Bakı, 1 aprel, AZƏRTAC

2016-cı ilin Aprel döyüşləri bir daha sübut etdi ki, Ermənistan Cənubi Qafqazda sabitliyi pozan başlıca amildir. Ermənistan beynəlxalq hüquqdan irəli gələn öhdəliklərinə, eləcə də “Müharibə zamanı mülki əhalinin müdafiəsi” haqqında Cenevrə Konvensiyasına, BMT-nin qətnamələrinə, ümumilikdə insan hüquqları sahəsində digər mühüm sənədlərin müvafiq müddəalarına əməl etməyərək mütəmadi şəkildə beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərini kobudcasına pozur və təcavüzkar siyasətini davam etdirir.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun əməkdaşı, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dosent Zaur Əliyev söyləyib. O deyib ki, Aprel döyüşlərində qarşı tərəfdən ölən və yaralananların böyük əksəriyyətinin separatçı Dağlıq Qarabağ rejiminin deyil, məhz Ermənistan hərbçilərinin olması faktı təcavüzkarın Ermənistan olduğunu təsdiqləyir.

Aprel döyüşləri göstərdi ki, Azərbaycan Ordusu istənilən vaxt torpaqlarımızı işğaldan azad etməyə qadirdir. Prezident İlham Əliyev bu barədə deyibdir: “Biz həmişə olduğu kimi, konstruktiv mövqe tuturuq, haqq-ədalət bizim tərəfimizdədir, beynəlxalq hüquq normaları da həmçinin. Tarixi həqiqət də bizim mövqeyimizi möhkəmləndirir. Hərbi güc də, iqtisadi potensial da, siyasi nüfuz da bizdədir. Yəni, biz məsələni istədiyimiz kimi həll edəcəyik. Bizim istəyimiz ölkəmizin ərazi bütövlüyünü bərpa etmək, işğal altında olan bütün torpaqlarda Azərbaycan bayrağını qaldırmaqdır. Budur, bizim məqsədimiz və biz bu məqsədə doğru irəliləyirik. Aprel döyüşləri bu istiqamətdə çox önəmli tarixi addım olmuşdur”.

1994-cü il mayın 4-də Bişkek anlaşmasından 2020-ci il sentyabrın 27-də Vətən müharibəsinin başlandığı tarixə qədər Ermənistanın təcavüzkar siyasəti davam edib. Bütün bu baş verənlər bir döyüş deyil, kompleks şəkildə gerçəkləşdirilən hərbi savaşdır və 44 günlük müharibə də bu savaşın son mərhələsidir.

Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 59-cu sessiyasında (2004-cü ilin sentyabrı) çıxışı zamanı vurğulamışdı ki, təkmilləşdirilmiş Təhlükəsizlik Şurası daha geniş tərkibli, daha çox məsuliyyətli və demokratik, onun iş metodları daha şəffaf olmalı, XXI əsrin yeni təhdidləri, riskləri və təhlükələrinə daha operativ cavab verilməlidir.

Zaur Əliyev bildirib ki, Aprel döyüşlərinin nəticəsi Böyük Qələbənin ilk addımları idi.

“Bu döyüşlər həm də taktiki-kəşfiyyat xarakterli əməliyyat idi. Ermənilərin namərd hücumu uzun illər ərzində torpaqlarımızı işğaldan azad etməyə hazırlaşan ordumuza ağır təlimlər zamanı yiyələndiyi bilik və bacarıqları ilk dəfə olaraq real döyüş şəraitində sınaqdan çıxarmaq fürsəti vermişdi. Aprel döyüşlərində qazanılmış qələbə həm Ordumuzun, həm də xalqımızın döyüş ruhunu və Qələbə əzmini daha da yüksəltdi. 2016-cı ilin Aprel döyüşləri 30 illik Qarabağ müharibəsinin ən parlaq səhifələrindən biri kimi Zəfər tariximizin bir parçasıdır. Aprel döyüşündə əldə edilən qələbə ruhu 2020-ci ilin sentyabr ayında Ermənistanın təcavüzünə son qoyan döyüşlər zamanı da davam etdi.

Qeyd etmək vacibdir ki, rəşadətli Azərbaycan Ordusu sentyabrın 27-dən Ermənistanın hərbi təcavüzünə cavab olaraq, 30 il işğal altında olan torpaqlarımızı azad etmək üçün genişmiqyaslı əks-hücum əməliyyatları həyata keçirilməklə yanaşı, düşmənin bu illər ərzində yaratdığı “yenilməzlik” mifologiyasını da darmadağın etdi. 44 günlük hərbi əməliyyatlar Ermənistanın kapitulyasiyası, Azərbaycanın isə ərazi bütövlüyü, suverenliyi və konstitusion quruluşunun bərpa olunması ilə nəticələndi.

Vətən müharibəsi tariximizin ən parlaq səhifəsinə, Azərbaycan xalqının qürur mənbəyinə çevrildi. Müharibədən sonra isə gündəmə Zəngəzur məsələsinin gəlməsi göstərir ki, Azərbaycan ərazi bütövlüyünü tam bərpa etmək istiqamətində siyasət yeridir. 2021-ci il iyunun 15-də imzalanmış Şuşa Bəyannaməsinin tarixi-siyasi əhəmiyyəti böyükdür, bu sənəd strateji xarakter daşıyır. Şuşa Bəyannaməsi həm də Cənubi Qafqaz regionunun iqtisadi inkişafını nəzərdə tutur. Belə ki, ilk dəfə olaraq məhz “Zəngəzur dəhlizi” ifadəsi bu sənəddə yer alır. Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı müddəalar öz əksini tapıb. Əlbəttə bu, 44 günlük Qarabağ savaşından sonra yaranmış yeni geosiyasi vəziyyətin nəticəsidir.

“Aprel döyüşləri”, “Tovuz döyüşləri” və son olaraq 44 günlük Vətən müharibəsi regionda çox böyük siyasi dəyişikliklərə gətirib çıxardı. Əvvəllər beynəlxalq siyasi iradə mərkəzləri Cənubi Qafqaz regionu üzrə öz maraqlarını bölgə dövlətləri ilə məsləhətləşmədən reallığa çevirməyə üstünlük verirdilər. Bu zaman hətta region ölkələrinin mövqeyi və maraqları qətiyyən nəzərə alınmırdı. Region ölkələrinə sadəcə, superdövlətlərin maraqlarına uyğun geosiyasi, geoiqtisadi və geostrateji layihələrdə yer almaq təklif olunurdu. Ancaq belə “regional diktə modeli” daha işə yaramır. Bu metoda sadiq qalanların hədəfləri iflasa məhkumdur. Səbəb isə çox sadədir. Cənubi Qafqaz bu regiona birbaşa bağlı olan dövlətlərin tam nəzarətinə keçib. Belə bir situasiya demək olar ki, ilk dəfədir, yaranıb. Yeni situasiya, yeni şərtlər regionda maraqları olan superdövlətlər üçün fərqli fəaliyyət kombinasiyalarına ehtiyac doğurub və bundan yayınmaq artıq qətiyyən mümkün deyil”, - deyə Zaur Əliyev fikrini yekunlaşdırıb.