Amazon yanğınları ötən il ən böyük qlobal meşə itkisinə səbəb olub
Bakı, 21 may, AZƏRTAC
Çərşənbə günü, mayın 21-də açıqlanan hesabata görə, iqlim dəyişikliyi nəticəsində baş verən kütləvi yanğınlar 2024-cü ildə bütün dünyada rekord sayda meşə itkisinə səbəb olub.
AZƏRTAC xəbər verir ki, təkcə tropik bütöv meşələrin itkisi 6,7 milyon hektara çatıb ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə 80 faiz çoxdur və təxminən Panama ölçüsündə ərazini əhatə edir. Noyabr ayında növbəti qlobal iqlim sammitinə ev sahibliyi edəcək Braziliya tropik meşələrdə indiyə qədər qeydə alınan ən pis quraqlıq fonunda Amazonda yanğınların qarşısını almaq üçün mübarizə aparıb. “Reuters” xəbər verir ki, Boliviya və Kanada da daxil olmaqla bir çox başqa ölkələr də meşə yanğınlarının ağır fəsadları ilə üzləşib.
Dünya Resursları İnstitutu (WRI) və Merilend Universiteti tərəfindən açıqlanan illik hesabatda ilk dəfə yanğınların tropik meşələrin itirilməsinin əsas səbəbi olduğu vurğulanır. Bu, yanmamalı olan təbii yaş ekosistem üçün dəhşətli mərhələdir.
Merilend Universitetindəki laboratoriyanın direktoru Metyu Hansen deyir ki, bu məlumatlardakı siqnallar xüsusilə narahatedicidir. O bildirib: “Narahatlıq ondan ibarətdir ki, iqlim siqnalı bizim effektiv cavab vermək qabiliyyətimizi üstələyir”.
Hesabatda deyilir ki, Latın Amerikası yanğınlardan xüsusilə ağır zərbə alıb, Amazon biomunun 2016-cı ildən bəri ən yüksək ilkin meşə itkisi səviyyəsi qeydə alınıb.
Dünyada tropik meşələrin ən böyük payına sahib olan Braziliya 2,8 milyon hektar ərazini itirib ki, bu da digər ölkələrdən çoxdur.
Boliviya Konqo Demokratik Respublikasını geridə qoyaraq, keçən il meşə itkisinin kəskin artdığı müşahidə edilən Afrika ölkəsinin yaşıl ərazisinin yarısından azına sahib olmasına baxmayaraq, tropik meşələrin ən çox itkisi ilə üzləşən ikinci ölkə olub.
Boliviyada meşə itkisi 2024-cü ildə 200 faiz artıb. Bunun əsas səbəbləri quraqlıq, meşə yanğınları və hökumət tərəfindən dəstəklənən kənd təsərrüfatı sahələrinin genişləndirilməsi proqramıdır. Latın Amerikası üzrə hesabatda oxşar tendensiyalar Meksika, Peru, Nikaraqua və Qvatemalada da müşahidə olunub.
Kolumbiya və Konqo Demokratik Respublikasındakı münaqişələr də silahlı qrupların təbii ehtiyatları tükəndirməsi nəticəsində meşələrin qırılmasını sürətləndirib.
2024-cü ildə nəzarətdən çıxan meşə yanğınları səbəbindən Kanada və Rusiya ayrı-ayrılıqda 5,2 milyon hektar yaşıl ərazini itirib.
Cənub-Şərqi Asiya qlobal tendensiyanın qarşısını ala bilib, Malayziya, Laos və İndoneziyada ilkin meşə itkisində iki rəqəmli azalma olub, çünki yerli mühafizə siyasəti, icma və özəl sektorun səyləri ilə birlikdə yanğınların qarşısı alınıb və kənd təsərrüfatı sahələrinin genişlənməsi effektiv şəkildə dayandırılıb.
Digər bir istisna Boliviyanın cənubundakı Çaraqua-İyambe yerli xalqının ərazisi olub. Burada torpaqdan istifadə siyasəti və erkən xəbərdarlıq sistemləri sayəsində ölkədə rekord qıran yanğınların mühafizəsi halları qeydə alınıb.
İnstitutun hesabatına görə, hazırda meşələrin qırılması onların mühafizəsindən daha çox pul gətirir.
Bölmənin digər xəbərləri
