İQTİSADİYYAT
Bakıda IV Beynəlxalq Bankçılıq Forumu keçirilib YENİLƏNİB VİDEO
Bakı, 6 noyabr, AZƏRTAC
Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının (ABA) təşkilatçılığı, Mərkəzi Bank, Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası (MBNP), Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi (NRYTN) və İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) dəstəyi ilə noyabrın 6-da Bakıda ənənəvi “Nağdsız iqtisadiyyat: dayanıqlı bankçılığa doğru” mövzusunda ikigünlük IV Beynəlxalq Bankçılıq Forumu keçirilib.
Forumun məqsədi iqtisadiyyatın nağdsızlaşdırılması ilə bağlı təşəbbüslərin və qarşıdakı çağırışların, rəqəmsallaşma, maliyyə texnologiyalarına dair mövcud vəziyyət, yeni və gələcək trendlərin, müasir bank məhsullarının, komplayns sahəsindəki yeniliklər və risklərin, həmçinin sadalananların mövcud hüquqi çərçivəyə uyğunluğu və adaptasiyası imkanlarının, bu proseslərin bankların maliyyə dayanıqlığının daha da gücləndirilməsinə təsiri məsələlərinin, eləcə də digər əlaqədar mövzuların müzakirə edildiyi platforma olmaqdır.
AZƏRTAC xəbər verir ki, forumun ilk “Nağdsız iqtisadiyyat: nailiyyətlər və çağırışlar” panelində Mərkəzi Bankın idarə heyəti sədrinin birinci müavini Alim Quliyev çıxış edib. Bildirib ki, bu ilin doqquz ayında elektron ödəmə sistemləri vasitəsilə həyata keçirilən ödənişlərin həcmi 200 milyard manata çatıb. Elektron ticarətin ƏDV-dən azad olunması bu sahənin gələcəkdə inkişafına təkan verə bilər. Elektron ticarətdə müsbət nəticələrin müşahidə olunduğunu deyən A.Quliyev qeyd edib ki, cari ildə elektron ticarətin həcmi 2,2 milyard manat olub. Son illər bu sahə fəal inkişaf edir, onun ƏDV-dən azad olunması gələcək inkişafını sürətləndirə bilər. Mərkəzi Bank vergi orqanları ilə bu istiqamətdə danışıqları davam etdirir.
A.Quliyev nağdsız hesablaşmalarda, o cümlədən kart ilə həyata keçirilən hesablaşmaların həcminin cari ildə 59 faiz artaraq 5,3 milyard manat təşkil etdiyini diqqətə çatdırıb.
Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının sədri vəzifəsini icra edən İbrahim Alışov bildirib ki, bu ilin sonunadək “Ödəniş xidmətləri və ödəniş sistemləri haqqında” Qanun layihəsi Nazirlər Kabinetinə təqdim olunacaq. Qanun layihəsi artıq hazırlanıb. 9 fəsil və 72 maddədən ibarət olan sənəd müvafiq strukturlar tərəfindən bir neçə dəfə müzakirə olunub. Artıq yekun mərhələyə çatmışıq. Təbii ki, bu Qanunun qəbulundan irəli gələn bir neçə alt normativ aktlar formalaşdırılmalıdır. Layihə artıq Dünya Bankı ekspertləri ilə müzakirə olunub. Qanun Gürcüstan, Türkiyə, Rusiya, Sinqapur, Malayziya, Danimarka və Böyük Britaniyanın təcrübəsi nəzərə alınmaqla hazırlanıb. Düşünürük ki, bu Qanunun qəbul edilməsindən sonra ödəniş xidməti təchizatçılarının rəqabət qabiliyyətini artıra və onların bir sıra maliyyə xidmətlərinə çıxışını daha operativ edə biləcəyik. Eyni zamanda, bu Qanunun tətbiqindən sonra mikromaliyyə institutlarının da bu sahəyə inteqrasiyasına nail olacağıq.
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı əlavə edib ki, Azərbaycanda nağdsız cəmiyyətin qurulması istiqamətində icrası nəzərdə tutulan tədbirlər kompleks xarakter daşıyır və “Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi”, “Azərbaycan Respublikasında maliyyə xidmətlərinin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi” və “2018-2020-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında rəqəmsal ödənişlərin genişləndirilməsi üzrə Dövlət Proqramı” və digər dövlət proqram və sənədlərində nəzərdə tutulub. Bu tədbirlər vergi sisteminin optimallaşdırılması, zəruri infrastrukturun qurulması, maliyyə savadlılığının artırılması kimi tədbirlərdən başlamış icbari tibbi sığortanın tətbiqi dairəsinin genişləndirilməsi kimi geniş spektrli sahələri əhatə edir. Onun sözlərinə görə, rəsmi məlumatlara əsasən, bu gün ölkədə hər 10 min nəfərə təqribən 7 min 200 ödəniş kartı, 2,5 bankomat, 65 POS-terminal düşür, pensiyalar, təqaüdlər, sosial müavinətlər, büdcə təşkilatlarında və özəl sektorda fəaliyyət göstərən müəssisələrdə əməkhaqları kart vasitəsilə verilir. Mövcud statistikalar da artıq müvafiq istiqamətdə müsbət nəticələrin olduğunu, həmçinin əhalidə nağdsız istehlak vərdişlərinin yarandığını deməyə əsas verir. Xüsusilə də, debet və kredit kartları vasitəsilə aparılan ölkədaxili əməliyyatlarda nağdsız dövriyyənin xüsusi çəkisi 2019-cu ilin avqust ayının göstəricilərinə əsasən, 2016-cı illə müqayisədə əməliyyatların sayı parametrləri üzrə 1,7 dəfə (26 faizdən 44 faizədək), əməliyyatların həcmi göstəriciləri üzrə isə 2 dəfə (9,2 faizdən 19,9 faizədək) artıb. Bütün bu tədbirlər nəticəsində iqtisadi dövriyyənin şəffaflaşdırılmasına, “kölgə” iqtisadiyyatının məhdudlaşdırılmasına, vergi bazasının genişləndirilməsinə, əhalinin və müəssisələrin maliyyə xidmətlərinə çıxış imkanlarının artırılmasına, bank sektorunun investisiya imkanlarının yaxşılaşdırılmasına nail olunacaq.
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar nazirinin müavini Elmir Vəlizadə deyib: “Ölkəmizdə müasir texnologiyaların tətbiqi bank sektoruna öz mühüm töhfəsini verir. Artıq banklarımız internet bankçılıqdan, onlayn xidmətlərdən geniş istifadə edir. Müasir texnologiyalar, əslində, bank, maliyyə sahəsinə kənardan təsirlərin bir qədər də miqyasını artırır. Maliyyə-bank sahəsində mövcud risklərlə yanaşı, yeni kiber-risklər də ortaya çıxır. Bununla bağlı düzgün həllərin tapılması günümüzün başlıca tələblərindən biridir. Beynəlxalq təcrübə göstərir ki, bank sahəsi kritik infrastrukturlar arasında ən çox kənar təsirlərə məruz qalan sektorlardan biridir. Kibertəhlükəsizlik məsələlərinin yüksək səviyyədə təşkil olunmağı bank fəaliyyəti üçün yeni imkanlar yaradır. Hesab edirik ki, kibertəhlükəsizlik məsələsinin banklarımızın gündəliyində saxlanılması, onların rəhbərliyi tərəfindən bunlara diqqət yetirilməsi çox vacibdir”.
E.Vəlizadə vurğulayıb ki, hazırda Azərbaycanda kibertəhlükəsizlik üzrə milli strategiya hazırlanıb və təsdiqlənmə mərhələsindədir.
Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının prezidenti Zakir Nuriyev diqqətə çatdırıb ki, hazırda rəqəmsallaşma bank sektorunun istiqamətlərinin əsas amillərindən biridir. Otuz ölkədə 800-dək bank rəhbəri arasında aparılan sorğuya əsasən, iştirakçıların 96 faizi hesab edir ki, texnoloji inkişafın genişlənməsi son 3 ildə sektordaki innovativ inkişaf sürətini və rəqəmsallaşma tətbiqi imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Dünyada rəqəmsallaşma istiqamətində qanunlara əsaslanan baza prinsipləri formalaşdırılır.
“Bank sektorunun inkişafı üçün bu gün əsas dəstək mövcud qaydalarda və qanunlarda sürətli dəyişiklik etmək imkanlarının yaradılmasıdır. Digər məsələ bankların IT üzrə yüksək kompetensiyalara malik kadrlarla təmini ilə bağlıdır. Hazırda banklarda IT üzrə böyük işçi qüvvəsinə tələbat var. Bunun həlli üçün banklar ayrı-ayrılıqda öz təşəbbüslərini reallaşdırır və tələblər üçün ixtisasartırma kursları formalaşdırırlar. Fikrimcə, bunun mərkəzləşdirilmiş formada həlli daha məqsədəuyğun olardı", - deyə Z.Nuriyev qeyd edib.
“Mastercard”ın Azərbaycan üzrə ölkə direktoru Erdem Çakar mövzu ilə bağlı fikirlərini bölüşüb.
Forum çərçivəsində Azərbaycan Banklar Assosiasiyası ilə Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (IFC) arasında əməkdaşlığa dair saziş imzalanıb. Sazişi ABA-nın prezidenti Zakir Nuriyev və IFC-nin Azərbaycan üzrə nümayəndəliyinin rəhbəri Aliyə Əzimova imzalayıblar. Sazişə əsasən hər iki qurum elektron və maliyyə xidmətləri sahəsində əməkdaşlıq edəcək.
“Nağdsız iqtisadiyyat: nailiyyətlər və çağırışlar”, “Bankçılıq - rəqəmsallaşmaya doğru”, “Bankçılığın transformasiyasının müxtəlif tərəfləri”, “Yeni ödəniş dünyası”, “Komplayns və tənzimləmə riskləri”, “Nağdsız və rəqəmsal iqtisadiyyatın tənzimlənməsi” mövzularında keçirilən panel iclaslarda “Mərkəzi Bankda maliyyə texnologiyaları: bu gün və gələcəyə baxış”, “Rəqəmsal bankçılıq: MDB bankları üçün risklər və imkanlar”, “Rəqəmsal biznesi müasir həllərlə reallığa çevirmək”, “Bankların dayanıqlı böyüməsi üçün zəruri transformasiya”, “Ödənişlərin gələcəyi” və s. məruzələr dinlənilib.
Xatırladaq ki, Bankçılıq Forumu 29 oktyabr-8 noyabr tarixlərini əhatə edən “Nağdsız cəmiyyət günləri” çərçivəsində keçirilir.