ELM VƏ TƏHSİL
Prezident İlham Əliyev - müasir beynəlxalq hüquqa böyük töhfə verən praqmatik düşüncəli siyasətçi və diplomat
![Prezident İlham Əliyev - müasir beynəlxalq hüquqa böyük töhfə verən praqmatik düşüncəli siyasətçi və diplomat](/files/2023/3/1200x630/1698234804247087128_1200x630.jpg)
Bakı, 25 oktyabr, AZƏRTAC
Prezident İlham Əliyevin iyirmi illik bir zaman kəsiyində dövlətçiliyimizə verdiyi töhfələr və xidmətlər saysız-hesabsızdır. Məhz onun məqsədyönlü siyasəti nəticəsində ölkə həyatının bütün sahələrində mühüm uğurlar əldə edilib, sosial-iqtisadi, siyasi, müdafiə, humanitar və hüquqi sahələrdə ciddi islahatlara imza atılıb. Təbii ki, bütün bu uğurların və nailiyyətlərin təməlində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu və Prezident İlham Əliyevin inamla davam etdirdiyi milli maraqlara və dəyərlərə söykənən məqsədli daxili və xarici siyasət xətti dayanır. Fəxarət hissi ilə qeyd edə bilərik ki, bu gün Prezident İlham Əliyev istər regional, istərsə də universal səviyyədə tarixi hadisələrin gedişatına, xüsusən də sülhün və təhlükəsizliyin, dövlətlərarası əməkdaşlığın, əmin-amanlığın, haqq və ədalətin, qanunçuluğun bərqərar olmasına həlledici təsir göstərmək iqtidarına malik olan dünya səviyyəli tanınmış siyasətçi və diplomat kimi qəbul edilir.
Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında BDU-nun Hüquq fakültəsinin elmi işlər üzrə dekan müavini hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Rahim Məmmədov bildirib: “Biz 44 günlük Vətən müharibəsi dövründə xarici dövlətlərin, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların və xarici media nümayəndələrinin suallarını cavablandırarkən ölkə rəhbərinin yüksək intellekt və praqmatik düşüncə sahibi olduğunun şahidi olduq. Hətta ünvanlanan suallar qıcıqlandırıcı olsa da belə, məharətlə və təmkinlə həmin sualları cavablandırması Prezident İlham Əliyevin mahir bir diplomat və siyasətçi olmasından xəbər verirdi. Bir dövlət başçısı olaraq Azərbaycan Prezidenti beynəlxalq hüquqa, onun müəyyən etdiyi dəyərlərə hörmət edən bir şəxsiyyətdir və bu danılmaz fakt onun iyirmi illik prezidentlik fəaliyyətinin amalını təşkil edir”.
Müasir beynəlxalq hüququn məqsəd və prinsiplərinə söykənən xarici siyasət Azərbaycan Prezidentinin əsas prioritetlərindən biri hesab olunur
Ermənistanın ölkəmizə qarşı otuz ilə yaxın davam edən təcavüzü və işğalçılıq siyasətini dəf etmək, işğal olunmuş ərazilərimizin azad edilməsi, ərazi bütövlüyümüzün təmin edilməsi, həmin ərazilər üzərində yurisdiksiyanın müəyyən edilməsi sahəsində ölkə Prezidentinin apardığı xarici siyasət strategiyasını müasir Azərbaycanın xarici siyasətinin qızıl dövrü adlandırsaq, yanılmarıq. Azərbaycan Respublikası öz xarici siyasətini, xarici siyasət maraqlarını beynəlxalq hüquqa və bu hüququn BMT Nizamnaməsində təsbit olunan əsas norma və prinsiplərinə uyğun həyata keçirən sülhsevər dövlətdir. Bu gün Azərbaycanın sülhsevər dövlət olmasını, onun beynəlxalq hüquqa hörmət etməsini sübut edən kifayət qədər faktlar var. Təkcə bir faktı qeyd etmək yerinə düşər ki, 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikası iki il müddətinə BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının (TŞ) qeyri-daimi üzv seçilib. Bu isə o deməkdir ki, Azərbaycan BMT Nizamnaməsində nəzərdə tutulan dəyərlərə və prinsiplərə sadiqdir və onun xarici siyasəti dinc qonşuluq və əməkdaşlıq prinsiplərinə söykənir. BMT Nizamnaməsinin 23-cü maddəsində vurğulanır ki, BMT Baş Məclisi Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvlərini seçərkən həmin üzvlərin beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanılmasına və bu Təşkilatın digər məqsədlərinə nail olunmasına verdiyi töhfəyə lazımi diqqət yetirir. Məhz bunun nəticəsi idi ki, Azərbaycan Respublikası BMT Baş Məclisinin üzvlərinin əksəriyyətinin səs çoxluğu ilə həmin nüfuzlu Təşkilatda təmsilçiliyi və Azərbaycan Respublikası rotasiya qaydasında iki dəfə Təhlükəsizlik Şurasında sədrliyi həyata keçirib. Bu fakt Azərbaycanın BMT sistemində ən böyük uğuru idi və təbii ki, bu uğurun əldə olunmasında ölkə Prezidentinin xidmətləri böyükdür.
Ölkə rəhbəri olaraq Prezident İlham Əliyevin öz dövlətinin siyasi coğrafiyasını dərindən bilməsi və beynəlxalq siyasətin aktorlarına münasibətdə incə siyasət yürütməsi onun mahir diplomat və siyasətçi olmasından xəbər verir. Göründüyü kimi, “öz dövlətinin coğrafiyasını bilmək, öz dövlətinin siyasətini bilmək” deməkdir prinsipi indi də öz siyasi-hüquqi aktuallığını qoruyub saxlayır. Nüfuz və təsir balansının təmin edilməsi və bu əsasda xarici siyasətin həyata keçirilməsi dillə ifadə olunacaq dərəcədə asan məsələ deyil. Milli maraqların təmin olunması, xüsusən də qloballaşma dönəmində olduqca çətin və məsuliyyətli məsələdir. Belə bir çətin yükə sinə gərərək xarici siyasət yürütmək heç də bütün dövlət başçılarına nəsib olmur.
Ermənistanın işğalçılıq siyasətinin aradan qaldırılması beynəlxalq hüququn, haqq və ədalətin təntənəsi və qələbəsidir
R.Məmmədov bildirib ki, Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi altında 44 günlük Vətən müharibəsində rəşadətli Ordumuzun Ermənistanın işğalçı silahlı qüvvələrini darmadağın etməsi regionda siyasi, geosiyasi və geoiqtisadi vəziyyətin köklü şəkildə dəyişməsinə zəmin yaratdı. İlk növbədə, otuz ilə yaxın davam edən işğal faktı aradan qaldırıldı, regionda müharibənin ərazi baxımından arealının genişlənməsi mümkünlüyü minimuma endirildi və nəticədə beynəlxalq hüquqa yeni düzəm gətirilmiş oldu. Bu düzəm dövlətimizin BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsində təsbit olunan özünü müdafiə hüququna istinad etməsi ilə bağlı idi. Belə ki, Azərbaycanın Silahlı Qüvvələri Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə 44 günlük bir zaman kəsiyində beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərini, BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsini, BMT TŞ-nin işğal altında olan ərazilərimizlə bağlı qəbul etdiyi məlum qətnamələri əldə rəhbər tutaraq 30 illik erməni işğalına son qoydu və Ermənistanı 2020-ci ilin noyabrın 10-da kapitulyasiya aktını imzalamağa məcbur etdi. Azərbaycan BMT TŞ-nin qətnamələrinin icrasını təmin etməklə müasir beynəlxalq hüquq tarixinə qeyd etdiyimiz kimi yeni bir düzəm gətirmiş oldu. Ona görə ki, bu ana qədər BMT TŞ-nin qətnamələri BMT Nizamnaməsinin 24-cü maddəsinə əsasən yalnız həmin orqanın özü tərəfindən həyata keçirilib.
Onun sözlərinə görə, bu ilin sentyabr ayında lokal xarakterli antiterror tədbirlərinin həyata keçirilməsi isə regionda separatizm meyillərinin qarşısının alınmasına bir daha sipər çəkmiş oldu. Dolayısı ilə erməni separatizmi Azərbaycan tərəfindən dəf edilməklə qonşu ölkələri də, xüsusən Gürcüstanı da real təhlükə və təhdiddən qurtarmış oldu. Azərbaycan Prezidentinin xüsusi nəzarəti altında keçirilən antiterror tədbirləri zamanı beynəlxalq humanitar hüququn bütün norma və prinsiplərinə şərtsiz əməl edildi, mülki əhali və mülki obyektlər hərbi hədəf obyektinə çevrilmədi, baxmayaraq ki, Ermənistanın hərbi-siyasi dairələri, Xankəndidə yerləşmiş xunta rejiminin cinayətkar ünsürləri hər vasitə ilə keçirilən əməliyyatın qanuniliyini şübhə altına almağa cəhd edirdilər.
Erməni işğalı altında olan ərazilərimizin ermənilər tərəfindən qeyd-şərtsiz boşaldılması Prezidentimizin həyata keçirdiyi siyasətin təntənəsidir. Bu gün Qarabağ iqtisadi zonasında həyata keçirilən meqa iqtisadi layihələrin də əsas müəllifi Prezident İlham Əliyevdir. Müasir tələblərə cavab verən infrastrukturların qurulması, xüsusən işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə hava limanlarının tikilməsi və istifadəyə verilməsi bu regionun iqtisadi inteqrasiya üçün nə qədər vacib olduğuna bir mesajdır. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycan tarixi İpək Yolunun mərkəzində yerləşən, Şərqlə Qərbi birləşdirən əlverişli bir ərazidir. Təbii ki, bu iqtisadi layihələrdən yaralanmaq istəyi dövlətlərə ünvanlanan bir imkan kimi nəzərdən keçirilməlidir. Başqa sözlə desək, erməni təcavüzünün və işğalının aradan qaldırılması regionda iqtisadi inteqrasiya üçün də zəmin yaratmış oldu.
Alim vurğulayıb ki, Zəngəzur dəhlizinin açılmasında Çin, Pakistan, İngiltərə, Orta Asiya ölkələri və bu kimi çoxsaylı ölkələr olduqca maraqlıdırlar. Zəngəzur dəhlizi ərazi meyarı nəzərə alınmaqla regional layihə olsa da, o özünün siyasi, geosiyasi və geoiqtisadi əhəmiyyətinə görə meqa layihə kimi nəzərdən keçirilməlidir. Bu layihənin isə əsas memarı və təşəbbüskarı Azərbaycan Respublikasının Prezidentidir. Regionun iqtisadi baxımdan çiçəklənməsində maraqlı olan Azərbaycan “üç üstəgəl üç” formatında region ölkələrinin nəhəng iqtisadi layihələrə cəlb edilməsini özünün xarici iqtisadi siyasətinin prioriteti kimi diqqətdə saxlayır. Məhz bunun nəticəsidir ki, bu gün əksəriyyət dünya ölkələri Azərbaycanla yaxın dostluq münasibətlərinin qurulmasında, ölkəmizdə həyata keçirilən quruculuq işlərində iştirakda maraqlıdırlar.
“Prezident İlham Əliyev dəfələrlə öz çıxışlarında, beynəlxalq tribunalarda Azərbaycan xalqına qarşı soyqırımı, təcavüz və müharibə cinayətləri törətmiş erməni cinayətkarlarının məsuliyyətə cəlb olunub cəzalandırılmasının labüdlüyünü qeyd edib. Bu gün Azərbaycan Respublikası beynəlxalq cinayətlərə görə cəzasızlıq sindromunu aradan qaldırmaq istiqamətində mühüm addımlar atır. Prezident İlham Əliyev müasir beynəlxalq hüquq qaydasına böyük töhfə verən yüksək intellektli, praqmatik düşüncəli məşhur siyasətçi və nüfuzlu diplomatdır. Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyev tarixdə yeganə dövlət başçılarından biridir ki, işğala və təcavüzə məruz qalmış ərazini geri qaytarmağı bacarıb. İctimai-siyasi təfəkkür tarixinin görkəmli nümayəndəsi Jan Jak Russonun vurğuladığı kimi, dünya tarixində ən böyük hünər və qəhrəmanlıqlar Vətən naminə edilib”,- deyə R.Məmmədov fikrini yekunlaşdırıb.