifliklərin aradan qaldırılması məqsədilə Dünya Bankı və ÜST-ün Pandemiya Fondu yaradılıb. Bununla yanaşı, yerli dərman və peyvənd istehsalına üstünlük verilməsi kimi təşəbbüslər həyata keçirilir. Lakin dünya əhalisinin yarısının əsas səhiyyə xidmətlərinə çıxışı yoxdur və 2 milyard insan səhiyyə xərclərinə görə maliyyə çətinliyi yaşayır. Qlobal səhiyyə sistemində davamlı islahatlar zəruridir”.

ÜST rəsmisi dünyada yeni və mövcud yoluxucu xəstəliklərin yayılma vəziyyəti barədə də məlumat verib. O, Afrikada “M-pox” virusunun, Ruandada Marburq virusunun və quş qripinin yayılma hallarını xüsusi qeyd edib. Həmçinin Ruandada baş verən naməlum xəstəliklə bağlı narahatlığını ifadə edərək, 416 yoluxma halından 31-nin ölüm ilə nəticələndiyini, ölənlərin əksəriyyətinin 14 yaşdan kiçik uşaqlar olduğunu bildirib. Bundan başqa, vəba və qızılca hallarının artması, 1990-cı ildən etibarən böyüklər arasında şəkərli diabetə tutulma hallarının dörd dəfə artması da qlobal səhiyyə sisteminin üzləşdiyi çağırışlar sırasındadır.

T.A.Qebreyesus COVID-19 virusunun keçmişdə qalmadığını vurğulayıb. 2024-cü il ərzində hər həftə orta hesabla 1000 nəfərin COVID-19 səbəbilə həyatını itirdiyini və son beş ildə dünyada ümumilikdə 7 milyon insanın bu xəstəliyin qurbanı olduğunu bildirib.