Bakı, 9 oktyabr, AZƏRTAC

Neft İxrac Edən Ölkələr Təşkilatının (OPEC) son hesabatında bildirilir ki, 2045-ci ilədək gündəlik neft tələbatı 2022-ci ildəki 99,6 milyon bareldən 116 milyon barelə çatacaq.

AZƏRTAC təşkilatın hesabatına istinadla xəbər verir ki, həmin dövrədək neftə olan tələbat 23 faiz artacaq. Bununla yanaşı, 2045-ci ilədək bərpa olunan enerjinin ümumi istehsalda payı 11,7 faiz olacaq. Ötən il bu rəqəm cəmi 2,7 faiz olub.

Hesabatda qeyd olunub ki, neft, əvvəllər olduğu kimi, 29,5 faizlik payı ilə ən mühüm enerji mənbəyi olacaq. Onun hasilatı gündəlik 20 milyon barel ekvivalent artımla 87 milyon barelə çatacaq. Eyni zamanda, daş kömürə tələbatın azalması fonunda qazıntı yanacağına tələb hazırkı 80 faiz səviyyəsindən 69 faizə düşəcək. Neft və qazın enerji bazarındakı ümumi payı isə 54 faiz olacaq.

OPEC hesab edir ki, uzunmüddətli perspektivdə İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) regionunda neftə tələbat azalacaq. Bununla yanaşı, 2028-ci ildə qlobal neft tələbatı 2022-ci illə müqayisədə 10,6 milyon barel artaraq 110,2 barelə çatacaq. Yaxın müddətdə OECD ölkələrində də gündəlik tələbat 500 min barel artacaq, lakin 2045-ci ildə bu rəqəm gündəlik 9,3 milyon barel azalacaq.

Hesabatda qeyd olunub ki, qarşıdakı illərdə neftə ən çox tələbat Hindistanda olacaq. 2045-ci ildə bu ölkədə neftə tələbatın gündəlik 6,6 barel, digər Asiya ölkələrində gündəlik 4,6 milyon barel, Çində gündəlik 4 milyon barel, Afrika qitəsində gündəlik 3,8 milyon barel, Yaxın Şərqdə isə gündəlik 3,6 barel artacağı gözlənilir.

Uzunmüddətli neft tələbi proqnozunun yerinə yetirilməsi üçün OPEC neft sektoruna 14 trilyon dollar və ya ildə orta hesabla təxminən 610 milyard dollar sərmayə tələb olunacağını bildirib. Qrup bu investisiyaların həm istehsalçılar, həm də istehlakçılar üçün faydalı olduğunu bildirərək, sərmayələrin “həyati əhəmiyyət” daşıdığını vurğulayıb.

Qeyd edək ki, OPEC-in proqnozları keçən ay dünyanın hazırda qazıntı yanacağı dövrünün “sonunun başlanğıcında” olduğunu bildirən BEA-nın proqnozları ilə kəskin şəkildə ziddiyyət təşkil edir. Belə ki, agentliyin icraçı direktoru Fatih Birol “Financial Times”da dərc olunan məqaləsində kömür, neft və qaza tələbatın 2030-cu ilə qədər pik həddinə çatacağını, sonra isə iqlim siyasətlərinin qüvvəyə minməsi ilə qazıntı yanacağı istehlakının azalacağı proqnozlarını təqdim edib. Onun qiymətləndirməsi BEA-nın oktyabrda dərc olunacaq nüfuzlu hesabatı olan Dünya Enerji Vizyonuna əsaslanır.

BEA rəhbəri bu proqnozu “tarixi dönüş nöqtəsi” kimi qiymətləndirib, lakin açıq şəkildə bildirib ki, proqnozlaşdırılan azalma dünyanı qlobal istiləşməni sənayedən əvvəlki səviyyələrdən 1,5 dərəcə Selsi ilə məhdudlaşdırmaq yoluna çıxarmaq üçün “kifayət etməyəcək”.