Bakı, 19 sentyabr, AZƏRTAC 

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin dünya yəhudi diasporunun liderləri, o cümlədən Ümumdünya Yəhudi Konqresinin (ÜYK) prezidenti Ronald Lauder, baş icraçı direktoru Robert Zinger, Konqresin vitse-prezidenti Qod Nisanov, Avrasiya Yəhudi Konqresinin prezidenti Yulius Maynl, Rusiya Yəhudi Konqresinin (RYK) prezidenti Yuri Kanner, vitse-prezidenti German Zaxaryayevlə görüşü Azərbaycan və yəhudi xalqları arasında münasibətlərin inkişafı baxımından mühüm tarixi əhəmiyyət daşıyır.

Bu fikri Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin İsraildəki nümayəndəliyinin rəhbəri, beynəlxalq münasibətlər sahəsində ekspert Arye Qut İsrailin Doqquzuncu televiziya kanalında yayımlanmış “Günün qəhrəmanı” proqramında səsləndirib.

“Dost Azərbaycan” adlı süjetdə bildirilir ki, Prezident İlham Əliyev görüşdə Azərbaycan və yəhudi xalqları arasında qarşılıqlı münasibətlərin zəngin tarixə malik olduğunu və Azərbaycanın yəhudi icmasının ölkənin ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak etdiyini vurğulayıb.

Proqramın aparıcısının ÜYK nümayəndə heyətinin səfəri barədə sualını cavablandıran beynəlxalq münasibətlər sahəsində ekspert Arye Qut qeyd edib ki, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini bərpa etdiyi 25 il ərzində ilk dəfə olaraq Odlar Yurduna Ronald Lauderin rəhbərliyi altında dünya yəhudi diasporunun bu cür nüfuzlu və geniş nümayəndə heyəti səfər edib. Arye Qut deyib: “Bu səfərin təşkilində və reallaşmasında böyük rol, əlbəttə ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə məxsusdur. Habelə münasibətlərin qurulmasında Prezidentin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi Əli Həsənovun mühüm rolu olub. Bu səfər bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan multikulturalizm və tolerantlıq “adası”dır. Tarix göstərir ki, azərbaycanlılar heç vaxt yəhudilərə, onlar da heç vaxt azərbaycanlılara xəyanət etməyiblər”.

ÜYK nümayəndə heyətinin dağ yəhudilərinin yaşadıqları Qırmızı Qəsəbəyə baş çəkdiyini qeyd edən ekspert deyib: “ÜYK nümayəndə heyətinin Azərbaycana səfərinin təşəbbüskarları məhz əslən Qırmızı Qəsəbədən olan Qod Nisanov və German Zaxaryayev olublar. Onlar nümayəndə heyətini Qırmızı Qəsəbənin tarixi, Azərbaycan və yəhudi xalqları arasında dostluq və qardaşlıq münasibətləri, respublika rəhbərliyinin və Azərbaycan xalqının yəhudi icmasına hörməti və səmimi münasibəti barədə məlumatlandırıblar. Qırmızı Qəsəbə dünyada dağ yəhudilərinin yığcam yaşadıqları yeganə xüsusi yerdir. Burada yəhudilər və azərbaycanlılar əsrlər boyudur doğma qardaş kimi yaşayırlar, onları ortaq tale və tarix birləşdirir. Bu tarixi faktdır ki, Azərbaycanda heç vaxt antisemitizm olmayıb və biz əslən Azərbaycandan olanlar bundan qürur duyuruq. Bütün bu faktlar sübut edir ki, Azərbaycan sivilizasiyalararası və dinlərarası dialoqun əsl nümunəsidir”.

Arye Qut qeyd edib ki, ÜYK nümayəndə heyətinin səfərinin əsas məqsədi dünya yəhudi diasporu ilə Azərbaycan arasında sıx münasibətlər yaratmaq, digər tərəfdən Azərbaycan yəhudi icmasının həyatı ilə tanış olmaq idi.

“Qürurla demək istəyirəm ki, Azərbaycan rəhbərliyi ölkənin yəhudi icmasına dünyada presedenti olmayan qayğıkeş və səmimi münasibət göstərir. Prezidentin himayəsi ilə iki sinaqoq və Cənubi Qafqazda ən böyük Yəhudi Təhsil Mərkəzi tikilib. Azərbaycanda yəhudi muzeyinin yaradılması planlaşdırılır. Bu, Cənubi Qafqazda ilk yəhudi muzeyi olacaq. Əgər kimdəsə əhalisinin əksəriyyəti müsəlman olan Azərbaycan kimi ölkənin İsraillə yüksək səviyyədə dialoq, əməkdaşlıq və tərəfdaşlığı necə qurmasına dair sual yaransa, o zaman yəhudilərin məşhur Qırmızı Qəsəbəsinə baxmaq kifayət edər”, - deyə Arye Qut “Günün qəhrəmanı” proqramında vurğulayıb.

İsrail-Azərbaycan münasibətlərinin inkişafından və perspektivlərindən danışan ekspert deyib: “Azərbaycan-İsrail əməkdaşlığı və tərəfdaşlığı çiçəklənir, ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi təxminən 3,5 milyard dollardır. Əgər əvvəl ticarət dövriyyəsi neft və qaz sənayesi üzərində qurulmuşdusa, hazırda qarşılıqlı münasibətlər iqtisadiyyatın digər sektorlarına şaxələnir. Onu qeyd etmək kifayətdir ki, İsrail dünya bazarında Azərbaycan neftinin əsas alıcılarından biridir. İsrail Azərbaycanın boru kəmərlərindən, o cümlədən Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərindən öz iqtisadiyyatı üçün istifadə edir”.

Arye Qutun sözlərinə görə, biz bu gün Avropada multikulturalizm konsepsiyasının iflasa uğramasının şahidi oluruq. Lakin müstəqil Azərbaycanın simasında görürük ki, bu ölkə sabitlik, multikulturalizm və tolerantlıq “adası” olaraq qalır. O, müsahibəsini bu fikirlərlə tamamlayıb: “Düşünürəm ki, bu səfər Azərbaycan ilə dünya yəhudi diasporu arasında münasibətlərin, eləcə də İsrail və Azərbaycan dövlətləri arasında tərəfdaşlığın daha da möhkəmləndirilməsinə kömək edəcək”.