Bakı, 12 oktyabr, Laçın Sultanova, AZƏRTAC

Bakıda MDB iştirakçısı olan dövlətlərin Miqrasiya Orqanları Rəhbərləri Şurasının 19-cu iclası keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının hüquq mühafizə orqanları ilə iş şöbəsinin müdiri Fuad Ələsgərov iclasda çıxış edib. O deyib ki, intensiv miqrasiya prosesləri dünyanın müxtəlif regionları, o cümlədən MDB ölkələri üçün də aktualdır. Ortaq tarix, çoxdan yaranmış mədəni əlaqələr, müştərək ənənələr, ünsiyyətdə dil baryerlərinin olmaması əhalinin yerdəyişməsi üçün obyektiv zəmin yaradır. Bu proseslərin mürəkkəb və müəyyən qədər kortəbii olması, habelə onlarla bağlı risklər həm milli, həm də beynəlxalq səviyyədə miqrasiya siyasətinə yeni yanaşmalar tələb edir.

Prezident Administrasiyasının şöbə müdiri xatırladıb ki, postsovet məkanında qaçqınlar və məcburi köçkünlər problemi ilə üzləşən ilk ölkə Azərbaycan olub. O deyib: “XX əsrin 80-ci illərinin axırlarından etibarən Dağlıq Qarabağ ətrafında baş verən hadisələrlə əlaqədar Ermənistan SSR ərazisində azərbaycanlılara qarşı keçirilmiş kütləvi etnik təmizləmə siyasəti, habelə Azərbaycan ərazisinin 20 faizinin erməni silahlı dəstələri tərəfindən işğal edilməsi nəticəsində bir milyondan çox həmvətənimiz, yəni, faktiki olaraq hər səkkiz nəfərdən biri doğma yurdundan zorla qovulub. Sonrakı dövrdə çox böyük çətinliklərə baxmayaraq, Azərbaycan dövləti bu qaçqınların və məcburi köçkünlərin bütün əsas ehtiyaclarını təmin etməyə və onların cəmiyyətə uğurla inteqrasiyasına nail oldu. Lakin işğalın mənfi nəticələri həm də onda təzahür edir ki, bu ərazilər qeyri-leqal miqrasiya və transmilli cinayətkarlığın digər təhlükəli növləri üçün istifadə edilir”.

Fuad Ələsgərov bu gün dünyada baş verən miqrasiya proseslərinə də toxunub. Şöbə müdiri deyib: “Bu gün Suriyadan milyonlarla insanın kütləvi şəkildə qaçqın düşməsi miqrasiya proseslərinin bütöv regionların taleyinə təsirinə ən əyani misaldır. Yüz minlərlə suriyalı qaçqın müharibənin dəhşətlərindən sığınacaq tapmağa cəhd edərək Avropaya üz tutur və görürük ki, Avropa dövlətləri, çox təəssüf, bu miqrantlar axınını səmərəli tənzimləməyə qadir olduğunu nümayiş etdirmir, əksinə, aralarında çoxlu qadınlar və uşaqlar olan qaçqınlarla sərt, hətta amansız davranırlar. Hərçənd, bu güclü miqrasiya axınını çox cəhətdən məhz Qərb ölkələrinin bütövlükdə Yaxın Şərqə və xüsusən Suriyaya münasibətdə yürütdüyü siyasət doğurub.

Prezident Administrasiyasının rəsmisi dünyada cərəyan edən miqrasiya proseslərindən söhbət açaraq bildirib: “Əfqanıstanda, İraqda və Suriyada mürəkkəb siyasi şərait və döyüş əməliyyatları həm bütövlükdə MDB ölkələrinə, həm də bizim regiona təsiri olan miqrasiya proseslərinin güclənməsində müəyyən rol oynayır. Bununla əlaqədar başqasının adına olan saxta sənədlərlə sərhəd-buraxılış məntəqələrindən Azərbaycana keçməyə cəhd göstərən qeyri-leqal miqrantların sayının müəyyən qədər artmasını müşahidə edirik. Sərhəd-buraxılış məntəqələrindən kənar şəxsiyyəti təsdiq edən sənədlərsiz və ya etibarsız sənədlərlə sərhədi keçmək cəhdləri də olur.

Fuad Ələsgərov əmək miqrasiyası məsələsinə toxunaraq iclas iştirakçılarına məlumat verib ki, Azərbaycanda əmək miqrasiyasının xüsusi çəkisi çox yüksəkdir, Azərbaycan miqrantların getdiyi dövlətdən və tranzit ölkədən son təyinat ölkəsinə çevrilməkdədir.

Prezident Administrasiyasının şöbə müdiri onu da bildirib ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin tapşırığına əsasən miqrasiya proseslərinin dövlət tənzimlənməsi məsələlərinin təkmilləşdirilməsi üzrə mühüm işlər görülüb, dövlət proqramı təsdiq edilib. Həmçinin institusional mexanizmlər yaradılıb, informasiya texnologiyaları tətbiq edilib. Etibarlı uçot və nəzarət sisteminin təşkil edilməsi məqsədilə miqrasiya sahəsində vahid informasiya sistemi yaradılıb. Sərhəd-buraxılış məntəqələrində ölkəmizə gələn əcnəbiləri Azərbaycanda olma və yaşama qaydaları barədə informasiya ilə təmin edən miqrasiya servisləri yaradılıb.

MDB İcraiyyə Komitəsinin sədri–icraçı katib Sergey Lebedev Müstəqil Dövlətlər Birliyinin fəaliyyətinin daim dəstəklənməsinə görə Azərbaycan rəhbərliyinə təşəkkürünü bildirib. S.Lebedev xatırladıb ki, MDB-nin yaradılmasından 25 il keçir. Bu müddətdə MDB-nin beynəlxalq və regional birlik kimi özünü təsdiq etməsini vurğulayan icraçı katib MDB məkanında miqrasiya məsələlərinin müzakirə edilməsinin vacibliyini diqqətə çatdırıb.

Azərbaycan Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi Firudin Nəbiyev iclasda çıxış edərək deyib ki, MDB orqanlarından biri olan Miqrasiya Orqanlarının Rəhbərləri Şurası miqrasiya sahəsində dövlətlərarası əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə öz töhfəsini verir. Belə ki, Şuranın fəaliyyətdə olduğu 9 il ərzində onun iclaslarında MDB çərçivəsində miqrasiya sahəsində əməkdaşlığın təmin edilməsi və əlaqələndirilməsi üçün mühüm qərarlar qəbul edilib.

Firudin Nəbiyev deyib: “Bildiyiniz kimi, uzun illərdir Azərbaycan Respublikasında ictimai-siyasi sabitlik hökm sürür. Son illər ərzində respublikamız yüksək sürətlə inkişaf edir, iri iqtisadi layihələr, müasir infrastruktur layihələri həyata keçirilir. Artıq neçə ildir ki, Azərbaycanda mühüm beynəlxalq tədbirlər keçirilir. Belə tədbirlər sırasında birinci Avropa Oyunlarını, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumunu, “Formula-1” Qran-pri yarışlarını xüsusi qeyd etmək istərdim. Bütün bunlar beynəlxalq aləmdə ölkəmizin nüfuzunun artmasının əyani nümunəsi olmaqla bərabər, Azərbaycana gələn əcnəbi vətəndaşların sayının artmasına və respublikamızda miqrasiya proseslərinin güclənməsinə təsir göstərməyə bilməzdi”. Xidmətin rəisi xüsusi vurğulayıb ki, bu günə qədər Azərbaycanda miqrantlara münasibətdə milli, etnik və dini zəmində heç bir hüquq pozuntusu faktı qeydə alınmayıb. O deyib: “Ölkəmizdə tolerantlığın yüksək səviyyədə olması da miqrasiya proseslərinə təsir göstərən mühüm amillərdən biridir”.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanına əsasən Dövlət Miqrasiya Xidmətinin yaradılması tarixindən söhbət açan F.Nəbiyev deyib ki, bu qurumun əsas məqsədi miqrasiya sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirmək, miqrasiya proseslərinin idarə edilməsi, tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması sistemini inkişaf etdirmək, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətini əlaqələndirməkdir. Bu gün strukturunda mərkəzi aparatdan əlavə 8 regional idarə, qanunsuz miqrantların saxlandığı 2 mərkəz, tibbi mərkəz və tədris mərkəzi də olan Dövlət Miqrasiya Xidməti ona ölkə rəhbərliyi tərəfindən həvalə edilmiş, həmçinin bu xidmətin Əsasnaməsində nəzərdə tutulan vəzifələri uğurla yerinə yetirir.

Firudin Nəbiyev deyib: “Dövlət Miqrasiya Xidmətinin yaradıldığı gündən miqrasiya sahəsində beynəlxalq təşkilatlarla qarşılıqlı fəaliyyət, habelə müxtəlif ölkələrin müvafiq orqanları ilə ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlıq böyük əhəmiyyət kəsb edir. Hesab edirəm ki, MDB çərçivəsində mövcud miqrasiya problemlərinin və digər mühüm məsələlərin həlli üçün qarşılıqlı fəaliyyət, əlaqələndirmə və qarşılıqlı anlaşma sahəsində çox uğurlar qazanılıb. Azərbaycan Respublikası MDB iştirakçısı olan dövlətlərin çoxu ilə ikitərəfli formatda da fəal qarşılıqlı əlaqə saxlayır”.

MDB Parlamentlərarası Assambleyasının daimi komissiyasının sədri, Milli Məclisin regional məsələlər komitəsinin sədri Arif Rəhimzadə deyib ki, MDB-də miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi sahəsində böyük təcrübə toplanıb, miqrasiya siyasətinin əsas istiqamətlərini tənzimləyən və Birliyin miqrasiya sahəsində səlahiyyətli orqanlarının qarşılıqlı əlaqələrini təmin edən hüquqi baza yaradılıb. A.Rəhimzadə MDB Parlamentlərarası Assambleyası tərəfindən miqrasiya siyasəti sahəsində qəbul edilmiş qanunvericilik aktları barədə danışıb. O, həmçinin xatırladıb ki, Azərbaycan MDB məkanında miqrasiya məcəlləsi qəbul etmiş ilk ölkədir.

İclasa sədrlik edən Rusiya Federasiyası daxili işlər nazirinin birinci müavini Aleksandr Qorovoy bildirib ki, tədbirin gündəliyinə 18 məsələ daxil edilib.

Şura üzvləri Birlik ölkələrində miqrasiyanın vəziyyətini və “MDB iştirakçısı olan dövlətlərin 2015-2019-cu illər üçün qanunsuz miqrasiyaya qarşı mübarizə üzrə əməkdaşlıq Proqramı”nın 2015-ci ildə icrasının gedişini müzakirə ediblər.

MDB iştirakçısı olan dövlətlərin vətəndaşlarının etibarsız sənədlərinin ümumi məlumat bankının yaradılması, habelə həmin məlumat bankı haqqında əsasnamənin işlənib hazırlanması məsələsinə dair işçi qrupunun iclasının nəticələri nəzərdən keçirilib.

İclasda vətəndaşsızlıq hallarının azaldılması sahəsində Azərbaycan Respublikasının təcrübəsi, Belarus Respublikası miqrasiya orqanlarının ölkədə yaşamanın leqallaşdırılmasının bir üsulu kimi əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin saxta nikahlarının aşkarlanması təcrübəsi, habelə Birlik dövlətlərinin ərazilərinə fövqəladə qaydada kütləvi axın edən şəxslərin qəbulu təcrübəsi müzakirə olunub.

Bundan əlavə, miqrasiya sahəsində beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığın vəziyyəti, MDB ölkələrində əmək fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün əməkçi miqrantların mütəşəkkil qaydada cəlb olunmasının ümumi prinsip və mexanizmlərinin reallaşdırılmasına dair ikitərəfli sazişlərin hazırlanmasının gedişi və Birlik ölkələrinin miqrasiya sahəsində üçüncü ölkələrlə bağladığı beynəlxalq müqavilələr barədə söhbət gedib.

Qanunsuz miqrasiya kanallarının aşkar edilməsi, pasportların, giriş vizalarının, MDB iştirakçısı olan dövlətlərin ərazisinə giriş-çıxış və ölkədə olma zamanı istifadə edilən digər sənədlərin texniki və s. mühafizəsi üsullarının təkmilləşdirilməsi məsələlərinə xüsusi diqqət yetirilib.

Şura üzvləri MDB iştirakçısı olan dövlətlərin vətəndaşlarının qarşılıqlı səfərləri üçün əlverişli şərait yaradılması təcrübəsini, Birlik ölkələrinin ərazisinə daxil olan üçüncü ölkə vətəndaşlarının və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin vahid uçot sisteminin yaradılması işinin gedişini və miqrasiya sahəsində əməkdaşlığı tənzimləyən MDB dövlətlərinin hüquqi aktlarının inventarlaşdırılması məsələsini müzakirə ediblər.