Bakı, 4 iyun, Tatyana İvanayeva, AZƏRTAC

Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasının yay zalında Qara Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestrinin müşayiəti ilə dünya opera səhnəsinin ulduzu, italiyalı tenor Fabio Andreotti Bakı Opera bilicilərinə və dinləyicilərinə “Amore e Passione” adlı konsert proqramının premyerasını təqdim edib.

Konsertin təşkilatçısı Azərbaycan, Rusiya, Böyük Britaniya və digər Avropa ölkələrindəki qədim və şamla işıqlandırılan malikanələrdə, çardaqlarda, istixanalarda, planetarilərdə və digər müvafiq yerlərdə mədəni tədbirlərin təqdim edilməsini həyata keçirən “RED EVENTS & Distribution ltd.” yaradıcılıq agentliyidir.

AZƏRTAC-ın müxbiri məşhur vokalçı ilə söhbətləşib.

- Belə demək olarmı ki, doğum yeriniz Sizin gələcək taleyinizi müəyyən edib?

- Bəli, mümkündür. Mən Romada anadan olmuşam və hər zaman ölkəmin mədəni irsi ilə maraqlanmışam. Aydındır ki, İtaliya operanın vətənidir və ilk təhsilimin bu sahədən kənarda olmasına baxmayaraq, tale elə gətirdi ki, politologiya mənim üçün sadəcə bir epizoda çevrildi.

- Sizin opera ilə ilk tanışlığınız necə olub?

- Donizettinin “Lucia de Lammermoor” opera tamaşasına ilk dəfə gedəndə və Xose Karrerasın ifasında Edqardonun partiyasını eşidəndə hələ çox gənc idim. Tamaşadan sonra bu sənət mənim həyatıma əbədilik daxil oldu.

- Başqa musiqi janrları Sizin üçün maraqlıdırmı? Sizi rep maraqlandıra bilərmi?

- Operadan başqa nəsə oxumaq? Etiraf edirəm ki, mən məhz opera sənətinə çox həvəsliyəm. Bəli, klassik musiqidən başqa musiqilər də dinləyirəm, amma bu barədə ciddi danışmağı düzgün hesab etmirəm. Hətta eynilə repin özü müəyyən bir musiqiyə yerləşdirilmiş reçitativdən ibarətdir. Sözlərin və musiqi materialının üst-üstə düşdüyünü aydın şəkildə təsdiqləyən takt və ritm bunu sübut edir. Demək olar ki, ümumiyyətlə, musiqinin fərqləri olduğunu iddia etmək düzgün olmaz.

- Repertuarınızda mürəkkəb partiyalar varmı?

- Mən lirik tenoram və vicdanla etiraf edə bilərəm ki, heç bir problemim yoxdur. Burada bəstəkarların yaratdığı musiqi materialından söz açılır. Həm mürəkkəb partiyalar olur, həm də bir az daha asanlarına rast gəlinir. Məsələn, Puççini kimi ciddi olanlara... Sadəcə, hər şey işləmək bacarığından asılıdır, buna görə də mənim bu cür sevimli partiyalarım yoxdur. Bu, ilk növbədə, mənim əhvali-ruhiyyəmdən asılıdır. Ancaq qeyd etməyə bilmərəm ki, Puççini, Verdi və əlbəttə ki, Motsartın əsərlərini böyük məmnuniyyətlə ifa edirəm.

- Bəs “Yeni Pavarotti” adlandırılmağınıza münasibətiniz necədir?

- Pavarottini ömrünün son illərində tanıdım və onun vəfatından çox kədərləndim. Dürüst olacağam: Pavarotti ilə müqayisə olunduğumdan xəbərim yoxdur. Əvvəla, tamamilə fərqli səsimiz var və özümüz də tamamilə fərqliyik. Əlbəttə ki, mən Pavarottini çox sevirəm, çünki o, müəyyən bir üslubun yaradıcısıdır. Rus vokal məktəbini isə opera sənətinin əsasını təşkil edən dərin səslərinə görə sevirəm. Pavarottinin italyan üslubunda isə vokal məktəbinin başqa bir növü sayılan “tünd çalar” yoxdur.

- Qastrol fəaliyyəti daim yeni platformalar, şəhərlər, tamaşaçılar deməkdir. Fərqlər hiss olunurmu?

- Deyərdim ki, səs aspekti mənim üçün daha vacibdir. Məni, ilk növbədə, səfər etdiyim yerin bütün mədəniyyətinin göstəricisi kimi qavrayış baxımından maraqlandıran məhz budur. Qeyd edim ki, tarixən bu və ya digər ölkəyə xas olan səslər var. Məsələn, Monqolustanda qırtlaqdan oxumaq sənəti istifadə edilir. Yaxud latın ölkələrində səs xüsusiyyətlərinin fərqlilikləri üzə çıxır. Eləcə də Hindistanda. Çünki sənətdə ən dəyərli nemət insan səsidir. Çünki bütün dünya mədəniyyətlərinin başlanğıcı onun necə səslənməsidir. Musiqi və nəğmə oxumaq vərdişi insanların Allaha ibadəti ilə başlayıb və bunlar Yer üzündə yaşayan bütün xalqların mədəniyyətlərinə xasdır, buna görə musiqinin tanınması demək olar ki, dünyanın hər bir bucağında oxşardır. Bunu qavramaq və qəbul etmək bir qədər çətin ola bilər, amma burada fərqli mədəniyyətlərin vahid ortaqlığını görürəm.

- Çıxış etməli olduğunuz şəhər üçün xüsusi konsert proqramı uyğunlaşdırması həyata keçirirsinizmi?

- Belə bir təcrübə yoxdur – hər bir ölkəyə xas xüsusi konsert proqramı tərtib olunmur. Məsələn, mən Azərbaycan səhnəsinə çıxanda İtaliyanın rənglərinin dəbdəbəsini paylaşmağa çalışıram, öz mədəniyyətimi təmsil etməyə can atıram. Ancaq əlbəttə ki, bu mühitdə yaşayan insanların musiqi qavrayışı yolu ilə digər mədəniyyətləri tanımağa çalışıram. Sadəcə olaraq, özümü həmin xalqın yerində təsəvvür etməyə çalışıram. Məsələn, Yaponiyadayamsa və sadəcə, italiyalı kimi düşünürəmsə, deməli, bu ölkənin sakinlərini çətinliklə başa düşəcəyəm. Eynilə bu çinlilərə, ruslara, azərbaycanlılara da aiddir.

- Bakı ictimaiyyəti qarşısında çıxış etmək dəvəti alanda nə düşündünüz?

- Azərbaycan həm Qərb, həm də Şərq mədəniyyətlərinin bir çoxunun ahəngindən ibarət olan olduqca maraqlı ölkədir. Bu, ölkənizin böyük İpək Yolunun bir hissəsi olmasından irəli gəlir. Bəzən ahəng təşkil etməyən müxtəlifliklər məhz burada kəsişib və birləşib. Ancaq nəticədə, bir növ mədəniyyətlərin qarışığı meydana gəlib. Bu gün bu cür tədbirlər keçirməklə bir neçə əsrlik yaşı olan qədim mədəniyyətə öz fərqli çalarlarımızı əlavə edirik. Mədəniyyət şəxsi və fərdi deyil. O, qlobal dəyərdir və biz öz sərvətimizə müraciət edərək, sənət vasitəsilə Şərqə və Qərbə daha yaxın və aydın olmaq imkanı yaratmaq gücünə sahibik. Mən də bu özünəməxsus və böyük mədəniyyət cığırının bir hissəsi olduğuma və Azərbaycana gəldiyimə görə şadam.

- Ənənəvi bir sual: Azərbaycan bəstəkarlarının operaları və ölkəmizin musiqi irsi ilə tanışsınızmı?

- Azərbaycana qastrol səfərinə gəlmək üçün dəvət alanda ölkənin tarixi barədə məlumatlı idim. Mən də bu konsert üçün Tofiq Quliyevin bir vaxtlar Rəşid Behbudovun ifa etdiyi “Sənə də qalmaz” kompozisiyasını xüsusi olaraq Azərbaycan dilində hazırlamışam.

- Azərbaycanın paytaxtı ilə bağlı fikirləriniz nədir?

- Dünyanın bu gözəl guşəsini çox sevirəm. Bu şəhərin sakinlərinin ürəklərinin hərarətini, qonaqpərvərliyini özümlə aparacağıma və tanış görünən, eyni zamanda, gözəlliyi tamamilə bənzərsiz olan bu şəhərdən inanılmaz təəssüratlarla ayrılacağıma əminəm.