Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

DÜNYA

Az tədqiq edilmiş bakteriyaların mikrobiologiyanın gələcəyindəki rolu - TƏDQİQAT

Az tədqiq edilmiş bakteriyaların mikrobiologiyanın gələcəyindəki rolu - TƏDQİQAT

Bakı, 12 yanvar, AZƏRTAC

Mikrobiologiya sahəsində aparılan tədqiqatlar, alimlərin diqqətinin yalnız bir neçə orqanizmə yönəlməsi səbəbindən qeyri-bərabər şəkildə irəliləyir. Ann Arbor şəhərindəki Miçiqan Universitetinin mikrob sistemləri üzrə bioloqu Paul Censen tərəfindən aparılan yeni bir araşdırma bakteriya növlərinin yalnız kiçik bir qrupunun geniş şəkildə öyrənildiyini, lakin bir çoxunun elmi diqqətdən kənarda qaldığını ortaya qoyur.

AZƏRTAC “Nature” jurnalına istinadla xəbər verir ki, P.Censen və onun komandası diş çürüməsinə səbəb olan “Streptococcus sobrinus” adlı bakteriya üzərində tədqiqatlarını genişləndirmək üçün süni intellekt alətlərindən istifadə edərək mövcud ədəbiyyatı araşdırmağa cəhd edib. Lakin onlar aşkar ediblər ki, bu növlə bağlı mövcud olan nəşrlərin sayı olduqca məhduddur. Belə ki, mikrobiologiya üzrə dərc olunan məqalələrin təxminən yarısı cəmi 10 bakteriya növünə həsr olunub. Halbuki məlum bakteriya növlərinin 74 faizi üzrə heç bir nəşr yoxdur.

Mikrobiologiya elmi molekulyar biologiyanın əsaslarının formalaşdırılmasında mühüm rol oynayan “Escherichia coli” kimi model orqanizmlərə yönəlib. Məsələn, təkcə E. Coli ilə bağlı 312 mindən çox nəşr mövcuddur və bu, bütün elmi ədəbiyyatın 21 faizini təşkil edir. Eyni zamanda, qızıl stafilokok (Staphylococcus aureus), vərəm törədicisi (Mycobacterium tuberculosis) və mədə xorasına səbəb olan “Helicobacter pylori” kimi insan patogenləri də geniş şəkildə öyrənilib. Lakin son illərdə mikrobiom tədqiqatları mikrobiologiyanın öyrənilmə sahələrindəki qərəziliyi daha da gücləndirib. Müxtəlif ekosistemlərdən, xüsusilə okeanlar və torpaqdan alınan bakteriyalar bu tədqiqatların əsas obyektlərindən kənarda qalıb.

İtaliyanın Trento Universitetində mikrobiom üzrə tədqiqatçı Nikola Seqata, insan sağlamlığı üçün vacib olan mikrobların çoxunun ya zəif tədqiq edildiyini, ya da heç araşdırılmadığını bildirir. Məsələn, sağlam insan mikrobiomunda bol olan mikroorqanizmlər ən yaxşı öyrənilmiş bakteriyalar siyahısında belə yer almır. Bu vəziyyət elmi araşdırmalarda əhəmiyyətli boşluqlar yaradır. Ostindəki Texas Universitetində mikrob ekoloqu Brett Baker isə təbiətdə geniş yayılmış dominant bakteriya növlərinin, xüsusilə müxtəlif ekosistemlərdəki mikroorqanizmlərin öyrənilmədiyini vurğulayır. O qeyd edir ki, təbiətdə əsas rol oynayan bakteriyaların bu siyahıda olmaması ciddi problemdir. Bu qeyri-bərabərliyin aradan qaldırılması üçün alimlər müxtəlif mikroorqanizmlərin, xüsusilə az öyrənilmiş və ya hələ adlandırılmamış növlərin tədqiqinə yönəlməli olduqlarını bildirirlər. Süni intellekt texnologiyalarının inkişafı, bu boşluqların doldurulmasında və geniş miqyaslı analizlərin aparılmasında mühüm rol oynaya bilər.

Bu tədqiqat mikrobiologiyada yeni və qeyri-adi yanaşmaların qəbul edilməsinin zəruriliyini vurğulayır və tədqiqat resurslarının daha ədalətli bölüşdürülməsinin əhəmiyyətini göstərir. Çünki yalnız belə yanaşmalar mikroorqanizmlərin insan sağlamlığı və ekosistemlərdəki rolunu tam başa düşməyə imkan verəcək.

 

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Macarıstanın logistika mərkəzinə çevirilməsi planlaşdırılır

Üzeyir Hacıbəylinin 140 illik yubileyi Türkiyənin Dövlət Opera və Balet Teatrında qeyd ediləcək

Riçard Almeyda Braziliya klubuna keçib

Malidə nazirin kortejinə hücum zamanı 4 polis yaralanıb

Vens: ABŞ Ukraynada davamlı sülhə nail olmaq istəyir

"Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü"ndə məktəblərə kitab hədiyyə edilib

Hakan Fidan və Mark Rubio Cənubi Qafqazda davamlı sülh üçün birgə səyləri müzakirə ediblər

Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin tibbi eksperti İdman Akademiyasında təlim keçir

2025-ci il yanvarın 29-da keçirilmiş bələdiyyə seçkilərində tam tərkibdə formalaşmamış bələdiyyə ilə bağlı MƏLUMAT

29 yanvar 2025-ci ildə keçirilmiş bələdiyyə seçkilərində seçilmiş bələdiyyə üzvlərinin SİYAHISI

Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən seçkilər etibarsız hesab edilmiş bələdiyyələrin SİYAHISI

2025-ci il yanvarın 29-da keçirilmiş bələdiyyə seçkilərində səsvermənin nəticələri etibarsız hesab edilmiş seçki məntəqələrinin SİYAHISI

29 yanvar 2025-ci il Səsvermənin ümumi yekunlarına dair Mərkəzi Seçki Komissiyasının PROTOKOLU

2025-ci il yanvarın 29-da keçirilmiş bələdiyyə seçkilərinin ümumi yekunlarına dair
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının QƏRARI

Dövlət Statistika Komitəsində geniş kollegiya iclası keçirilib

Azərbaycan-Serbiya əməkdaşlığının perspektivləri müzakirə olunub

Ceyhun Bayramov Avropa Şurasının Baş katibi ilə görüşüb

Azərbaycanla Qırğız Respublikası arasında statistika sahəsində əməkdaşlıq müzakirə olunub

Ceyhun Bayramov İsrailin xarici işlər naziri ilə regional məsələləri müzakirə edib

Sülh və insanlıq əleyhinə, müharibə və digər ağır cinayətlərdə təqsirləndirilən erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam etdirilib VİDEO

Azərbaycanla Küveyt arasında siyasi məsləhətləşmələr keçirilib

Ağdam Sənaye Parkının 70 faizindən çox hissəsi sahibkarların istifadəsinə verilib

Mərkəzi Seçki Komissiyası bələdiyyə seçkilərinin ümumi yekunlarını elan edib  YENİLƏNİB

Ərdoğan: “Mən etdim, belə də olacaq” prinsipi regionda işə yaramayacaq

Sabah Afrika İttifaqının dövlət və hökumət başçılarının sammiti işə başlayacaq

HHQ-nin “N” hərbi hissəsinin yaranma günü qeyd olunub

Yuxarı Mil kanalından 158 min kubmetrdən çox lil təmizlənib

61-ci Münxen Təhlükəsizlik Konfransı işə başlayıb

Kayum Nasırinin 200 illiyinə həsr edilən beynəlxalq elmi-praktik seminar keçirilib

Prezident İlham Əliyev Suriyanın keçid dövrü Prezidentini təbrik edib

Daha bir neçə müntəzəm avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır

Ötən ay İqtisadiyyat Nazirliyinin Çağrı Mərkəzinə 67 minə yaxın müraciət olub

Milli Məclisin plenar iclasında 15 məsələ müzakirə olunub VİDEO

Bakıda Azərbaycan Maliyyə Forumu keçirilib - YENİLƏNİB

Azərbaycan cüdoçuları Bakıdakı "Böyük Dəbilqə" turnirinə 2 medalla başlayıblar

Suriya Ərəb Respublikasının keçid dövrü Prezidenti Zati-aliləri cənab Əhməd əl-Şaraaya

Qazaxıstan və Çin nəqliyyat-logistika sahəsində əməkdaşlığı genişləndirirlər

Gədəbəydə avtomobil aşıb, xəsarət alanlar var

Elm və Təhsil Nazirliyi ilə AİB arasında əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilib

Ukraynalı ekspert: Donald Trampın Ukrayna və Rusiya prezidentləri ilə danışması sülh üçün müsbət mesajdır

Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Türkiyə universitetləri ilə ortaq dəyərlərimizin təbliği istiqamətində əməkdaşlığa başlayır

“Müasir cəmiyyətdə və elmdə qadının rolu” mövzusunda elmi konfrans keçirilib

“İşıq” Gənclərin Karyera Planlaması düşərgəsi başa çatır

AQTİ-nin İdarə Heyətinin sədri: Ölkəmizdə heyvan xəstəliklərinə qarşı aparılan irimiqyaslı tədbirlər öz bəhrəsini verir

Pedaqoji Universitetdə Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü qeyd edilib

Daha 7 regionda ulduz kateqoriyalarını düzgün qeyd etməyən hotellərin reklamları söküləcək

Afaq Şıxlı: Süni intellekt köməkçi alət ola bilər, lakin yaradıcılıq və dərin məna həmişə insan qəlbindən süzülüb gələcək - MÜSAHİBƏ

Azərbaycan Respublikası ilə Ermənistan Respublikası arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyasının Katibliyinin məlumatı

Mədəniyyət Nazirliyi musiqi və incəsənət məktəblərində daha 3 ixtisas üzrə tədris proqramlarını yeniləyib

Beş gündə meşə fondu torpaqlarında 181 mindən çox ağac əkilib

Türk professor: Azərbaycan həm milli maraqlarını qoruyur, həm də dünyada sülhün bərqərar olmasına töhfə verir

“Fotojurnalistikaya Dəstək Proqramı” çərçivəsində qaliblər mükafatlandırılıb

Xaçmazda yanğın təhlükəsizliyi sahəsində çoxsaylı nöqsanları olan şadlıq sarayının fəaliyyəti dayandırılıb

Balkan çempionatından iştirak edəcək Azərbaycan atletləri müəyyənləşib

® “Expressbank”ın əməkdaşları Uşaq Onkologiya Mərkəzini ziyarət ediblər

Bakıda “Türk İnvestisiya Fondu və TCCI: Biznes Liderləri üçün Məlumatlandırma Görüşü və B2B” keçirilib

Mina qurbanlarına həsr olunan elektron fotokitab hazırlanıb

Çin və Rusiyadan idxal edilmiş kürülərin “Azerbaijan Caviar” adı ilə satışa çıxarıldığı aşkarlandı

BDU-da Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günü münasibətilə aksiya keçirilib

UNEC-də “Enerji üzrə Azərbaycan-Alman Elm, Təhsil və Tədqiqat Mərkəzi” yaradılacaq

“Bir elin manifesti” adlı birinci ümumrespublika hekayə müsabiqəsi ilə əlaqədar mətbuat konfransı keçirilib

Hazırda 329 ahıl cütlüyə evdə sosial-məişət xidməti göstərilir

Gürcüstanın xarici ticarət dövriyyəsi 39 faiz artıb

BMU-da növbəti “BoostCamp” tədris layihəsi başa çatıb

681 bələdiyyə tam tərkibdə formalaşıb

“AzerGold” qeyri-filiz faydalı qazıntı yataqları ilə bağlı seminar keçirib

Stirlinq Fondunun icraçı direktoru Azərbaycandakı multikulturalizm və tolerantlıq mühitini yüksək dəyərləndirib

® “Birbank”ın sponsorluğu ilə Azərbaycan Biznes Keys yarışına start verilib

Əziz Ələkbərli: “Bir elin manifesti” layihəsi deportasiya və soyqırımların insan taleyinə təsirini ictimaiyyətə çatdırmağı hədəfləyir

® "Kapital Bank" qeyri-neft sektoru üzrə vergi rekordçusu seçilib

Tanınmış jurnalist Hacı Hacıyevin 100 illik yubileyi qeyd olunub

Seçkilərdə yol verdiyi nöqsanlara görə bəzi seçki komissiyaları buraxılıb

Daha 2 bələdiyyəyə seçkilərin nəticələri etibarsız sayılıb

Prezident mükafatçıları: Süni intellektlə bağlı layihələrimiz 10 mindən çox insana çatıb və 11 ölkədə nümayiş olunub– MÜSAHİBƏ

Qanun pozuntuları aşkarlanan məntəqələrdə səsvermənin nəticələri ləğv edilib VİDEO

Rusiya XİN Ermənistanın Avropa İttifaqı ilə mümkün yaxınlaşması barədə

ADAU-da Qərbi Azərbaycana qayıdış mövzusuna həsr olunan regional konfrans keçirilib

Naxçıvanda ötən il təsərrüfat subyektlərinə 410 milyon 27 min manat kredit verilib

Fevralın sonlarına yaxın Bakıya və Abşeron yarımadasına qar yağacağı gözlənilir

"Bavariya" aparıcı futbolçusu ilə müqavilənin müddətini uzadıb

MSK-nın sədri: Bələdiyyə seçkilərində 71 min 209 nəfər müşahidəçi statusuna malik olub

“Neftçi” – “Qarabağ” oyununun hakimləri bəlli olub

Bahar Muradova Yevlax şəhərində vətəndaşların müraciətlərini dinləyib

Prezident İlham Əliyev müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışla bağlı Sərəncam imzalayıb

Azərbaycan Respublikası Audiovizual Şurasının sədrinin brifinqi keçirilib

MSK-da bələdiyyə seçkilərinin yekunları ilə əlaqədar iclas keçirilir

Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyi qeyd ediləcək - SƏRƏNCAM

Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının 2025-ci il aprelin 1-dən 30-dək müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılması və müddətli həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçularının ehtiyata buraxılması haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyinin qeyd edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Müdafiə Nazirliyi hərbi hissələrdə görüşə müvəqqəti məhdudiyyət qoyulması ilə bağlı yenidən müraciət yayıb

Kənd təsərrüfatı naziri Kürdəmirdə vətəndaşların müraciətlərini dinləyib, fermerlərlə görüşüb

Türkiyəli ekspertlər: Paşinyanın mövqeyi Bakı ilə dialoqa xələl gətirir

NİİM yağışlı havada qəzaların qeydə alındığı, nasaz avtomobillərin yolda qaldığı küçə və prospektlərin siyahısını açıqlayıb

Azərbaycan-Çin strateji tərəfdaşlığının möhkəmlənməsi qlobal sabitliyə töhfə verir ŞƏRH

Azərbaycanın hədəfləri potensialı ilə düz mütənasibdir - ŞƏRH

SSRİ dağıldıqdan sonra müstəqillik əldə etmiş yeni respublikalar USAID-in fəaliyyəti üçün meydana çevrilmişdi

Azərbaycanın gənc boksçuları Rumıniyada beynəlxalq turnirdə iştirak edəcəklər

Qazaxıstan və Aİ Trans-Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutunu müzakirə edib

ASCO yükdaşıma göstəricilərini açıqlayıb

Ötən il ödəniş təşkilatları və elektron pul təşkilatlarının əməliyyat həcmi 60 milyard manatı ötüb