Bakı, 14 oktyabr, AZƏRTAC

Oktyabrın 14-ü Beynəlxalq Standartlaşdırma günüdür və bu il “Standartlar güvən yaradır” devizi altında qeyd olunur.

1946-cı il oktyabrın 14-də 25 ölkənin nümayəndələri standartlaşdırma üzrə milli qurumların fəaliyyət güclərinin birləşdirilməsi və işlərinin koordinasiyasını həyata keçirmək üçün yeni təşkilatın yaradılması məqsədilə Böyük Britaniyanın paytaxtı Londonda toplaşıblar. Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı (İSO) isə rəsmi olaraq bir il sonra fəaliyyətə başlayıb. Bu günün standartlaşdırma günü kimi qeyd edilməsi isə İSO-nun prezidenti Faruk Sunterin (Türkiyə) təşəbbüsü ilə 1970-ci ildən qərara alınıb. Həmin dövrdən indiyədək bu gün bütün standartlaşdırma üzrə digər qlobal təşkilatlar tərəfindən də qeyd edilir. İSO-ya üzv ölkələrdən başqa Beynəlxalq Elektrotexniki Komissiya (İEC), Beynəlxalq Telekommunikasiya Birliyi (İTU) və digər təşkilatlar da bu əlamətdar günün qeyd edilməsinə xüsusi önəm verirlər.

Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, iqtisadiyyatın inkişafında standartlaşdırmanın rolu ildən-ilə artmaqdadır. Standartlaşdırmanın əsas məqsədləri istehsalın effektivliyinin artırılması, istehlakçılara çatdırılan mal, məhsul və xidmətlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, insan sağlamlığının qorunması istiqamətində təhlükəsizlik normalarının daha da təkmilləşdirilməsi, ətraf mühitin qorunması, Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzvlük çərçivəsində tələblərdən biri olan Ticarətdə Texniki Maneələrin aradan qaldırılmasına yardımçı olan standartların yaradılmasından ibarətdir.

Standartlar beynəlxalq ticarətdə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Standartlar bizi əhəmiyyətli, etibarlı əməkdaşlıq mexanizmi ətrafında birləşdirir. Beynəlxalq standartların hamı üçün əlçatan edilməsi məqsədilə onların kodlaşdırılması, anlaşıqlı vəziyyətə gətirilməsi mühümdür. Beynəlxalq standartların tətbiqi bütün dünya üçün əhəmiyyətli və vacibdir. Çünki beynəlxalq standartlara cavab verən məhsul və ya xidmət keyfiyyətin etibarlı simvolu olan təhlükəsizlik və ya uyğunluqla əhatə olunur.

Standartlaşdırma üzrə Milli Texniki komitələrin formalaşdırılması və onların fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi istiqamətində də bir sıra işlər aparılır. Hazırda standartlaşdırma sahəsi üzrə müxtəlif dövlət qurumları və özəl təşkilatlarla birgə yaradılan yol nəqliyyatı, alternativ və bərpa olunan enerji və enerji səmərəliliyi sahəsi, yeyinti və kənd təsərrüfatı məhsulları, neft-kimya və kimya məhsulları, mebel məhsulları, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları, turizm, keyfiyyətin idarə olunması, uyğunluğun qiymətləndirilməsi sahələrini əhatə edən texniki komitələr fəaliyyət göstərir. Bunlardan bir neçəsi artıq İSO-nun güzgü komitələridir. Hazırda iqtisadiyyatın digər sahələrini əhatə edən texniki komitələrin yaradılması üzərində işlər aparılır.

Azərbaycan Respublikasında standartlaşdırmanın inkişaf etdirilməsi, beynəlxalq standartlarla harmonizasiya, beynəlxalq tələblərə cavab verən yeni milli standartların yaradılması və standartlar fondunun genişləndirilməsi, təkmilləşdirilməsi əsas məqsədlərdəndir. Prezident İlham Əliyevin göstəriş və tapşırıqlarına uyğun olaraq, respublikada tətbiq edilən milli standartların Avropa standartlarına uyğunlaşdırılması prosesi uğurla davam etdirilir. Azərbaycanda keyfiyyət infrastrukturunun inkişafı və tənzimlənməsi standartlaşdırma, akkreditasiya, sertifikatlaşdırma, metrologiya, uyğunluğun qiymətləndirilməsi fəaliyyət istiqamətləri vasitəsilə həyata keçirilir.

Ümumilikdə, cari il ərzində 12 yeni standart dövlət qeydiyyatına alınıb. Bunlar “Pasterizə və ultrapasterizə (UYT) edilmiş qaymaq”, “Brendi”, “Tünd alkoqollu içkilər”, “Səs siqnal cihazlarının və səs siqnalizasiyası baxımından avtomobillərin rəsmi təsdiqinə dair vahid göstərişlər”, “Mexaniki nəqliyyat vasitələri üçün çirklənmənin qarşısının alınması məqsədi ilə dəyişdirilən nəzarət cihazlarının rəsmi təsdiqinə dair vahid göstərişlər”, “Bal” və sair standartlarıdır.