Bakı, 1 noyabr, AZƏRTAC

Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinin təşəbbüsü ilə Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin iştirakı ilə Soçidə reallaşan görüş başa çatıb. Ermənistanın böyük ümid bəslədiyi Soçi görüşü bu dəfə də ermənilər üçün uğursuz oldu. İşğalçı ölkə rəhbərliyinin ümidləri puç oldu. Üçtərəfli görüşdən əvvəl prezidentlər Vladimir Putin və İlham Əliyevin keçirdikləri təkbətək görüşdə artıq görüşün taleyi həll olunmuşdu. Yəni dövlətimizin başçısı ikitərəfli görüşdə Azərbaycanın mövqeyini qəti şəkildə bildirdi - “Qarabağ münaqişəsi artıq tarixdə qalıb. O, iki il bundan əvvəl həll edilib. Buna görə də bu baxımdan, burada praktiki olaraq müzakirə edilməli məsələ yoxdur”.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında siyasi şərhçi Əliqismət Bədəlov bildirib.

O deyib ki, əvvəlki görüşlərdə olduğu kimi, bu dəfə də Azərbaycan diktə edən tərəf odu. Baxmayaraq ki, Ermənistan rəhbərliyi bu görüşə “xüsusi hazırlıq” görmüşdü, yenə də bütün cəhdləri fiaskoya uğradı. Nikol Paşinyanın Rusiya Prezidenti ilə təkbətək görüşü zamanı da onun “xüsusi hazırlığı”nın şahidi olduq. O, Putinə deyəcəklərini görüş zamanı yaddan çıxarmamaq üçün qabaqcadan hazırladığı “konspektdən” oxuyurdu. Bu da Nikol Paşinyanın köməyinə çatmadı. Çünki Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ilə təkbətək görüşündə Soçi sammitinin məqsədini açıqlayıb. Bildirib ki, əsas məqsəd 2020-ci və 2021-ci illərdə nail olduğumuz bütün razılaşmaların yerinə yetirlməsini təmin etməkdir. Hətta, Azərbaycan tərəfinin bu istiqamətdə gördüyü işləri yüksək qiymətləndirib.

Ə.Bədəlov qeyd edib ki, Paşinyanın sammitə “hazırlıqlı” gəlməsini əks etdirən amillər qabaqcadan hazırladıqları “tədbirlərlə” Rusiyaya təsir etmək məqsədi daşıyırdı. Məsələn, Avropa İttifaqı missiyasının Ermənistana gətirilməsi, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxmaq haqqında müzakirələr aparılması, görüş ərəfəsində Xankəndidə “möhtəşəm mitinq” təşkil edilməsi və həmin mitinqdə ermənilərin Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi olmasına etirazı, respublikamızın müstəqilliyinin əleyhinə fikirlər səsləndirmələri, hətta, Rusiyanın bayrağını qaldırmaları Ermənistanın növbəti şousu idi. Ancaq bu “təhdidlər”in də heç bir faydası olmadı. Üçtərəfli görüşdə Rusiya Ermənistanın istədiklərindən heç olmasa, birinin də üzərində dayanmadı. Beləliklə, Ermənistanın düşündükləri və xəyalları baş tutmadı.

Bütün bunlardansa, müharibədən sonra iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşdırılması istiqamətində hərəkət etmək istəməyən Ermənistanın yenə də müxtəlif vasitələrlə sülh müqaviləsini imzalamaqdan yayındığını diqqətə çatdıran Ə.Bədəlov bildirib ki, Paşinyanın Rusiya sülhməramlılarının bölgədə 15-20 il qalmasını istəməsi suda batanın saman çöpünə əl atmasına bənzəyirdi. Çünki artıq onun deməyə başqa sözü qalmamışdı. Görüşdən əvvəl İrəvanda özü də açıq şəkildə etiraf etmişdi ki, dünya artıq Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi qəbul edir.

Soçi görüşünün yekunu olaraq qəbul edilmiş bəyanata münasibət bildirən Ə.Bədəlov deyib ki, Ermənistan tərəfi 2021-ci ilin mayında və 2022-ci ilin sentyabrında baş verən hadisələri yekun bəyanatda əks etdirmək istəsə də, buna nail ola bilməyib. Bundan əlavə, Paşinyan və komandası sənədə 2021-ci il 21 may tarixinə status-kvo ilə bağlı bəndin daxil edilməsini istəyib. Amma, bu cəhd də fiaskoya uğrayıb. Bütün cəhdlərinin uğursuz olduğunu hiss edən Ermənistan tərəfi birgə bəyanatın qəbuluna mane olmağa çalışsa da, erməni hiyləsi bu dəfə də baş tutmadı, Azərbaycan diplomatiyası qarşısında aciz qaldı. Həmişəki kimi, bu dəfə də bəyanatda “Qarabağ” sözü işlədilməyib. Eləcə də “status”la bağlı qeyd yoxdur. Çünki bu, Azərbaycanın daxili işidir. Birgə Bəyanatda Azərbaycan tərəfinə tamamilə uyğun gələn suverenlik və ərazi bütövlüyü məsələsinə xüsusi diqqət yetirilib. Soçi bəyanatında əvvəlki bəyanatlara istinad olunur. Praqada olduğu kimi, Soçidə də tərəflər bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıdı və Ermənistanın Soçi ümidləri də puç oldu.