Vaşinqton, 18 may, AZƏRTAC

Mayın 17-də BMT Təhlükəsizlik Şurasının “Beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin dəstəklənməsi kontekstində beynəlxalq hüquqa riayət edilməsi” mövzusunda açıq iclası keçirilib. AZƏRTAC xəbər verir ki, iclasda Azərbaycan Respublikasının Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) yanında daimi nümayəndəsi Yaşar Əliyev bəyanatla çıxış edib.

Y.Əliyev çıxışında bildirib ki, hazırda sülh və təhlükəsizlik çağırışları beynəlxalq hüquq qaydalarının möhkəmlənməsini, habelə münaqişələrin aradan qaldırılması və nizamlanması üçün bütün səviyyələrdə səylərin fəallaşdırılmasını tələb edir, bunun üçün beynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul edilmiş, dövlətlərarası münasibətləri tənzimləyən norma və prinsiplərinə ciddi riayət olunmalıdır. Beynəlxalq hüquq münaqişələrin aradan qaldırılmasında və ya həllində təkcə nəticələr əldə edilməsini deyil, həm də bu nəticələrin müəyyən normalara müvafiq proseslərlə müşayiət olunmasını tələb edir. Bu kontekstdə elə etmək lazımdır ki, münaqişələrin qarşısının alınması və nizamlanması üzrə çərçivə və mexanizmlər vasitə kimi qanunsuz güc tətbiqi, hərbi cinayətlər, bəşəriyyət əleyhinə cinayətlər, soyqırımı aktları və etnik təmizləmələrlə bağlı şərtlərin möhkəmləndirilməsində istifadə olunmasın.

Səfir bildirib ki, beynəlxalq birliyin böyük əksəriyyətinin tərəflərin hər hansı təcavüzü gizli saxlamaq və möhkəmləndirmək cəhdlərinə və beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinin yanlış şərh edilməsi vasitəsilə başqa qanunsuz hərəkətlərinə qarşı ardıcıl çıxış etməsi son dərəcə əhəmiyyətlidir. Qabaqlayıcı səylərdən, habelə mübahisə və münaqişələrin yerindəcə sülh yolu ilə nizamlanmasından başqa, beynəlxalq hüququn, o cümlədən beynəlxalq humanitar hüququn və insan hüquqları sahəsində beynəlxalq normaların pozulmasına görə cəzasızlığın aradan qaldırılması üzrə tədbirlərin təmin edilməsi, heç şübhəsiz, səmərəli çəkindirici amildir.

Y.Əliyev çıxışına davam edərək təəssüflə bildirib ki, bəzi silahlı münaqişə vəziyyətlərində, o cümlədən uzun sürən münaqişələrdə cəzasız qalmış səhvlər və bu səhvlərin qəbul edilməməsi səbirsizliklə gözlənilən sülhə və barışığa nail olunması istiqamətində inkişafa əvvəlki kimi maneədir.

Diplomat bildirib ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının əsas orqanları tərəfindən qəbul edilmiş qətnamələrin, o cümlədən mübahisələrin sülh yolu ilə həllinə, onların qarşısının alınmasına və nizamlanmasına dair qətnamələrin həyata keçirilməsinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Üzv ölkələrin ərazilərinin hərbi işğal altında qalması və onların demoqrafik tərkibinin və milli xarakterinin irqi, etnik və dini xətlər üzrə dəyişdirilməsinə yönəldilən qabaqcadan düşünülmüş əməllərin Təhlükəsızlik Şurasının qətnamələrinə baxmayaraq davam etməsi yolverilməzdir və dözülməzdir.

Y.Əliyev bəyan edib ki, nəzərdən keçirilən məsələ barədə Azərbaycanın ardıcıl mövqeyi yaxşı məlumdur və bu mövqe hər şeydən əvvəl onun təcrübəsi, o cümlədən başqa dövlət tərəfindən silahlı təcavüzə, etnik təmizləməyə və hərbi işğala məruz qalması ilə bağlıdır. Azərbaycanın BMT-dəki diplomatik missiyasının başçısı deyib ki, Təhlükəsizlik Şurası özünün 822, 853, 874 və 884 nömrəli qətnamələri ilə Azərbaycana qarşı hərbi gücün tətbiqi faktını, bu əməllərin BMT Nizamnaməsi ilə bir araya sığmadığını və Azərbaycanın suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün pozulduğunu etiraf edib.

Beynəlxalq hüquqa və BMT Təhlükəsizlik Şurasının yuxarıda göstərilən qətnamələrinə müvafiq olaraq, münaqişənin siyasi yolla həlli, möhkəm sülhə, təhlükəsizliyə və sabitliyə nail olunması işğalçı qüvvələrin Dağlıq Qarabağ regionundan və Azərbaycanın işğal edilmiş digər ərazilərindən dərhal, qeyd-şərtsiz və tam çıxarılmasına, Azərbaycanın suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün bərpasına, məcburi köçkün azərbaycanlıların öz doğma yurd-yuvalarına qayıtması hüququnun həyata keçirilməsinə, onların əmlak hüququnun təhlükəsizlik şəraitində və layiqli şəkildə bərpasına əsaslanmalıdır. Konkret siyasətə və bununla bağlı addımlara dair öhdəliklər kompromis kimi tətbiq edilən və ya münaqişənin nizamlanması prosesində təsir vasitəsi kimi istifadə olunan yarımçıq tədbirlərlə əsla əvəzlənə bilməz.

Y.Əliyev çıxışının sonunda bildirib ki, dövlətlərin öz üzərinə götürdükləri öhdəlikləri vicdanla yerinə yetirmələri, habelə dövlətlərin suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə tam hörmətə, onların beynəlxalq sərhədlərinin toxunulmazlığına əsaslanan mehriban qonşuluq münasibətləri beynəlxalq və regional sülhün və təhlükəsizliyin dəstəklənməsi üçün ilkin şərtlərdir və bunlar iqtisadi əməkdaşlığın özəyini təşkil edir.

Yusif Babanlı

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Vaşinqton