“Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin mətbuat katibliyinin rəisi Nadir Əzməmmədovun AZƏRTAC-a eksklüziv müsahibəsi

Bakı, 18 fevral, Elvin Camalov, AZƏRTAC

- Yanvarın 15-də Azərbaycan özünün logistika tarixində daha bir uğura imza atıb. Ukrayna yük daşınmasında Azərbaycandan keçən Transxəzər beynəlxalq nəqlıyyat dəhlizini seçib. Bu istiqamətdə tariflərin aşağı salınması ilə bağlı Ukraynanın rəsmi müraciətinə Azərbaycanın münasibəti necədir?

- Biz tranzit yüklərin daşınmasını həyata keçiririk. Ukraynadan gələn ilk sınaq konteyner qatarını Qazaxıstana yola aldıq,

oradan da qatar gedib Çinə çatdı. Ukraynadan çıxan növbəti qatar isə Mərkəzi Asiya istiqamətində hərəkət etdi. Biz Ukraynadan gələn yüklərin hər iki istiqamətdə aparılmasına hazırıq. Ukrayna tərəfi ilə 30 min ton yükün daşınacağına dair müqaviləmiz var. Bu yüklərin daşınmasına mart ayından başlanılacaq. Tariflərlə bağlı razılığa gəldikdə isə bu məsələyə fevral ayında keçiriləcək görüşdə baxılacaq. Qərar qəbul etdikdən sonra mart ayında biznes rejimdə yüklərin daşınmasına başlanılacaq. O vaxta kimi növbəti qatarın gəlməsi isə gözlənilmir.

- Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunda görülən işlər nə yerdədir? İşlər nə vaxt başa çatacaq?

-“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC olaraq 2016-cı ildə qatarları sərhədə qədər aparmağı təmin edəcəyik. Bu istiqamətdə 80 faiz iş görülüb, qalan 20 faiz iş isə hava şəraitindən asılı olaraq davam edir. Stansiyalarda, rabitə-siqnalizasiya sahəsində görüləcək müəyyən işlər qalıb. Bu işlər ilin axırına kimi tamamlanmalıdır. İlin axırında artıq biz öz qatarlarımızı sərhədə qədər apara biləcəyik.

Onu da qeyd edim ki, Bakı-Tbilisi-Qars marşrutunda istifadə etmək üçün “Stadler Rail Group” şirkətindən 30 sərnişin vaqonunun alınması gözlənilir. Artıq dəmir yolu rəhbərliyi bununla bağlı sifariş verib və ötən ilin sentyabr ayından “Stadler Minsk” zavodunda vaqonların istehsalına başlanılıb. Bunlardan ilk 10 ədədi 2016-cı ilin iyun-avqust aylarında Bakıya gətiriləcək. Digər vaqonların da 2016-cı il ərzində Bakıya gətirilməsi gözlənilir. Vaqonlar 4 kateqoriyadan ibarətdir: standart, komfort, biznes və restoran. Həmin kateqoriyalardan asılı olaraq vaqonlarda 10, 20, 32 nəfərlik yer olacaq.

- Bakı-Böyük Kəsik istiqamətində dəmir yolunun elektrikləşdirilməsi istiqamətində işlər gedir. Hazırda işlər hansı mərhələdədir? Burada dartı yarımstansiyaları üzrə gedən işlər nə zaman başa çatacaq?

-Qeyd edim ki, keçmiş SSRİ məkanında ilk dəfə dəmir yolu xəttinin elektrikləşdirilməsi Azərbaycanda həyata keçirilib. Hazırda Bakı-Böyük-Kəsik istiqamətində rabitə-siqnalizasiya və elektrik təchizatının yenilənməsi prosesi gedir. Elektrik təchizatı sisteminin 25 kilovoltluq dəyişən cərəyanlı dartı sisteminə keçirilməsi istiqamətində işlər 4 sahə üzrə mərhələlərlə davam edir. Hazırda Bakı-Böyük Kəsik-Gəncə sahəsində işlər tamamlanmaq üzrədir. Bu sahələr üzrə artıq Böyük Kəsik, Ağstafa, Düyərli, Alabaşlı, Goran, Ləki, Müsüslü, Sığırlı, Hacıqabul, Ələt, Lökbatan və Keşlə stansiyalarında ümumilikdə 12 yeni dartı yarımstansiyası tikilib. Təmir olunmuş mənzil və stansiyalarda həm işarəvermə, həm də optik lifli rabitə kabelləri qoyulub və basdırılıb, stansiyalarda çöl avadanlıqları, işıqforlar, datçiklərin quraşdırılması, montajı başa çatıb. Gəncə stansiyasından başqa bütün stansiyalarda avadanlıqlarda test yoxlamaları yekunlaşdırılıb. Layihəyə əsasən işarəvermə-mərkəzləşmə-bloklama qurğularının hamısı quraşdırılıb. Böyük Kəsik-Gəncə sahəsində əlavə 7 ədəd KTSM (hərəkət tərkibində qızmış buksları aşkar edən qurğu) postu tikilib və avadanlıqlar yerləşdirilib. Həmçinin, bu istiqamətdə 27 qorunan keçid məntəqəsi inşa olunub, keçidlərdə çöl avadanlıqları quraşdırılıb. Rabitə sahəsi üzrə FOK-48 tipli kabel basdırılıb.

Eyni zamanda kontakt şəbəkəsində dayaqların quraşdırılması, kontakt naqillərin çəkilməsi davam edir. Dartı yarımstansiyaları üzrə işlər 2016-cı ilin sonunda başa çatacaq. Bir pultdan idarəetmə sistemi olacaq, dispetçer bununla qatarların hərəkət sisteminə nəzarət edəcək, birbaşa maşinistlə əlaqə saxlaya biləcək, qatarlarda baş verən nasazlıqla bağlı ona məlumat daxil olacaq. Dünyada da bu praktika var və biz sərnişinlərin, qatarların daha təhlükəsiz şəraitdə mənzil başına çatması üçün bu istiqamətdə işlər aparırıq.

- “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı Moskvada keçirilən görüşdə müəyyən razılıqlar əldə olunub. Bu yolla daşınmalar nə vaxt həyata keçiriləcək?

- Azərbaycanın önəm verdiyi digər beynəlxalq nəqliyyat layihələrindən biri də “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat

Dəhlizidir. Moskvada baş tutan görüşdə tərəflər yükdaşıma marşrutlarında müvafiq dərəcələrin müəyyən edilməsi üzrə razılığa gəliblər. Logistik operatorların komissiya məbləği əlavə müqavilə ilə tənzimlənəcək. “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC vaqon arabacıqlarının Azərbaycan Respublikası ərazisindən (Yalama-Astara) daşınması üzrə dərəcələrin müəyyən edilməsi məsuliyyətini öz üzərinə götürüb. “ADY Ekspress” MMC Azərbaycan Respublikası (Astara)-İran İslam Respublikası (Astara-İsfahan) marşrutu üzrə rəqabətə davamlı dərəcələrin müəyyən edilməsi məsuliyyətini öz üzərinə götürüb. Burada əsas yüklərin daşınmasında yükləmə-boşaltma işləri nəzərə alınmalı və fevralın 20-nə kimi “RDY Logistika” SC-nə məlumat verilməlidir. “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC “Beynəlxalq istiqamətdə MDB dövlətlərinin dəmir yollarının tarif siyasəti”nin müvafiq bəndinə uyğun olaraq Yalama-Astara-Yalama marşrutu üzrə neft yüklərinin, yüklü və boş refrijerator konteynerlərinin daşınması üzrə dərəcələrin müəyyən edilməsinə hazır olduğunu bildirib. Bütün dərəcələr 2016-cı ilin sonunadək qüvvədədir. Qeyd edim ki, tərəflər arasında növbəti görüş 2016-cı ilin mart ayında Bakı şəhərində keçirilməsi üzrə razılıq əldə olunub.

Xatırladım ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2015-ci il dekabrın 7-də “Şimal-Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin Azərbaycan Respublikasının ərazisindən keçən hissəsində işlərin sürətləndirilməsi haqqında” Sərəncam imzalayıb. Bizim öhdəliyimizə düşən 8,3 kilometr yol, Astara çayı üzərində körpü, İran tərəfində isə 1,7 kilometr yol və yük terminalının tikilməsidir. İran tərəfi ilə bu məsələlərlə bağlı tez-tez görüşlərimiz olur. Körpünün layihələndirilməsini bizim razılığımız ilə İran tərəfi həyata keçirir. Artıq yaxın vaxtlarda tikintiyə başlamaq üçün hazırlıq işləri görülür.

- Bakı sərnişin dəmir yolu vağzalı əsaslı təmir olunur. Yeni vağzal sərnişinləri hansı yeniliklərlə qarşılayacaq?

- Xatırladım ki, ötən ilin mart ayında Bakının giriş qapısı sayılan Bakı sərnişin dəmir yolu vağzalında müasir dövrün tələblərinə cavab verməsi üçün yenidənqurma işlərinə start verilib. Vağzalın əsas binasının fasadı, memarlıq üslubunun saxlanması şərti ilə yenidən qurulur. Hazırda vağzal binasının fasadının üzlənməsi həyata keçirilir. Əsaslı təmir işləri 2016-cı ilin ikinci yarısında başa çatacaq. Vağzalda bilet kassaları, saxlama kameraları, ana və uşaq otağı, kafelər, sərnişin platformaları müasir üslubda əsaslı təmir olunur, eskalatorlar və liftlər yenisi ilə əvəzlənir. Sərnişinlər Wi-Fi sistemindən istifadə edə biləcəklər. Vağzalda suvenirlər, güllər satılacaq. Bir sözlə vağzala daxil olduqda əsl qarşılanma və yolasalma – vağzal aurası olacaq. Qeyd edim ki, hazırda platformalarda da işlər gedir. İşlər yekunlaşdıqdan sonra sərnişinlər elektrik qatarlarından düşüb birbaşa “28 May” metro stansiyasına çıxış əldə edə biləcəklər.

- Ötən il bir sıra ölkələrlə müqavilələr imzalanıb və yük vaqonlarının alınması ilə bağlı razılıq əldə olunub. Atılan addımların nəticəsi olaraq ölkəyə neçə yük vaqonu gətirilib və neçəsi gətiriləcək?

- Azərbaycan Dəmir yollarının vaqon parkının yenilənməsi istiqamətində 2015-ci ilin mart ayında “Azərbaycan Dəmir

Yolları” QSC-nin sədri Cavid Qurbanov Rusiya Federasiyasının F.Dzerjinski adına “Uralvaqonzavod” Elmi-İstehsal Korporasiyasının baş direktoru Oleq Sienko ilə görüşüb. Görüşdə “Uralvaqonzavod”dan 3100 müxtəlif təmayüllü yük vaqonunun alınması ilə bağlı müqavilə imzalanıb. Bu günə kimi 3030 yük vaqonu gətirilib. Bunlar qapalı, iritonnajlı konteyner daşıyan platforma, yarımvaqon, çən, taxıldaşıyan, xopper vaqonlarıdır. Qalan 70 vaqon isə bu yaxınlarda ölkəmizə gətiriləcək. Vaqonların bir hissəsi artıq dövriyyəyə buraxılıb. Bu yük vaqonları Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu və “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi işə düşəndə yüklərin Azərbaycan ərazisindən daha təhlükəsiz daşınması üçün istifadə olunacaq.

Bundan əlavə, biz lokomotivlərin də alınması istiqamətində işlər aparmışıq. Qazaxıstandan 10 teplovozun alınması barədə

razılıq əldə edilib və bunlardan 7 ədədi artıq Bakıdadır, 3 ədədi isə yaxın vaxtlarda gətiriləcək.