Şəki, 7 dekabr, Mustafa Dadaşov, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə son illər Azərbaycanda iqtisadiyyatın dayanıqlı inkişafının təmin edilməsi, qeyri-neft sektoru üzrə ixracın həcminin artırılması, sənayedə, həmçinin aqrar sahədə ən müasir texnologiyalar əsasında rəqabət qabiliyyətli yeni emal müəssisələrinin yaradılması məqsədilə davamlı iş aparılır. Digər sahələrlə yanaşı, ölkənin kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə ixracının əsasını təşkil edən meyvə-tərəvəz məhsullarının istehsalı istiqamətində müasir tələblərə cavab verən yeni istehsal müəssisələri yaradılır.

Prezident İlham Əliyev, birinci xanım Mehriban Əliyeva və qızları Leyla Əliyevanın iştirakı ilə dekabrın 2-də Şəkinin Orta Zəyzid kəndində açılışı olan “Green Factory” MMC-nin quru meyvə istehsalı müəssisəsi də gələn ildən Azərbaycanın ixrac potensialının artmasına öz töhfəsini verəcək.

AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri emal müəssisəsində olub, MMC-nin direktoru Zəka Xanlarovla yeni istehsal sahəsinin fəaliyyəti və gələcək planlar barədə söhbət edib.

Müəssisənin rəhbəri bildirib ki, meyvə bağı dövlətimizin başçısının istifadəyə yararsız torpaqların yenidən əkinə qazandırılması ilə bağlı tövsiyəsinə uyğun olaraq 2015-ci ildə çaylaq ərazidə yaradılıb. Bağ salınarkən ərazidən 1800 yük maşını çay daşı təmizlənərək çıxarılıb. Hazırda müəssisənin 100 hektar bağ sahəsi var. Həmin ərazidə Fransa, İtaliya və Türkiyədən gətirilmiş 55 mindən çox meyvə ağacından, o cümlədən şaftalı, nektarin, ərik, gavalı, xurma, gilas, alma və alça meyvələrinin bir neçə növündən ibarət bağ salınıb. Meyvə bağının suvarma suyu ilə təminatı üçün 8 artezian quyusu qazılıb, ümumi həcmi 15 min kubmetr olan sututarlar tikilib. Ərazinin fasiləsiz və səmərəli suvarılması məqsədilə 2 su nasosundan ibarət stansiya qurulub, müasir suvarma texnologiyalarının bütün texniki normalarına uyğun damcılama suvarma sistemi yaradılıb.

Onun sözlərinə görə, bağ dağlıq ərazidə yerləşdiyindən təbii iqlim şəraiti, vaxtaşırı dolunun yağması meyvə tinglərini məhv edir, inkişafını ləngidirdi. Xüsusilə 2019-cu ilin mayında əraziyə diametri 3 santimetrədək olan dolunun yağması müəssisəyə 3 milyon manatadək ziyan vurub. “Doludan qorunmaq üçün iki variantımız var idi - dolu setkaları və yaxud doluya qarşı sistem (dolu topları) almaq. Dolu setkalarının qiyməti 1 milyon ABŞ dollarıdır. Həm də 5 ildən bir dəyişilməlidir. Biz dolu toplarına üstünlük verdik. Hazırda Avropada ən çox istifadə olunan dolu toplarıdır. Dolu topları həddindən artıq partlayıcı gücə malik asetilen qazla işləyir. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə müqaviləmiz var. Nazirlik dolunun olacağını əvvəlcədən bizə məlumat verir. Biz doluya qarşı sistemdən istifadə edərək buludları dağıdırıq və dolu yağışa çevrilir. Qeyd edim ki, sistemdən ətraf kəndlərin əhalisi də yararlanır, təsərrüfatlarına ziyan dəymir”, - deyə Zəka Xanlarov vurğulayıb.

Logistik mərkəz açılanadək tam şərait olmadığına görə, bağdan dərilən meyvələr satış üçün sadə formada daxili bazarlara çıxarılır, həmçinin Rusiyaya göndərilirdi. Yeni istifadəyə verilən logistik mərkəzə ümumi həcmi 1000 kubmetr olan 9 soyuducu kamera, gündəlik istehsal gücü 3 ton olan qurutma, saatda 5 ton istehsal gücü olan çeşidləmə və qablaşdırma avadanlıqları, anbar binası, ofis və digər yardımçı binalar daxildir.

Gələcək planlar barədə məlumat verən Zəka Xanlarov deyib: “Növbəti mövsümdən tam gücümüzlə fəaliyyət göstərəcəyik. Quru meyvəyə həddindən çox sifarişimiz var. Təkcə Rusiyanın Veliki Novqorod şəhəri ilə hər ay 60 ton quru meyvə göndərməklə bağlı müqavilə bağlamışıq. Nəzərə alsaq ki, 1 kiloqram meyvədən 20 faiz çıxış var, bu, yaxşı gəlir deməkdir. Avropa bazarlarına çıxmaq üçün sertifikata ehtiyacımız var. Biz Global GAP sertifikatı ilə bağlı artıq müraciət də etmişik. İnanırıq ki, gələn ildən məhsullarımızı Avropa bazarlarına da ixrac edə biləcəyik”.