Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

MƏDƏNİYYƏT

Türk şeirinin əbədiyaşar şairi

Türk şeirinin əbədiyaşar şairi

Bu gün görkəmli şair Nazim Hikmətin anadan olmasından 123 il ötür

Bakı, 15 yanvar, AZƏRTAC

XX əsr dünya ədəbiyyatının ən böyük şairlərindən olan Nazim Hikmət təkcə türk xalqının deyil, bütün Şərq xalqlarının poeziyasına misilsiz təsir göstərib, şeirdə yeni yollar açmış novator sənətkar, əsrin klassikidir. O, özünün romantik ruhlu, coşqun pafoslu, dərin məzmunlu əsərləri ilə müasir türk ədəbiyyatının inkişafına böyük təkan verib. Nazim Hikmət həm mübariz ictimai xadim, həm də istedadlı şair və dramaturq idi. Lakin poeziya onun yaradıcılığının ana xəttini, istedadının ən qüvvətli istiqamətini təşkil edirdi. Bu gün türk inqilabi poeziyasının banisi, şair, dramaturq, ssenarist, Beynəlxalq Sülh Mükafatı laureatı Nazim Hikmətin doğum günüdür.

AZƏRTAC görkəmli şairin həyat və yaradıcılığına qısa nəzər salır.

Nazim Hikmət 1902-ci il yanvarın 15-də Saloniki şəhərində dünyaya göz açıb. O, 1918-ci ildə İstanbulda Hərbi Dənizçilik məktəbinə daxil olub. Həmvətənlərinin acınacaqlı həyatını kiçik yaşlarından hiss edərək Türkiyənin xarici müdaxiləçilər tərəfindən işğalı əleyhinə şeirlər yazdığı, inqilabi hərəkata qoşulduğu üçün 1919-cu ildə məktəbdən xaric edilib. Bütün yaradıcılığını xalqının azadlığı, xoşbəxt həyatı uğrunda mübarizəyə həsr etdiyi Vətənini, xalqını sevdiyinə görə şair iztirablı, tufanlı, qasırğalı bir həyat yolu keçib.

Şairin “Sərvlikdə” adlı ilk şeiri 1918-ci ildə “Yeni məcmuə” jurnalında dərc olunub. 1921-ci ildə Moskvaya gələrək Şərq Zəhmətkeşlərinin Kommunist Universitetində oxuyub. 1924-cü ildə Ankaraya qayıdıb və həbs edilib. Bir müddət sonra azadlığa çıxaraq qəzet və jurnalda çalışıb. 1925-ci ildə qiyabi olaraq 15 il həbsə məhkum edilən Nazim Hikmət 1927-ci ildə yenidən gizli yolla Moskvaya gəlib. Onun 1926-cı ildə yazdığı ilk poeması “Neft dünyasına səyahət” - Bakı neftçilərinə həsr olunub.

1928-ci ildə şairin ikinci Vətəni saydığı Azərbaycanda ilk kitabı - “Günəşi içənlərin türküsü” nəşr olunub. Nazimə həsr olunmuş ilk məqaləni də Bakıda dövrün görkəmli tənqidçisi Əli Nazim yazıb.

Onun şeirləri içərisində xüsusi yer tutan “Bayram oğlu”, “Arpa çayının iki yanı”, “Xəzər”, “Neftə doğru” əsərlərinin mövzusu Azərbaycanla əlaqədardır. 1929-1932-ci illərdə yazdığı “835 misra”, “Baron-3”, “1+1=1”, “Səsini itirmiş şəhər” kitabları, “Jakonda” poeması, “Berinci özünü niyə öldürdü” mənzum romanı ilə imperializmin müstəmləkə siyasətinə qarşı çıxıb. 1936-cı ildə yazmış olduğu “Alman faşizmi və iraq nəzəriyyəsi” adlı məqaləsində şair faşizmin dünya azadlığı iddialarını ifşa edib, bütün mütərəqqi bəşəriyyəti insanlığın bu qəddar düşmənlərinə qarşı mübarizəyə çağırıb. Həmin il şairin Türkiyədə sonuncu şeirlər kitabı - “Şeyx Bədrəddin haqqında dastan” nəşr olunub. Dastanda orta əsrlərdə türk tarixində baş vermiş kəndli hərəkatından bəhs edir.

Nazim Hikmət 1938-ci ildə saxta bir ittihamla yenidən həbs olunub və 28 illik məhbəs cəzasına məhkum edilib. Həbsxanada məşhur “İnsan mənzərələri” epopeyasını, “Həbsxanadan məktublar” silsiləsini, “Məhəbbət əfsanəsi”, “Yusiflə Züleyxa” pyeslərini və başqa dəyərli əsərlərini yazıb. 1950-ci ildə əfv edilərək azadlığa buraxılan Nazim Moskvaya köçüb. Bu dövrlərdə “Türkiyədə”, “Qərib adam”, “İvan İvanoviç vardımı, yoxdumu” bir çox şeir və poemalarını, dramaturgiyaya dair məqalələrini qələmə alıb.

Nazim Hikmət həm də istedadlı nasir idi. “Romantika” romanı onun çox qüvvətli nəsr əsəridir. Romanda Nazim Hikmətin inqilabi fəaliyyəti, Moskvada təhsil alması, yaşamağın gözəl olduğunu bilən və onun gözəlləşməsinə can atan insanların mübarizəsi əksini tapıb. Ədibin romanı əsasında “Yaşamaq gözəldir, qardaşım” filmi çəkilib.

Böyük ədibin yaradıcılığında dram əsərləri də mühüm yer tutur. Onun pyesləri dəfələrlə Azərbaycan teatr səhnəsində tamaşaya qoyulub.

Şair ikinci dəfə Bakıya 30 il sonra gəlib. Bəstəkar Arif Məlikovun Nazim Hikmətin librettosu əsasında yaratdığı “Məhəbbət əfsanəsi” baleti dünyanın bir çox ölkələrində tamaşaya qoyulub. Heykəltəraş Münəvvər Rzayeva şairin büstünü, Toğrul Nərimanbəyov və başqa rəssamlar portretini yaradıblar.

N.Hikmət 1963-cü ildə Moskvada vəfat edib.

 

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Çinin xarici işlər naziri britaniyalı həmkarı ilə görüşəcək

Tramp polad və alüminium idxalına 25 faiz rüsum tətbiq edib

ABŞ-da hava limanında 2 təyyarə toqquşub, ölən var

Yeni sadə müalicə yüksək qan təzyiqini azalda bilər - ARAŞDIRMA

Qazaxıstan Xəzər dənizinin səviyyəsinin azalması ilə bağlı qabaqlayıcı tədbirlər hazırlayır

“Bloomberg”: Kelloq yaxın həftələrdə Trampa Ukrayna planını təqdim edə bilər

Tramp: Bütün girovlar azad edilməsə, İsraillə HƏMAS arasında atəşkəs razılaşması ləğv edilməlidir

Tədqiqat: Səhər saatlarında psixi sağlamlıq və xoşbəxtlik daha yüksək olur

Avropol məktəbdə baş vermiş atışmanın araşdırılmasında İsveç polisinə kömək edir

Trampın gömrük rüsumları ilə bağlı bəyanatları Fransanı da silkələyib

Alman Birliyi: ABŞ-ın polad tarifləri Avropa bazarına təzyiqi artıracaq

Avropa İnvestisiya Bankı Ukraynaya 2 milyard dollar ayırıb

“Neftçi” braziliyalı futbolçunun transferini açıqlayıb

Britaniyalı fermerlər Londonda etiraz aksiyası keçiriblər

Cənubi Koreya kəşfiyyatı: Minlərlə şimali koreyalı Rusiyada işləməyə göndərilib

Berlinin ictimai nəqliyyat işçilərinin tətili davam edir

HƏMAS fevralın 15-nə planlaşdırılan girovların azad edilməsini təxirə salıb

Qərbi Balkan ölkələrinin XİN başçıları Romaya toplaşıblar

Azərbaycan və Türkiyə XİN rəsmiləri siyasi məsləhətləşmələr aparıblar

Qvatemalada avtobus dərəyə aşıb, 51 nəfər ölüb

Akademik Valeri Asatiani: Ölkələrimiz arasında mədəni əlaqələrin inkişafında tarixi şəxsiyyətlərin rolu böyükdür

Misli Premyer Liqası: “Neftçi” səfərdə “Zirə”yə qalib gəlib

Gürcüstanlı akademik: Azərbaycanda abidələrin bərpası istiqamətində gedən proseslərdən qürur duyuram

Ruben Vardanyanın təqsirləndirildiyi cinayət işinin məhkəmə baxışı davam etdirilib

2025-ci il yanvarın 29-da keçirilmiş bələdiyyə seçkilərində Mərkəzi Seçki Komissiyasına daxil olmuş 8 fevral 2025-ci il tarixli 41 saylı müraciətə baxılmasına dair
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının QƏRARI

2025-ci il yanvarın 29-da keçirilmiş bələdiyyə seçkilərində Mərkəzi Seçki Komissiyasına daxil olmuş 10 fevral 2025-ci il tarixli 43 saylı müraciətə baxılmasına dair
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının QƏRARI

2025-ci il yanvarın 29-da keçirilmiş bələdiyyə seçkilərində Mərkəzi Seçki Komissiyasına daxil olmuş 10 fevral 2025-ci il tarixli 42 saylı müraciətə baxılmasına dair
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının QƏRARI

2025-ci il yanvarın 29-da keçirilmiş bələdiyyə seçkilərində Mərkəzi Seçki Komissiyasına daxil olmuş 8 fevral 2025-ci il tarixli 40 saylı müraciətə baxılmasına dair
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının QƏRARI

Mərkəzi Seçki Komissiyasının 2025-ci il 8 fevral tarixli iclas protokolunun təsdiq edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının QƏRARI

Nazir Ceyhun Bayramov Belarusun ölkəmizə yeni təyin olunmuş səfiri ilə görüşüb

Bakıda İranın milli bayramı qeyd olunub

Türkiyədə saxta spirtli içkidən ölənlərin sayı 38-ə çatıb

Ötən il Türkiyədə 842 terrorçu zərərsizləşdirilib

Keniyanın gənclər çempionu Azərbaycanın bu ölkədəki səfirliyində olub

Sabirabadda yol qəzası baş verib, xəsarət alan var

ABŞ-da qripə yoluxma hallarının sayı 15 illik maksimuma çatıb

Deputat: Türkçülük ideologiyası dövlət siyasəti statusu qazanmaqdadır

"Qalatasaray" polşalı futbolçu ilə anlaşıb

Səudiyyə Ərəbistanı uşaqları Həcc ziyarətinə gətirməyi qadağan etdi

Kənd təsərrüfatı naziri bölgələrdə fəaliyyət göstərən şərab istehsalı və quşçuluq müəssisələri ilə tanış olub

AZƏRTAC-ın əməkdaşları “Talassemiyasız həyat naminə” təşəbbüsünə qoşulublar VİDEO

Polşalı musiqiçilər “Qış nağılı” festivalında

Dövlət katibi: Sloveniya Azərbaycanla ikitərəfli əlaqələri dərinləşdirməkdə maraqlıdır

Nizami rayonunda sürücünü hədələyərək pulunu ələ keçirən şəxslər saxlanılıb

Rəna İbrahimbəyova: Kəlağayı ornamentlərinin işlənməsinin dərin mədəni kökləri onu daha da unikal edir - MÜSAHİBƏ

“Qarabağın nadir və nəsli kəsilməkdə olan növləri barədə məlumat kitabı” çapdan çıxıb

Yasamalda ət satışı mağazasının fəaliyyəti dayandırılıb

İtaliyada müdafiə nazirinin səsindən istifadə olunaraq dələduzluq edilib

Premyer Liqa: "Araz-Naxçıvan" - "Kəpəz" oyunu qolsuz başa çatıb

Xıdır Nəbi bayramının özünəməxsus şəkildə qeyd olunduğu kənddən REPORTAJ VİDEO

Bakıda sahibsiz heyvanlar probleminə həsr olunmuş tədbir keçirilib

Naxçıvan şəhərində çox sayda hərbi sursat tapılıb

ETX: “Google Chrome” brauzerində kritik boşluq aşkarlanıb

Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclası keçirilib VİDEO

Türkiyə Prezidenti Administrasiyasının İctimaiyyətlə Əlaqələr Departamentinin binası mükafata layiq görülüb

Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin sədri sahibkarlarla görüşəcək

Şagird bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi mövzusunda elmi seminar

® “Nar”ın dəstəyi ilə Azərbaycanda jest dili tətbiqi hazırlanır

Vəkillər Kollegiyasının rəhbərliyi işə yeni qəbul edilən vəkil köməkçiləri ilə görüşüb

Hirkan meşələrində ekoturizmin inkişaf etdirilməsi istiqamətində müzakirələr aparılıb

Kimyaçı-alim nüfuzlu jurnalın beynəlxalq rəyçi sertifikatı ilə təltif edilib

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi: Heyvanların aşağı çəkidə kəsilməsi ət istehsalına mənfi təsir göstərir

Azərbaycan şahmatçısı: Ölkə çempionatındakı çıxışımı qənaətbəxş hesab edirəm

Azərbaycan Universitetində “Konstitusiya və Suverenlik İli” ilə bağlı tədbirlər planı hazırlanır

Qazaxıstan ordusunun arxa cəbhə təminatının modernləşdirilməsi məsələsi müzakirə olunub

AQTA-da quşçuluq təsərrüfatlarının nümayəndələri ilə görüş olub

ADAU-nun əməkdaşları Ankarada beynəlxalq təlimdə iştirak ediblər

Məktəb direktorlarından ibarət kuratorlarla görüş keçirilib

Binəqədidə su emalı müəssisəsində nöqsanlar aşkarlanıb, fəaliyyəti dayandırılıb

® “Birbank” vasitəsilə sığorta alanlara şad xəbər

® “AccessBank”dan 12+0,25 faizlik depozit imkanı!

Böyük Britaniyada yüzlərlə qanunsuz işçi saxlanılıb

Hərbi pilotlarımız təlim-məşq uçuşları keçiriblər

Ukraynadakı Azərbaycan diasporu fəaliyyətini genişləndirir

Ötən il Azərbaycanda aparılan nağdsız əməliyyatların həcmi rekord həddə çatıb

“Neftçi” braziliyalı futbolçunu transfer etmək istəyir

Britaniyanın mürəkkəb vergi sistemi biznes subyektlərinə 15 milyard funt sterlinqə başa gəlir

Gürcüstanda azərbaycanlı uşaqlar üçün həftəsonu məktəb fəaliyyətə başlayıb

Qiymətli kağızlar bazarının inkişafına dair ictimai müzakirə təşkil olunub

AMADA antidopinq sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığı genişləndirir

İcbari tibbi sığorta fondunun 2025-ci il büdcəsi təsdiqlənib – FƏRMAN

Ali Məhkəmə xarici diplomların tanınması üzrə vahid məhkəmə təcrübəsini müəyyən edib

AQTA: İdxal olunan baytarlıq preparatının normativ tələblərə cavab vermədiyi aşkarlanıb

® Elektrikli avtomobil qazanmaq imkanı

Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı və gündəliyi açıqlanıb

Məşhur futbolçu İtaliya klubunun baş məşqçisi təyin olunub

Şalva Papuaşvili: Gürcüstanda sabitliyi pozmaq üçün Avropa İttifaqına üzv dövlətlərdən də istifadə olunub

Dövlət İmtahan Mərkəzi “Rezidentura” xüsusi buraxılışının 1-ci nömrəsini təqdim edib

Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi ilə Daşkənd Dövlət Şərqşünaslıq Universiteti arasında əməkdaşlıq əlaqələri müzakirə olunub

Qərbi Azərbaycana qayıdış təkcə fiziki dönüş deyil, bu, milli kimliyimizin bərpasıdır – MÜSAHİBƏ

Qırğızıstanın Oş hava limanı uçuşları müvəqqəti məhdudlaşdırıb

İcbari tibbi sığorta fondunun 2025-ci il büdcəsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı

Burkina Fasonun Prezidenti İbrahim Traoredən

“Killerdən teleqram” monotamaşası yenidən səhnədə

“Qadınlar və qızlar elmdə” Beynəlxalq Gününə həsr olunmuş konfrans keçirilib

Dünya çempionatı: Azərbaycan basketbol millisi seçmə mərhələdə son 2 oyunun hazırlıqlarına başlayıb

Professor Anna Əmrahova: Doktorluq dissertasiyamda Azərbaycan bəstəkarlarının yaradıcılığını təqdim etdim

Naxçıvanda yol qəzasında 5 nəfər xəsarət alıb

Fransanın Kamerunda törətdiyi soyqırımının qurbanı: Cəllad hesabı ödəməlidir

Akademik: Bu il “Qadınlar və qızlar elmdə” Beynəlxalq Gününün təsis edilməsinin 10 illik yubileyidir