Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

REGİONLAR

Nərgiztəpə Azərbaycan tarixinin bütöv bir mərhələsinə işıq sala bilər

Xocavənd, 6 avqust, Tahir Ağaməmmədov, AZƏRTAC

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu Mil-Qarabağ ekspedisiyasının Nərgiztəpə dəstəsi 2017-ci ilin yayında Xocavənd rayonu ərazisində arxeoloji tədqiqatları davam etdirib.

Arxeoloji qrupun rəhbəri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Təvəkkül Əliyev AZƏRTAC-a Nərgiztəpədə və ətraf ərazilərdə aparılan aqxeoloji tədqiqat işləri barədə məlumat verib. Bildirib ki, Qarabağın Mil düzü ilə kəsişən dağətəyi ərazisində yerləşən Nərgiztəpədə ilk tədqiqatlar 2013-cü ildə başlanıb. 2014-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun dəstəyi ilə burada araşdırmalar daha intensiv xarakter alıb.

Nərgiztəpədə həyat Tunc dövrünün sonlarından başlayıb

Nərgiztəpə arxeoloji kompleksinə müxtəlif tarixi dövrlərə aid yaşayış məskənləri, müdafiə qurğuları, qəbir abidələri daxildir. Nərgiztəpə ətrafında aparılan kəşfiyyat-axtarış işləri göstərir ki, bu ərazidə Tunc dövrünün sonlarından başlayaraq ardıcıl həyat olub. 

T.Əliyev məlumat verib ki, cari ilin yayında Nərgiztəpə yaşayış məskənində arxeoloji qazıntı işləri 60 kvadratmetr sahədə (A1 və A2 kvadratlarında) aparılıb. A2 kvadratında təmizləmə işləri görülüb, A1 kvadratında isə mədəni təbəqə materikə qədər açılıb tədqiq olunub, müxtəlif dövrlərə aid tikinti qatları aşkar edilib. Builki qazıntılar araşdırılan qazıntı sahəsindəki mədəni təbəqə və bütövlükdə Nərgiztəpə yaşayış məskəninin xronoloji çərçivəsi haqqında ümumi və dolğun təsəvvür yaradır. Orta əsrlərə aid üst mədəni təbəqədə şirli və şirsiz saxsı qab nümunələrinə, daşdan əmək alətlərinə, ocaq yerlərinə, zolaqlara rast gəlinib. Abidədə Erkən orta əsrlər nisbətən zəif təmsil olunub. Qalınlığı 2 metrdən artıq olan antik təbəqə isə həm memarlığına, həm də artefaktların rəngarəngliyinə görə çox zəngindir. Burada antik dövr üçün səciyyəvi olan kvadratşəkilli çiy kərpiclərdən inşa olunmuş tikili qalıqları diqqəti cəlb edir. A1 və A2 kvadratlarının kəsişməsində üst-üstə bir metr qalınlığında düzülmüş kərpic hörgüyə - döşəməyə təsadüf olunub. Onun bünövrəsinə araları palçıqla doldurulmuş müxtəlif ölçülü çay daşları qoyulub. Döşəmənin ortasında uzunsov dördbucaqlı şəklində ocaq yeri açılıb. Antik təbəqə eradan əvvəl I minilliyin birinci yarısına aid qalın kül və yanıq izləri ilə müşayiət olunan təbəqənin üzərində bərqərar olub.

Son tədqiqatlar zamanı burada 300-dən çox qəbir qeydə alınıb

Burada Erkən Alban dövrünə və Dəmir çağına aid çay daşından və obsidiandan əmək alətləri, sümükdən iynə, qaşov və bizlər, qalın divarlı küpün parçaları, narın gildən hazırlanmış müxtəlif tipli mətbəxt qablarının qırıqları və sair aşkarlanıb. Alt qatda isə Son Tunc dövrü üçün səciyyəvi olan qaracilalı qab fraqmentlərinə, daş əmək alətlərinə rast gəlinib. Bu təbəqə iri və girdə çay daşlarından inşa olunmuş qala divarları ilə əhatəyə alınıb. Tədqiqatların nəticəsi göstərir ki, Nərgiztəpədə həyat başlananda onun ətraf sahələrlə müqayisədə hündürlüyü 3,5 metrə yaxın olub. 

Nərgiztəpə və onun ətraflarında XX əsrin sonlarınadək intensiv yaşayış davam edib. Abidənin şərq ətəyində yerləşən və geniş sahəni əhatə edən müsəlman qəbiristanlığı bunu aydın göstərir. Son tədqiqatlar zamanı burada 300-dən çox qəbir qeydə alınıb, onların topoqrafik planı çıxarılıb. Bəzi qəbirüstü daşların üzərinə qazıma üsulla müxtəlif işarə və damğalar, oyma naxışlar çəkilib. XIII-XIV əsrlərdən etibarən baş daşları üzərində epiqrafik mətnlər ərəb qrafikası ilə Azərbaycan dilində həkk olunub. Bəzi qəbirlərin ətrafına düzülən iri yumru daşlar diqqəti cəlb edir. Rəvayətə görə, “Kitabi Dədə Qorqud” dastanlarında təsvir olunan hadisələrin bir çoxu, xüsusilə Qaraca Çobanla bağlı əhvalatlar məhz bu yerlərdə cərəyan edib. Ümumiyyətlə, Nərgiztəpə ətrafındakı toponimlər bu ərazinin oğuz türklərinin yurd yerləri olduğunu göstərir.

Abidənin tariximiz üçün böyük informasiya yükü daşıması burada məqsədyönlü tədqiqatların aparılmasının zəruriliyini şərtləndirir

T.Əliyev qeyd edib ki, Nərgiztəpə Azərbaycan tarixinin bütöv bir mərhələsinə işıq sala biləcək bir abidədir. Burada qədim Azərbaycan dövləti olan Albaniyanın həm antik, həm də erkən orta əsrlər tarixini bütün çalarları ilə izləmək olar. Nərgiztəpədə aparılan arxeoloji tədqiqatlar qədim Azərbaycan əhalisinin mədəni təsərrüfat həyatında və dünyagörüşündə varisliyini bir daha təsdiq edir.

Tədqiqat zamanı Beyləqan rayonu ərazisindəki Antik və Erkən Orta əsrlərə aid Təzəkənd şəhər yerinin də nəzərdən keçirildiyini bildirən T.Əliyev deyib: “Burada hələ ötən əsrin ortalarında kəşfiyyat xarakterli işlər aparılıb. Təəssüf ki, qədim Azərbaycan dövləti olan Albaniyanın əsas vilayətlərindən birinin (Paytakaranın) mərkəzi olmuş bu yaşayış məskəni indiyədək tədqiqata cəlb edilməyib. Hazırda onun kiçik bir hissəsi kəndin ortasında, şəxsi həyət sahələri arasında qalıb. 60 il əvvəl aşkar edilən daş sütun altlıqlarının da yol kənarında bu günədək qalmasını xoş təsadüf saymaq olar. Abidənin tariximiz üçün böyük informasiya yükü daşıması burada məqsədyönlü tədqiqatların aparılmasının zəruriliyini şərtləndirir”.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

İrakli Zarkua: İsveç və Danimarka marjinal qrupları maliyyələşdirən adi ölkələrdir

Əlilliyi olan 11 gənc təcrübə proqramında iştirak etmək üçün Türkiyəyə göndərilib

ADY və FHN növbəti birgə təlim keçirib

“Yeni kitablarla tanış olaq” adlı icmal keçirilib

DİM sürücülər üçün növbəti imtahan keçirəcək

Fərid Qayıbov Naftalan, Xocalı və Goranboy sakinləri ilə görüşüb

SOCAR-ın Müşahidə Şurasının növbəti iclası keçirilib

Millinin baş məşqçisi: İnkişaf Kubokunda məqsədimiz maksimum dərəcədə uğurlu çıxış etməkdir

Ursula Fon der Lyayen süni intellektin inkişafı üçün 20 milyard avro ayrılacağını açıqlayıb

Maliyyə texnologiyaları və ödəniş sektoru üzrə ötən ilin fəaliyyət nəticələri müzakirə olunub

Naxçıvan idmançıları ötən il ölkə və beynəlxalq səviyyəli yarışlarda 201 medal qazanıblar

İtaliyada 75-ci “Sanremo” musiqi festivalı başlayır

® “AccessBank” tender elan edir

Zahid Xəlil: Təşəkkür edirəm ki, məni belə intellektual uşaqlarla görüşdürdünüz

“Qarabağ” Riçard Almeyda ilə yollarını ayırıb

“Avtomatlaşdırılmış Qida Təhlükəsizliyi” informasiya sistemi haqqında Əsasnamə” təsdiqlənib

Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti Böyük Britaniyada keçirilən müsabiqədə 2 mükafata layiq görülüb

FHN-in Cənub Regional Mərkəzi təlim keçirib

Qanunsuz zəbt edilmiş ərazilərdə hasilat işlərinin aparılması faktları ilə bağlı cinayət işləri başlanıb

“Şimal-Cənub” beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi ilə tranzit yük daşımalarının inkişafı məqsədilə əməkdaşlıq haqqında saziş təsdiqlənib FƏRMAN

Qazaxıstanda atom energetikası, İT və PUA konstruksiyası üzrə mütəxəssislər hazırlanacaq

“Avtomatlaşdırılmış Qida Təhlükəsizliyi” informasiya sistemi haqqında ƏSASNAMƏ

Avropa çempionatı: Azərbaycan badminton millisinin qrup oyunlarının təqvimi açıqlanıb

“Avtomatlaşdırılmış Qida Təhlükəsizliyi” informasiya sistemi haqqında Əsasnamə”nin təsdiq edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı

Azərbaycanın yeniyetmə taekvondoçusu Türkiyədəki turnirdə gümüş medal qazanıb

“Konstitusiya və Suverenlik İli” ilə bağlı Tədbirlər Planı təsdiqlənib – SƏRƏNCAM

“Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Rusiya Federasiyası Hökuməti arasında “Şimal-Cənub” beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi ilə tranzit yük daşımalarının inkişafı məqsədilə əməkdaşlıq haqqında Saziş”in təsdiq edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı

ÜST uşaqlarda onkoloji xəstəliklərin yeni ödənişsiz müalicə proqramına start verir

Azərbaycan Respublikasında 2025-ci ilin “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edilməsi ilə bağlı TƏDBİRLƏR PLANI

“Azərbaycan Respublikasında 2025-ci ilin “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edilməsi ilə bağlı Tədbirlər Planı”nın təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Parisdə əlillər etiraz nümayişi keçiriblər

Azərbaycanlı opera sənətçisi Avropa səhnələrində

® “Google” əməkdaşı məktəblilərimizə master-klas keçib

“Best Beef” əmtəə nişanlı sosis məhsulu və kolbasanın tərkibində etiketində bəyan edilməyən donuz əti DNT-si aşkarlanıb

DYP: Meteohəssas insanlarda narahatlıq sürücülük qabiliyyətinə təsir göstərir

Rəcəb Tayyib Ərdoğan: Türkiyə qlobal güc mərkəzlərindən birinə çevrilməyi hədəfləyir

Pyerluici Kollina penalti zərbəsi ilə bağlı maraqlı təklif irəli sürüb

Dövlət Komitəsində vətəndaşların müraciətləri dinlənilib

İİTKM: Azərbaycanın iqtisadi artım tempi investisiyaların cəlb edilməsinə imkanlar yaradır

Ermənistan hakimiyyəti revanşizmin ictimai rəydə aparıcı ideologiya kimi qalmasında maraqlıdır - ŞƏRH

Hərbi qulluqçularımız “AMAN-25” təlimində uğurla iştirak edirlər

® Azərbaycan Cüdo Federasiyası yeni tərəfdaşlıq müqaviləsi imzalayıb

Zamanla Qarabağ mətbəxinin fərqli xüsusiyyətləri formalaşıb

Türkiyənin naziri: Türkmənistan qazının ölkəyə tədarükü martın 1-dən başlayacaq

Qazaxıstan Azərbaycana taxıl tədarükünü artırıb

BMU-da Gənc tədqiqatçıların IX beynəlxalq elmi konfransı keçiriləcək

Səfir: Britaniya Trampın mandatına hörmət etməlidir

Qəbələdə çaydan qadın meyiti tapılıb

İstanbulda saxta xərçəng dərmanı istehsal edən qrup zərərsizləşdirilib

Avropada qazın qiyməti son iki ilin maksimumuna çatıb

Maskın başçılıq etdiyi konsorsium “Open AI” üzərində nəzarətə görə 97 milyard dollar təklif edib

“Batareyaları təhvil ver, təbiəti qoru”: 100 kiloqram işlənmiş batareya toplandı

Qarabağın toy adətləri: Zamanın süzgəcindən keçən ənənələr

“Tesla”nın Çindəki enerji saxlanc qurğusu zavodu istehsala başlayıb

Türkmənistandan Türkiyəyə türkmən qazının nəqlini nəzərdə tutan müqavilə imzalanıb

Sarayevoda hava çirkliliyi təhlükəli səviyyədədir

Aİ ölkələrində qazın bahalaşması yay aylarında 3 milyard avro zərərlə nəticələnə bilər

Agentlik: 1129 uşağa sosial xidmətlər göstərilir

“Əhməd Cavadın həyatı və ədəbi fəaliyyətinin Gəncə dönəmi” kitabı türk dilində nəşr olunub

Fransızların 60 faizi maaşlarından narazıdır - SORĞU

Dələduzluq edənlər saxlanılıblar

Bakıdan başlanan uğur hekayəsi: Esmira Məmmədovanın unikal sənəti

Dünyada vəbaya yoluxma halları kəskin artıb

İtaliyada ət istehsalı müəssisəsində güclü yanğın olub

Vinisius Junior mövsümün sonunda “Real Madrid”i tərk edə bilər

“Qobu” ES-də 6 milyard kilovat-saatdan çox elektrik enerjisi istehsal edilib

Çinin elektromobil nəhəngindən sürücülərə əlverişli təklif

BDU tələbələri üçün növbəti “ARB 24 NewsLab” təlim proqramına müraciət qəbulu başlayıb

Qarabağ Universiteti tələbələrinin imtahan təəssüratları

Santorini adasında 12 800 yeraltı təkan qeydə alınıb

FIFA agenti: Legioner limitinin ləğvi Azərbaycan futbolunun inkişafına, gələcəyinə hesablanmış addımdır

Rəqəmsal İnkişaf Konsepsiyasının müddəalarının icrası çərçivəsində müzakirə aparılıb

“Elm” nəşriyyatının 100 illik yubileyi ilə bağlı tədbirlər planı təsdiqlənib

Lənkəranda avtomobil kanala aşıb

“Azerbaijan Journal of Physiology” jurnalı beynəlxalq indekslənmə bazasına daxil edilib

Elmdə qadın və qızların rolu müzakirə olunub

PKK tərəfindən İstanbul bələdiyyələrinə sızdırılan on şübhəli şəxs saxlanılıb

“Qarabağ geyimləri xalqımızın kimliyini və estetik dünyagörüşünü yaşadan dəyərli irsdir” - MÜSAHİBƏ

Sabah hava əsasən yağmursuz keçəcək

AMB “Tiko Azərbaycan”a lisenziya verib

Bugünkü hərracda tələb 56,8 milyon dollar təşkil edib

AZSTAND SOCAR-ın “Kompleks Qazma İşləri Tresti”ni sertifikatlaşdırıb

“Kapitan Şahid Həbibullayev” kitabı nəşr olunub

Hərbi qulluqçularımız “Qış təlimi-2025”i uğurla başa vurublar VİDEO

Üzeyir Hacıbəylinin 140 illiyinin qeyd edilməsi ilə bağlı AMEA-nın tədbirlər planı hazırlanır

Masallıda maye qazdoldurma məntəqəsinin istismarı dayandırılıb

Tibbi tullantıların idarə olunması sahəsində məlumatlılıq artırılır

Alimlər Vezuvi vulkanında karbonlaşmış perqament yazılarını AI vasitəsilə deşifrə ediblər

Naxçıvan Dövlət Milli Dram Teatrı Bakı səhnəsində çıxış edib

Türkiyə Prezidentinin fevralın 12-dən Pakistana ikigünlük səfəri başlayacaq

Şəmkir rayonunda tam orta məktəb əsaslı təmirdən sonra istifadəyə verilib

Frank De Bleker “Sabah” – “Turan Tovuz” oyunundakı mübahisəli epizodları şərh edib

Karlo Ançelotti hələ də Braziliya millisinin baş məşqçisi postuna əsas namizəd hesab olunur

USAID-in Azərbaycandakı fəaliyyəti ölkəmizin uğurlarına kölgə salmağa hədəflənmişdi - ŞƏRH

Şanlı Qələbəmizin 5-ci ildönümünə həsr olunmuş Milli Bəstəkarlıq Müsabiqəsi elan edilir

Polis quldurluq hadisəsini imitasiya edərək restoranın kassasını talayan şəxsləri saxlayıb VİDEO

Tədqiqatçılar: Kosmik tullantıların Yerin atmosferinə düşməsi riski mülki aviasiyaya təhlükə yarada bilər

Fevralın 28-də ilin ikinci planetlərin böyük paradı müşahidə olunacaq

AMEA Rəyasət Heyətinin iclasında bir sıra mühüm məsələlər müzakirə edilib

Məşhur basketbolçu yeni komandasında debüt edib